Dərs vəsaiti. Bakı, abu, 2006, 324 səh., cədvəl 10, şəkil 8, Azərbaycan Respublikası

YEGANLI S. T.. HACrVEV E.M. 
 
çəkilməsi 
bələdiyyə orqanları 
 
2 
Muzey kolleksiyalan və arxeoloji 
qazıntı 
nümunələrinin 
surətlərindən 
suvenirlər 
istehsalının təşkili 
Məd. Naz.-yi, GİT 
Nazirliyi, Yerli icra 
hakimiyyəti 
orqanlan, MEA 
Mütəmadi 
3 
Turist  obyektlərində  mədəni 
turizmin və xalq adət-ənənələrinə 
baxışının təşkili 
Mədəniyyət 
Nazirliyi, GİT 
Nazirliyi, Yerli icra 
orqanları 
Mütəmadi 
4 
Müəyyən olunmuş qaydada turist 
təşkilatlarının 
fəaliyyətinin 
əlaqələndirilməsi 
GİT Nazirliyi, 
Az.TSİİ 
Mütəmadi 
V. Kadr təminatı 
1 
i 
2 
3 
4 
1 
Turizm  sahəsində  vahid  fasiləsiz 
təhsil  sisteminin  yaradılmasına 
dair təkliflərin hazırlanması 
Təhsil Nazirliyi, 
GÎT Nazirliyi, Milli 
Elmlər Akademiyası 
2002-ci il 
2 
Turizm  sahəsi  üzrə  ixtisasların 
müəyyən  edilməsi  və  turizm 
sahəsində 
işləmək 
üçün 
mütəxəssislərin 
hazırlanmasına 
dair 
müvafiq 
metodikaların 
hazırlanması 
Nazirlər Kabineti, 
Təhsil Nazirliyi, 
GİT Nazirliyi, MiUi 
Elmlər Akad.-sı 
2002-2003- 
cü illər 
3 
Turizm  sahəsində  çalışan  bütün 
qrup  və  kateqoriya  işçilərin  peşə 
və ixtisas səviyyələrinin artırılması 
üçün 
metodik 
vəsaitlərin 
işlənilməsi. 
Təhsil Nazirliyi, 
Gənclər, İdman və 
Turizm Nazirliyi 
Mütəmadi 
VI. Elmi təminat 
3 
4 
İqtisadi İnkişaf 
Nazirliyi, 
Mədəniyyət 
Nazirliyi, Ekologiya 
və Təbii Sərv'ətlər 
Nazirliyi, GİT 
Nazirliyi. Milli 
2002-2003- 
cü illər 
Azərbaycan 
Respublikasının 
ərazisində  təbii  və  mədəni-tarixi 
potensialın  daha  səmərəli  istifadə 
olunması 
məqsədilə 
Azərbaycanın  turist  bazarının 
inkişafı  vəziyyə-  tinin  kompleks 
təhlili və proqnozu 
294 

---

T U R İ Z M  
 
 
Elmlər Aka-sı 
 
2 
Azərbaycan 
Respublikasının 
ərazisində  turizm  zonalan  və 
obyektlərinin 
inkişafı 
və 
yerləşdirilməsi 
baş 
sxeminin 
hazırlanması.  Ölkə  ərazisində 
tarixi  və  mədəni  abidələrin 
xəritələşdirilməsi 
ÜN, GIT Nazirliyi, 
. MEA, Ekologiya və 
Təbii Sərvətlər 
Nazirliyi, Məd. Na- 
z.. Torpaq və Xə- 
ritəçəkmə Komitəsi 
2002-2003- 
cü illər 
3 
Azərbaycanda  turizmin  xüsusi 
növlərinin 
yaradılması 
proqramının hazırlanması (ekoloji, 
sosial, 
mədəni 
turizm, 
uşaq-gənclər, 
idman-sağlamlıq, 
mədənimaarif, təbiət və s.) 
Təhsil 
Nazirliyi, 
Ekologiya  və  Təbii 
Sərvətlər  Nazirliyi, 
GİT 
Nazirliyi, 
Mədəniyyət 
Nazirliyi, 
Səhiy^'ə 
Nazirliyi 
2002-2004- 
cü illər 
VII.Daxili turizmin təşkili üçün tədbirlər 
1 
2 
3 
4 
1 
Regionlarda  mədəni-maarif,  tarixi 
və 
təbiət 
abidələrinə 
ekskursiyaların təşkili 
GİT 
Nazirliyi, 
Məd.-yət  Nazirliyi, 
Təhsil Nazirliyi, Dini 
Qurumlarla  iş  üzrə 
Dövlət 
Komitəsi, 
Yerli 
icra 
hakimiyyəti orqanlan 
2002-2003- 
cü illər 
2 
Ölkənin 
regionlarında 
turist 
zonalarının və marşrutlarının təşkil 
edilməsi 
GİT Nazirliyi, Yerli 
icra hakimiyyəti 
orqanlan. Torpaq və 
Xəritəçəkmə 
Komitəsi 
2002-2004- 
cü illər 
1
 
Ətraf  mühitin,  ekoloji  tarazlığın, 
və  tarixi-memarlıq  abidələrinin 
qorunması  və  təbliğ  edilməsi 
məqsədi 
ilə 
milli 
parkların 
yaradılması 
Ekologiya  və  Təbii 
Sərvətlər  Nazirliyi, 
Nazirlər 
Kabineti, 
Mədəniyyət 
Nazirliyi, MEA 
2005-ci il 
4 
Turist  zonalarının  obyektlərində 
göstərilən  turist  xidmətləri  üçün 
təbliğat  və  reklam  mərkəzinin 
yaradılınası 
Gənclər İdman və 
Turizm Nazirliyi, 
Yerli icra 
hakimiyyəti 
qrq[cuıları 
2002-2003- 
cü illər 
295 

---

YEGANLI S.T.. HACn EV E. M. 
XXXV
 
FƏSIL
 
Turist xidmatlərinin standartlaşması və sertiiikasiyası 
Turist məhsulunun keyfiyyəti və təhlükəsizliyi 
Alıcılann 
hüquqlarını 
qorumaqdan 
ötrü 
turist 
xidmətlərinin 
standartlaşmasının və sertifikatlaşmasımn çox böyük əhəmiyyəti var. 
Turist  xidmətlərinin  standartlaşması  ümumi  malların  və  xidmətlərin 
standartlaşmasının bir hissəsidir. Onun məqsədi hazırlanmış turist xidmətlərini 
müəyyən  keyfiyyət  və  təhlükəsizlik  normalanna  uyğunlaşdırmaqdır.  Turizm 
sahəsində standart -jĞ^arist məhsulunun müəy>'ən keyfiyyətə və təhlükəsizlik 
normalanna cavab verməsini təsdiq edən sənəddir. O, alıcıla- n bazarda gedən 
çirkin rəqafeətdən qoruyur. Normativ sənəd kimi, standart turist xidmətlərinin 
bazannı tənzimləyir, keyfiyyətsiz turist xidmətlərinin istehsalçılanna, alıcılara 
və satıcılara təsir göstərir. 
Kompleks  turist  məhsulunun  tərkibinə  nəqliyyat  vasitələri,  turistlərin 
yerləşdirilməsi,  restoranlar,  yeməkxanalar,  mədəniyyət  ocaqlan  və  s.  aiddir. 
Standartlaşma bu obyektlərin hamısında apanlır. 
Turizm  sferasında  standartlann  tərtib  olunduğu  zaman,  beynəlxalq, 
Rusiya  və  regional  standartlar,  BMT-nin  Avropa  Komissiyasının  qaydaları 
nəzərə  alımr.  Azərbaycan  turizmində  bu  sahədə  müəyyən  təşəbbüslər 
göstərilsə  də,  təsdiq  olunmuş  standartlar  və  klassifikatorlar  hələ  ki  tərtib 
olunmamış  qalır.  Odur  ki,  standartlaşma  və  sertifikatlaşmamn  turizm 
inkişafında rolunu  göstərməkdən  ötrü beynəlxalq  və Rusiya  Federasiyasında 
qəbul olunmuş standartlardan istifadə edəcəyik. 
Sertifikasiya  -  latın  sözüdür.  Onun  mənası  -  «düzgün  hazırlanmışdır». 
Sertifikasiya  əməliyyatı  III  tərəfin  yazılı  zəmanət  verməsidir  ki,  bu  xidmət 
düzgün  hazırlanmışdır.  Üçüncü  tərəf  nə  istehsalçıdan  və  nə  də  alıcıdan  asılı 
olmayan neytral tərəfdir. 
Turist və mehmanxana xidmətlərinə sertifikatın verilməsi bu xidmətlərin 
keyfiyyətinə  nəzarət  və  idarə  olunmasına  imkan  yaradır.  Bazar  iqtisadiyyatı 
şəraitində turist məhsulundan istifadə edən turist əsas şəxsiyyətlərdən biridir. 
Ona  göstərilən  xidmətlərin  keyfiyyəti  və  təhlükəsizliyi'  qiymətlə  bilavasitə 
əlaqədardır. Azərbaycanda turist xidmətlərinin standartları və sertifikatı təsdiq 
olunmadığına görə bəzi satıcılar keyfiyyəti aşağı olan məhsulu baha qiymətə 
satırlar, bu da turistlərərin hüquqlarının pozulmasına səbəb olur. Nəticədə ölkə 
turistləri çox da baha olmayan qiymətə xaricdə keyfiyyətli turist xidmətlərinə 
rast gəlir və istirahət üçün xarici ölkələrə səfər etməyə məcbur olur və özləri ilə 
külli miqdarda valyutanı ölkədən çıxardırlar. Təxmini hesablamalar göstərir ki, 
gedən turistlər 
296 

---