Dərslik layiHƏ 4 MÜNDƏRİcat



Yüklə 3,72 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/53
tarix22.05.2018
ölçüsü3,72 Kb.
#45617
növüDərs
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   53

92
60–80 m
0,1 
m
1,5 
m
Minanı  hədəfə  tuşlamaq  üçün 
ondan  60–80  m  uzaqlıqda  quru­
lan  və  hündürlüyü  1,5  m  olan 
payacıqdan istifadə olunur 
Taktiki­texniki xüsusiyyətləri
Tipi
Qəlpəli, 
istiqamət-
ləndirilmiş 
xətəryetirici
Kütləsi
12,1 kq 
Atımın kütləsi
6,2 kq
Qabarit ölçüləri:
­ uzunluğu
345 mm
­ eni
153 mm
­ hündürlüyü
202 mm
Qəlpələrin sayı
2000 ədəd
Xətəryetirici qəlpələrin 
uçub səpələnmə bucağı
120°
90 m məsafədə tam xətər­
yetirmə zonasının eni
60 m
Gövdə və bərkitmə qov­
şaqları qəlpələrinin arxaya 
və yan isti qa mətlərə uçub 
səplənmə məsafəsi
100 m­ə 
qədər
Qurulma üsulu
Əllə
Piyada  əleyhinə  qəlpəli,  istiqamətlən­
dirilmiş 
МОН­90  minası 
körpülərin  və  su 
keçidlərinə  yaxın  yolların,  dəniz  desantı 
çıxarılan  yerlərin,  yaşayış  məntəqələrindəki 
küçələrin,  dağlardakı,  meşələrdəki  cığırların 
və s. mina lan ması üçündür. “90” minanın irəli 
xətəryetirmə radiu sunu göstərir (yəni 90 m).
İş prinsipi. МОН­90 minası idarə olunan və idarə olunmayan variantda quru­
la bilər. Mina atımının partlaması nəticəsində qəlpələr nişanlama plankasındakı 
oxun göstərdiyi istiqamətə tərəf uçub səpələnir. Qəlpələrin əksəriyyəti üfüqi 
bucağı 50° olan zonaya yayılır. Məhvetmə sektorunun uzunluğu 90  m, hün­
dürlüyü isə minanın yaxınlığında 30 sm, ən kənarda 8 m­dir.
МОН­90 minasının quruluşu, iş prinsipi və zərərsizləşdirilməsi МОН­50 mi­
nasında olduğu kimidir.
  LAYİHƏ


93
İş  prinsipi.  Naqillərlə  cərəyan  impulsu  verərkən  zapal  yuvasına  bağlanmış 
elektrode tonator  partlayır,  aralıq  detonatorunu  və  minanın  partlayıcı  maddə 
atımını partladır. Bu zaman qəlpələr tuşlanan istiqamətdə uçub səpələnir. 
МОН­100  minasının  xətəryetirmə  zonası  1;  0,9;  0,5  və  0,1  ədədləri  ilə 
xətəryetirmənin ehtimal dərəcəsi göstərilib. Xətəryetirmə zonası qırıq xətlərlə 
çərçivələnib və ştrixlənib.
Piyada əleyhinə 
МОН­100
 və 
МОН­200 minaları
 
ərazini  düşmənin  canlı  qüvvəsinə  qarşı  minalamaq 
üçün  nəzərdə  tutulmuş  qəl pəli,  istiqamətləndirilmiş 
təsirli  minalardır.  МОН­100  və  МОН­200  minalarının 
quruluş ları eynidir. Onlar hazır qəlpələrlə və partlayıcı 
atımla təchiz olunmuş gövdədən, elektrodeto natordan, 
qurulma və bərkidilmə üçün qur ğu dan ibarətdir.
Taktiki­texniki xüsusiyyətləri
Adı
МОН-100 МОН-200
Tipi
Qəlpəli istiqamətlən-
dirilmiş xətəryetirici
Kütləsi
5 kq
25 kq
Partlayıcı maddənin (trotil) kütləsi
2 kq
12 kq
Gövdənin diametri
236 mm
434 mm
Qəlpələrin miqdarı
400 ədəd
900 ədəd
Tam xətəryetirmə zonasının eni
6,5–9,5 
(100 m 
məsafədə)
10,5–14,5 
(200 m 
məsafədə)
Xətəryetirmə sahəsi
1270 m
2
2870 m
2
Xətər yetirə biləcək qəlpələrin 
səpələnmə məsafəsi
160 m­dək 240 m­dək
Uçma məsafəsi (qurulma üsu­
lundan asılı olaraq arxa tərəfə 
300–400 m məsafəyə uça bilər)
30 m
50 m
Qurulma üsulu
Əllə
1
2
3
4
5
6
7
8
1 – qayka; 2 – konus; 3 – əyri­
başlı mıxça; 4 – partladıcı mad  də 
atımı; 5 – gövdə; 6 – qəlpələr; 
7 – EDP­r elektrodetonatoru; 
8 – aralıq detonator.
  LAYİHƏ


94
İdarə olunan variantda qurulmuş minanın zərərsizləşdirilməsi üçün lazımdır:
–  idarəetmə məntəqəsində cərəyan mənbəyini elektrik­partlayış şəbəkəsin­
dən ayırmaq və naqillərin uclarını izolə etmək;
–  elektrodetanatoru naqillərdən açmaq;
–  minanın zapal yuvasından elektrodetonatoru çı xartmaq. 
–  minanı və onun qurulma ləvazimatlarını qurulma yerindən çıxartmaq.
1.  ПОМЗ­2М və ОЗМ­72 minalarını müqayisə edin.
2.  Sizcə, ОЗМ­72 minasının istehkam qarmağı ilə zərərsizləşdiril mə­
sinin daldalanacaqdan həyata keçirilməsinə səbəb nədir?
3.  Piyada əleyhinə istiqamətlənmiş minaların qurulma yerlərinə görə 
digər qəlpələnən piyada əleyhinə minalardan fərqi nədədir? 
4.  Minaların qurulmasında iştirak etmək istərdinizmi? Fikrinizi əsas­
landırın.
Sual və tapşırıqlar
17. TANK ƏLEYHİNƏ MİNALAR 
Minalı­partlayan  maneələr  mühəndis  maneələrinin  əsasını  təşkil  edir. 
Onlar mina sahələri, mina qrupları və tək mina şəklində tətbiq olunur. Minalı­
partlayan maneələr tank və piyada əleyhinə minalardan, həmçinin atımlardan 
qurulur.
Tank əleyhinə minaların tətbiqini necə təsəvvür edirsiniz?
Tank əleyhinə minaların ərazini düşmənin tanklarına və digər döyüş texni­
kalarına (özüyeriyən raket və artilleriya qurğularına, zirehli transportyorlara və 
yük  avtomobillərinə)  qarşı  minalamaq  üçün  nəzərdə  tutulduğunu  artıq  10­cu 
sinifdə öyrənmisiniz. 
  LAYİHƏ


95
TM-62M minasının quruluşu
1 – gövdə; 2 – plastmas və ya polietilen 
tıxac; 3 – rezin araqat; 4 – partlayıcı maddə 
atımı; 5 – dib; 6 – əlavə detonator.
Partladıcıların quruluşu
Gövdə plastmasdandır, onun 
alt hissəsində minaya bağ­
lamaq üçün xarici yiv var.
Partladıcıların  iş  prinsipi.  Qoruyucunu  çıxartdıqdan  və  buraxıcının  düy­
məciyini basdıqdan sonra saat mexanizmi işə düşür. 30–120 saniyədən son­
ra mina döyüş vəziyyətinə gəlir. Tank tırtılının (avtomobil təkərinin) part­
ladıcının lövhəciyi üzərinə çıxması nəticəsində mina partlayır.
Taktiki­texniki xüsusiyyətləri
Göstəricilər
ТМ­62М
TM­57
Tipi
Tırtıl əleyhinə, fuqas
Gövdənin materialı
Metal
Metal
Kütləsi
9,5–10 kq
9,0–9,5 kq
Partlayıcı atımının 
kütləsi
7,0–7,5 kq
6,5–7,0 kq
Diametri 
320 mm
320 mm
Hündürlüyü
128 mm
128 mm
İşə salınması üçün 
lazım olan qüvvə
Partladıcı ilə
müəyyən edilir 150–550 kq
Qurulma üsulu
Mexaniki vasitələrlə və əllə
Partladıcının  döyüş  və­
ziyyətindən  daşınma  və­
ziyyətinə  keçirilməsi  xü­
susi  açarın  köməyi  ilə 
yerinə  yetirilir.  Bunun 
üçün açarı saat əqrəbi is­
tiqamətində ¾ dövrə dön­
dərmək lazımdır.
Tırtıl əleyhinə minalar
Tırtıl əleyhinə minaların
 üzərindən döyüş texnikalarının tırtılı (avto mobilin 
təkəri) keçərkən partlayır.
TM­57, ТМ­62М minaları
 atımla təchiz edilmiş gövdədən və partladıcı dan 
ibarətdir. Gövdə poladdandır, üst hissəsində yivli mərkəzi stəkan vardır.
1
2
3
4
5
6
  LAYİHƏ


Yüklə 3,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   53




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə