Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub
Yüklə 4,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
Ədilə Nəsirova, Əliimran Şirvanski, Kamal Kərimov, Kübra Babayeva, Nina Mironova, Məmmədsadıq Nuriyev kimi təcrübəli aktyorlar vardı. Həmin sənətkarlarla yanaşı, Azərbaycan Dövlət konservatoriyasını, xoreoqrafiya və Asəf Zeynallı adına musiqi məktəblərini yenicə bitirmiş Əzizağa (Ağababa) Qasımov, Məleykə Şahmərdanova, Şəfiqə Qasımova, rus bölməsində Tatyana Sazikina, Yelena Marinina kimi gənc teatra dəvət almışdılar. Hətta Roza Əliyeva hələ tələbə idi, ancaq ona Gülçöhrə kimi baş rol tapşırılmışdı. Truppa müəyyən səviyyədə komplektləşəndən sonra "Arşın mal alan"ın məşqlərinə başlandı. Tamaşanın rejissorluğunu teatrın bədii rəhbəri Şəmsi Bədəlbəyli edirdi. Səhnə tərtibatı mərhum rəssam Rüstəm Mustafayevin eskizləri əsasında hazırlandı. Rəqslərin quruluşunu Əlibaba Abdullayev verdi, dirijorluğu isə Çingiz Hacıbəyov etdi. Premyera avqustun 19-da Yay teatrında bayram təntənəsi ilə göstərildi. Əsas partiyaları Kamal Kərimov və Lütfiyar İmanov (Əsgər), Roza Əli yeva (Gülçöhrə), Əzizağa Qasımov (Süleyman), Şəfiqə Qasımova (Asya) oxuyurdular. Komizınlə yoğrulmuş Soltan bəyi Əli hüseyn Qafarlı, məzəli Vəlini Lütfəli Abdullayev, koloritli xanım-xatın Cahan xalanı Münəvvər Kələntərli, sadədil və biı qədər məsxərəli Tellini Məleykə Şahmərdanova ifa edirdilər. Şəmsi Bədəlbəyli teatrın açılışı üçün dramaturq Süleyman Rüstəmlə bəstəkar Səid Rüstəmovun "Durna" operettasını da hazırlamışdı (rəssam Əsgər Abbasov, dirijor Çingiz Ha cıbəyov). Bu tamaşa da Cabbarlı adına Yay teatrında (bağın da) avqustun 28-də göstərilib. Teatr təzə açıldığına görə yeni əsərlər sarıdan müəyyən korluq çəkirdi. Sifariş verilmiş dramaturq və bəstəkarlar gənc kollektivə təzə operetta təqdim etməmişdilər. Ona görə də teatr vaxtilə oynadığı əsərlərə müraciət etmək məcburiyyətində qalırdı. "Durna"dan sonra MKT-də "Toy kimindir?" (dramaturq Məhərrəm Əlizadə, bəstəkar Ağası Məşədibəyov) musiqili komediyası Səftər Turabovun rejissorluğunda yenidən tamaşaya qoyuldu. Teatr 1956-cı ilin qış mövsümünü noyabrın 3-də "Məşədi İbad" operettasının yeni quruluşu ilə açdı. Bu dəfə rejissor Şəmsi Bədəlbəyli tamaşa üzərində rəssam Əsgər Abbasovla və dirijor Çingiz Hacıbəyovla birlikdə işləmişdi. Əlihüseyn Qafarlı əvvəllər neçə-neçə ifaçısı olmuş Məşədi İbadı tamam yeni yozumda oynayırdı. Məşədi İbadın musiqi kupletlərini Əlihüseyn Qafarlı partituradakından yarım ton aşağıda oxusa da, onun səsinin məlahəti, söz-musiqi-sifət ifadələri (həmçinin zahiri hərəkət), rəqslərindəki ritmik ahəngdarlıq obraza təravət verir, onu məzəli və yapışıqlı edirdi. Teatr 1957-ci ildə isə əvvəllər oynadığı dramaturq Məhərrəm Əlizadə ilə bəstəkar Fikrət Əmirovun "Gözün aydın" (9 may. Quruluşçu rejissor Şəmsi Bədəlbəyli, rejissor Səftər Turabov, rəssam Əsgər Abbasov, dirijor Çingiz Hacıbəyov) və dramaturq Sabit Rəhmanla bəstəkar Süleyman Ələsgərovun "Ulduz" (28 dekabr. Quruluşçu rejissorlar Şəmsi Bədəlbəyli və Səftər Turabov, rəssam Əsgər Abbasov) operettalarını yeni səhnə təfsirində tamaşaçılara göstərib. 1958-ci ildə teatrın repertuarında cəmi altı tamaşa vardı ki, bu da yeknəsəqliyə səbəb olurdu. Milli Dram Teatrının quruluşçu rejissoru Əliheydər Ələkbərov 5 noyabr 1960-cı il-də MKT-yə baş rejissor təyin edildi. Bu təyinat sonralar teatrın yaradıcılığında müəyyən faydalı dönüş yaratdı. Yeni operetta axtarışlarını davam etdirən teatr on il (1958 - 1967) ərzində həm təcrübəli, həm də bu janrda ilk addımlarını atan bəstəkarların təzə əsərlərini repertuarına daxil edə bilib. Bu dövr kollektivin yaradıcılıq nailiyyətləri, ayrı-ayrı aktyorların və solistlərin əlvan ifaları baxımından da dəyərlidir. Teatrın daha diqqətçəkən işləri aşağıdakılar olub.
əsasında libretto müəllifi Şəmsi Bədəlbəyli, bəstəkarlar Vasif Adıgözəlov və Ramiz Mustafayev. Quruluşçu rejissor Şəmsi Bədəlbəyli, rejissor Səftər Turabov, rəssam Həsən Mustafayev, dirijor Çingiz Hacıbəyov. Mahnı mətnlərini şair Əliağa Kürçaylı yazmışdı. 1960, 28 aprel. "Qızıl axtaranlar", dramaturq Həsən Seyidbəyli və bəstəkar Tofiq Quliyev. Mahnı mətnlərinin müəllifi Zeynal Cabbarzadə. Quruluşçu rejissor Tofiq Kazımov, rejissor Niyaz Şərifov, rəssam Sergey Yefimenko, dirijor Çingiz Hacıbəyov.
1961, 24 yanvar. "Rəisin arvadı", dramaturq Məhərrəm Əlizadə və bəstəkar Səid Rüstəmov. Rejissor Şəmsi Bədəlbəyli, rəssam Əsgər Abbasov və dirijor Çingiz Hacıbəyov. 1961, 17 oktyabr. "Bir dəqiqə", dramaturq Məhərrəm Əlizadə və bəstəkar Hacı Xanməmmədov. Rejissorlar Əliheydər Ələkbərov və Niyaz Şərifov, rəssam Altay Səidov. 1962, 20 yanvar. "Hacı Kərimin Aya səyahəti", dramaturqlar Qulamrza Cəmşidi və Əbülfəz Hüseyni, bəstəkar Azər Rzayev. Rejissor Rauf Kazımovski, rəssamlar Əsgər Abbasov və Əli Minayi Təbrizi, dirijor Nurəddin Fətullayev.
Ələsgərov. Rejissor Əliheydər Ələkbərov, rəssam Əsgər Abbasov, dirijorlar Kamal Abbasov və Kamal Məmmədov.
Abbasov. Rejissor Niyaz Şərifov, rəssam Əsgər Abbasov, dirijor Kamal Abdullayev. Şeirlərin müəllifi Zeynal Cabbarzadə.
Məmmədovla Tofiq Bakıxanov. Rejissor Əliheydər Ələkbərov, rəssam Altay Səidov, dirijorlar Süleyman Ələsgərov və Kamal Abbasov.
Ələsgərov. Rejissor Əliheydər Ələkbərov, rəssam Əsgər Abbasov, dirijorlar Kamal Məmmədov və Elmar Abusəlimov.
Axundova. Rejissor Niyaz Şərifov, rəssam Əsgər Abbasov, dirijorlar Kamal Abbasov və Kamal Məmmədov.
Rejissor Niyaz Şərifov, rəssam Böyükağa Mirzəzadə, dirijorlar Kamal Abbasov və Kamal Məmmədov.
Süleyman Ələsgərov. Rejissor Əliheydər Ələkbərov, rəssam Böyükağa Mirzəzadə, dirijor müəllif. "Milyonçunun dilənçi oğlu" tamaşasının yaradıcı heyətindən dramaturq Şıxəli Qurbanov, bəstəkar Süleyman Ələsgərov, rejissor Əliheydər Ələkbərov və rəssam Böyükağa Mirzəzadə 1967- ci ildə Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət mükafatına layiq görüldülər.
Şəmsi Bədəlbəyli, rəssam Asəf Cəfərov. Əsas rollarda Zemfira Quliyeva və Lütfiyyə Səfərova (Ceyran), Mobil Əhmədov və Qasım Zeynalov (Sahib) (Bəşir Səfəroğlu və Hacıbaba Bağırov (Əsgər Nəcəfoviç), Səyavuş Aslan (Ağabala). 1967-ci il mayın 25-də Əliheydər Ələkbərov Musiqili ko mediya Teatrında baş rejissor Kürsüsünü tərk etdi. Bir neçə il sonra Şəmsi Bədəlbəyli də kollektivdən uzaqlaşdı. Demək olar 1970-ci ildən başlayaraq teatrın repertuarında zəiflik duyul mağa başlayıb, truppada qüdrətli sənətkarların sayı azalıb. Bununla belə, 1968 - 2004-cü illər ərzində MKT-nin repertuarında səriştəli bəstəkarların təzə musiqili komediyalar və bu janrda ilk addımlarını atan bəstəkarların əsərləri özün yer tapıb. Oynanılan tamaşaların xeyli qisıni həm mətncə həm də musiqi işlənMəsmə görə və rejissor quruluşu, aktyo ifaları baxımından qüsurlu olub. Lakin bədii cəhətdən maraı doğuran, müəyyən sənətkarlıq xüsusiyyətləri ilə diqqəti Çəkən tamaşalar da olub. Bu qəbildən "Haradasan, ay subaylıq? (Salam Qədirzadə və Süleyman Ələsgərov. 1968), "Nənəmin şahlıq quşu" (Əliağa Kürçaylı və Vasif Adıgözəlov. 1971) "Həmişəxanım" (Salam Qədirzadə və Süleyman Ələsgərov 1971), "Hicran" (Sabit Rəhman və Emin Sabitoğlu. 1973) "Şəngülüm, Şüngülüm, Məngülüm" (uşaq tamaşası. Nağı əsasında Ramiz Heydərin librettosu. Bəstəkar Oqtay Zülfüqa rov. 1974), "Təzə gəlin" (Seyfəddin Dağlı və Cahangir Cahan girov. 1975), "Boşanaq, evlənərik" (Əliağa Kürçaylı və Vasi Adıgözəlov. 1976), "Qız görüşə tələsir" (Adil Babayev və bəstəkarlar Tofiq Bakıxanovla
Yüklə 4,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|