Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-Metodiki Şurasının "Sosial-siyasi elmlər" bölməsi tərəfindən
Yüklə 3,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
184 RV-8 marşı (M.Maqomayev) radionun musiqi rəmzı olmuşdur. Yarandığı ilk dövrdə gün ərzində yalnız yarım saat musiqi və xəbərlər verən Azərbaycan radiosu bu gün Azərbaycan, ingilis, alman, fransız, rus, ərəb, türk, fars, kürd, ləzgi, talış və gürcü dillərində gün ərzində 50 saata yaxın veriliş hazırlayır. Bu verilişlərin 18 saatını birinci proqram, 19 saatını “Araz” proqramı, 8 saatını isə xarici dillərdə verilişlər studiyası hazırlayır. Azərbaycan radiosu ilk dəfə beynəlxalq efirə 1941-ci ilin avqustunda çıxmışdır. Almaniyanın SSRİ-yə qarşı başladığı işğalçı müharibə Moskvadan həm ölkə daxilində, həm də həmsərhəd olduğu qonşu dövlətlərdə ideoloji təbliğat işini qüvvətləndirməyi tələb edirdi. Buna görə də Avropa ödkələrinin verilişlərinin ümumi həcmini artıran ümumittifaq radiosu ölkənin cənub hissəsində bu vəzifəni Azərbaycan radiosuna həvalə etdi. 1941-ci ilin iyulunda Türkiyəyə və İrana sınaq verilişləri verildi. Avqust ayıdan isə beynədxalq dalğalarda “Bakının səsi” eşidildi. Avqustun 25-də iki ölkə arasında bağlanmış müqavilənin altıncı bəndinə əsasən sovet qoşunları İran ərazisinə daxil olmuşdu. SSRİ zahirən İrandan arxayın olsa da, Türkiyədən ehtiyat edirdi. Elə buna görə də Türkiyə və İrana yayımlanan verilişlərdə faşizmin bütün dünya, o cümlədən region üçün bir bəla olduğundan bəhs edilirdi. Eyni zamanda, “Bakının səsi”ndə sovet məlumat bürosunun xəbərləri, cəbhə xəbərləri səslənir və sovet xarici siyasəti təbliğ edilirdi. Müharibədən sonra isə bu radio uzun müddət dörd dildə Azərbaycan, türk, fars və ərəb dillərində verilişlər hazırlayaraq sovet həyat tərzini təbliğ etmişdir. Azərbaycan müstəqillik qazandığı gündən Beynəlxalq Azərbaycan radiosunun da ideoloji məzmunu dəyişdi. 185 Bu, Azərbaycanı dünyaya tanıtmaq, xalqımızın zəngin tarixini, qədim mədəniyyətini, müstəqilik dövrünün nailiyyətlərini yaymaq, dünyaya bəyan etmək zərurətindən irəli gəlirdi. Bu radio dalğalarında xalqımızın istiqlal mübarizəsi tarixindən, dövlət quruculuğumuzun uğurlarından, cəmiyyətimizdəki demokratik dəyişikliklərdən, qədim tariximzdən və incəsənətimizdən bəhs edən verilişlər üstünlük təşkil edir. Eyni zamanda Qarabağ müharibəsi, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünü ifşa edən siyasi şərhlər də “Azərbaycanın səsi” radiosunun daimi mövzularındandır. Qeyd etdiyimiz bu vəzifələri yerinə yetirən radio iki istiqamətdə iş aparır: 1. Şərq ölkələrinə yayımlanan verilişlər (ərəb, fars, türk və Azərbaycan dillərində). 2. Qərb ölkələrinə yayımlanan verilişlər (ingilis, alman fransız və rus dillərində). Təqdirəlayiq haldır ki, “Beynəlxalq Azərbaycan radiosu”nun nəzdində Güney Azərbaycan göstərir. Hələ 50-ci illərdən Azərbaycan Dövlət Radio Verilişləri Komitəsində fəaliyyətə başlayan “Cənubi Azərbaycana verilişlər” redaksiyası konkret prinsiplər əsasında fəaliyyət göstərib. Rusiya və İranın strateji maraqları üst-üstə düşdüyü üçün Qüzey Azərbaycanı tərəfindən Cənubi Azərbaycana yayımlanan verilişlər həmin maraqları ifadə edirdi. Beiə ki, sovet vətəndaşlarının real həyat tərzi şişirdilmiş bir şəkildə cənublu soydaşlarımıza çatdırıldı. Axı, belə verilişlərin məzmununu Moskvadan rus dilində göndərilən təlimatlar təşkil edirdi. Bunun əsas səbəblərindən biri Sovet-İran maraqlarını əks etdirən nizamlı siyasət yeritmək, tarixin amansız hökmü ilə ayrı düşmüş Qüzey və Cənub Azərbaycanının yaxınlaşması, vahid mədəni məkan yaratmaq problemini unutdurmaq idi. Belə ideoloji proqramlar əsasında hazırlanan verilişlərdə cənubda yaşayan soydaşlarımızın sosial həyat şəraitindən, 186 vətəndaşlıq hüquqlarının toxunulmaziığından, öz ana dillərində təhsil müəssisələrinin olmamasından, qəzet, jurnal və kitabların Azərbaycan dilində nəşr edilməməsindən bir qayda olaraq sükutla keçilirdi. Lakin buna baxmayaraq mütərəqqi ruhlu cənublu ziyalılarımız bu hərəkətin hansı vəziyyətdən irəli gəldiyini yaxşı anlayır və gələcəyə ümidlə baxırdılar. 1986-cı ildə Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi “Güney Azərbaycanına verilişlər” redaksiyasının verilişlərinin saat həcmini artırmaq məqsədilə SSRİ Dövlət Televiziya və Radio Komitəsinə xüsusi məktubla müraciətdən sonra həmin ilin sentyabr ayının 30-da efir vaxtının artırılmasına icazə verilir. l987-ci ilin martın 1-dən bu verilişlərin saat həcmi iki saata çatdırılır. Buna, İrana farsca ünvanlanan verilişlərin efir vaxtının bir saat azaldılması hesabına nail olundu. l993-cü ildən sonra haqqında danışdığımız verilişin efir müddəti 2 saat 45 dəqiqəyə çatdırılır. Eyni zamanda “Güney Azərbaycanına verilişlər” redaksiyası ayrıca qurum kimi fəaliyyət göstərir. Redaksiyada aparılan struktur dəyişiklikləri nəticəsində iki şöbə-ictimai-siyasi və mədəniyyət şöbələri yaradılmışdır. İctimayi-siyasi şöbə hər gün 45 dəqiqə, mədəniyyət şöbəsi isə 2 saat həcmində verilişlər hazırlayaraq efirə verir. Güney Azərbaycanına verilişlərin geniş dinləyici auditoriyası vardır. Belə ki, güneyli soydaşlarımızın müəyyən hissəsi dünyanın müxtəlif ölkələrinə yayılmışlar. Belə verilişlər onların həm Azərbaycanda gedən proseslərdən, burada baş verən ictimai-siyasi və mədəniyyət yeniliklərindən xəbərdar olmalarına, həm də Azərbaycan mədəniyyətinin, azərbaycançılıq ruhunun bütün dünyada yayılmasına səbəb olur. Ayrı-ayrı ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların sayının dünya ensklopediyalarında öz əksini tapması da sevindirici haldır. Aşağıdakı rəqəmlərə Yüklə 3,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|