“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
108
- Sən sonralar oba başçısının evinə getdin? – mən ondan soruşdum.
- Hərdən yolum oralardan düşəndə baş çəkirəm, - Xivə-Qılınc dedi. – Tacgül gəlişimə
çox sevinir, amma oba başçısı ondan da çox sevinir.
1909
Tərcümə edəni: Günel Mövlud
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
109
Yevgeni Zamyatin
Mamay
Axşamlar və gecələr Peterburqdakı evlər altımərtəbəli daş gəmilərə çevrilir.
Altımərtəbəli tənha dünyatək bir gəmi daş dalğaları yararaq başqa altımərtəbəli tənha
dünyalar arasından üzüb keçir, saysız kayutların işıqları küçələrin coşqun daş okeanına
səpələnir.
Və əlbəttə ki, o kayutlardakı - sakinlər deyil, sərnişinlərdi.
Eynən gəmidəki kimi, heç kim bir-birini tanımır – onların hamısı gecə okeanının
mühasirəyə aldığı altımərtəbəli respublikanın vətəndaşlarıdır.
Axşamlar 40 nömrəli daş gəminin sərnişinləri Peterburq okeanının xəritədə Laxta küçəsi
kimi qeyd olunmuş hissəsində dolaşırdılar.
Keçmişdə şveysar işləmiş Osip, indisə vətəndaş Malafeev çağrılan adam binanın
girişindəki artırmada dayanıb, eynəyinin arxasında qaranlığa baxırdı: dalğalar arada bura
kimisə atırdı. Vətəndaş Malafeyev burnunun üstündəki eynəyini düzəldərək – eynəyini
düzəltməklə, o hamıya ehtiramını göstərirdi, ehtiram mənbəyi isə bu eynəklərlə çox bağlı
idi - o, yaş, üst-başı qarlı adamları dartıb qaranlığın içindən çıxarırdı.
Məsələn, eynək acıqlı müəllim sayağı, burnunun ucundadısa, deməli o, Pyotr Petroviç
Mamayı qarşılayır.
- Pyotr Petroviç, xanımınız yemək hazırlayıb sizi gözləyir. Bura da gəlmişdi, çox məyus
idi. Bəs niyə belə gec gəlirsiniz?
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
110
Budu, yekə burunlu, şəxsi avtomobilə sahib sərnişin gəlir – onu görən kimi eynək düz
yerinə oturur. Burunlu adamla məsələ bir az qəlizdi, ona «yoldaş» demək, nəsə bir az
naqolay alınırdı, «ağa» demək də olmazdı. O belə, bu da belə..
.
- A, yoldaş Mılnik ağa! Havalar yaman pis keçir, yoldaş Mılnik ağa...
Budu, indi də eynək az qala alına qədər qalxdı: Yelisey
Yeliseyiç gəminin bortunda idi.
- Şükür allaha! Yaxşıdı hər şey? Qorxmursunuz şubada gəzməyə? Əlinizdən alarlar axı.
İcazə verin, çırpım...
Yelisey Yeliseyiç – gəminin kapitanıdı – evin işlər müdiridi. Və Yelisey Yeliseyiç o
atlantlardan idi ki, əzablı üzlərini qırışdıraraq, Milyon küçəsində Ermitajın tirini öz
çiyinlərində saxlayırlar.
Bu gün tir həmişəkindən ağır idi, Yelisey Yeliseyiçin nəfəsi əməlli-başlı kəsilmişdi:
- Bütün mənzillərə xəbər elə...Tez ol... İclasa, hamı. Klubda olacaq...
- Vay dədəm, vay! Yelisey Yeliseyiç, olmaya yenə... iş çətinə düşüb?
Amma cavaba ehtiyac yoxdu, alındakı əzablı qırışlara, ağırlığın bükdüyü çiyinlərə
baxmaq bəsdi. Vətəndaş Malafeyev, eynəklərini virtuozcasına oynadaraq, bütün
mənzillərin qapısını döydü.
Onun qapını döyməyi də ayrı aləm idi – elə bil mələklər şeypur çalırdılar, qucaqlaşanlar
donub qalır, ən qızğın mübahisələr yarıda kəsilir, ağıza gedən şorba dolu qaşıq
yarıyoldaca dayanırdı.
Şorbanı yeyən Pyotr Petroviç Mamay idi. Daha dəqiq desək, həyat yoldaşı ciddi-cəhdlə
ona yemək yedizdirirdi. Əzəmətli, alicənab, buddasayağı döşlərini əzəmətlə irəli verərək,
kürsüdə oturaraq, o öz yaradıcılıq nümunəsi olan şorbanı ərinə yedizdirirdi:
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
111
- Tez ol, Petenka, şorba soyuyur axı. Min dəfə sənə demişəm ki, nahar vaxtı kitab oxuma,
ən acığım gələn vərdişdi bu...
- Yaxşı, Alyonka, bu dəqiqə, bu dəqiqə... Axı altıncı nəşrdi. Başa düşürsən,
Boqdanoviçin «Duşenka»sının altıncı nəşri! Hələ on ikinci ildə, fransızların vaxtında
hamısı yanmışdı, hamı da elə bilirdi ki, təkcə üç nüsxəsi qalıb... Amma bu, dördüncüdü –
başa düşürsən? Dünən Zaqorodnıda tapmışam...
1917-ci ildə Mamay kitabları fəth etirdi. O hələ on yaşlı qıvrımtelli oğlan ikən, Tanrı
Qanununu öyrənirdi, onu anası yedizdiridi, qırx yaşında isə o yenə də balaca, amma artıq
keçəl oğlan idi – bu yaşda o sığorta cəmiyyətində çalışır, kitablara sevinir, yeməyi də
arvadının əlindən yeyirdi.
Bir qaşıq şorba – yəni Buddaya balaca bir qurbangətirmə, sonra bu adam yenə də
barmağındaki evlilik üzüyünü unudur və hər hərfini sığallayaraq, kitaba uyurdu. "Birinci
nəşrdən kəskin şəkildə fərqlənir...Senzura Komitəsinin razılığı ilə "...İlahi, bu üç yoğun
ayaqcıq ustə dayanan varlıq necə xoş, necə əziz idi...
- Petenka, bu nədi? Mən burda qışqırıram, sənin də başın kitaba qarışıb... Karsan,
eşitmirsən, qapını döyən var.
Pyotr Petroviç – tez qapıya tərəf qaçır. Burnun ucuna keçirilmiş eynək qapının ağzında
dayanıb:
- Yelisey Yeliseyiç dedi ki, hamı iclasa gəlsin. Özü də tez.
- İşə bax ee, imkan verməzlər kitabımızı oxuyaq... Bu nədi? – keçəl uşağın səsində göz
yaşlarının əlaməti vardı.
- Bilmirəm. Bircə bunu dedi ki, tez eləsinlər... - kayutun qapısı çırpıldı, eynəklər o biri
kayutlara tərəf götürüldü...
Dəqiq məsələ idi ki, kayutda nəsə fırıq iş vardı, bəlkə yollarını azmışdılar, bəlkə də
gəminin dibində görünməz deşik aşkarlanmışdı və mənfur küçə okeanının gəminin içinə
dolmaq təhlükəsi yaranmışdı.
Dostları ilə paylaş: |