DöVLƏt büDCƏSİ
Yüklə 1,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2001 2002 2003 2004 mlrd. AZM Büdcə xərclə rində (%) mlrd. AZM
- 3.1.1.4. Sosial müdafiə və sosial təminat Sosial təminat
_______Milli Kitabxana_______ 139 saxlanılması, xüsusi rejimli internatlar – lal-kar, kor, poliomielit keçirmiş, zəifgörən, eləcə də zehni və fiziki inkişafında fiziki və başqa qüsurları olan uşaqlar üçün internat məktəblərinin saxlanılması, xüsusi məktəblər – xüsusi tərbiyə edilmə şəraitinə ehtiyacı olan uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi məktəblərin saxlanılması xərcləri aiddir; • Texniki-peşə məktəbləri və litseylər köməkçi bölməsinə texniki-peşə məktəbləri və litseylərin saxlanılması xərcləri daxildir; • Ali təhsil köməkçi bölməsinə ali təhsilin birinci mərhələsi (bakalavr) və ali təhsilin ikinci mərhələsinin (magistratura) saxlanılması xərcləri aid edilir; • Təhsil sahəsində tətbiqi tədqiqatlar köməkçi bölməsinə təhsilə aid edilən təcrübə və tətbiqi tədqiqatlar üzrə işləri həyata keçirən təşkilatların idarə edilməsi, elmi- tədqiqat institutları tərəfindən təhsil sahəsində həyata keçirilən təcrübə və tətbiqi tədqiqat işlərinə kömək göstərilməsi ilə bağlı xərclər daxildir; • Təhsil sahəsində digər xidmətlər köməkçi bölməsinə əsasən aldıqları təhsildən asılı olmayaraq, təhsil alanlara göstərilən nəqliyyat, qidalanma, yaşayış, tibbi, stomatoloji və digər köməkçi xidmətlərlə bağlı və “Təhsil” bölməsinə aid edilməyən sair xərclər daxildir. Qeyd. “Təhsil haqqında” yeni qanunun layihəsi hazırlanmış, lakin kitab çapa verildiyi müddətdə qəbul edilməmişdir. 3.1.1.3. Səhiyyə Səhiyyə. Dövlət müxtəlif mülkiyyət növləri əsasında fəaliyyət göstərən səhiyyənin bütün növlərinin inkişafı üçün zəruri tədbirlər görür, tibbi sığortanın müxtəlif növləri üçün imkanlar yaradır. Səhiyyə sektorunda islahatların əsas istiqaməti hazırda ilkin səhiyyə xidmətlərinə yönəldilmişdir. Sovet dövründə əhalinin stasionar tibbi xidmət ilə təmin olunmasına – xəstəxanaların _______Milli Kitabxana_______ 140 tikilməsinə, xəstəxana çarpayılarının sayının artırılmasına daha çox fikir verilirdi. Səhiyyə sektorunda mövcud problemlərin həllinin əsas istiqaməti rentabelli səhiyyə xidmətlərinin, yəni əhalinin sağlamlıq vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üçün xüsusi tədbirlərin həyata keçirilməsidir. Hazırda səhiyyə sektorunda 30,1 min nəfər tibb işçisi çalışır. Xatırladaq ki, 1995-ci ilin müvafiq göstəricisi ilə müqayisədə bu rəqəm demək olar ki, (29,2 min) dəyişməmişdir. Hər on min nəfərə düşən tibb işçilərinin sayının 1995-ci ildə 38,4 mindən, 2004-cü ildə 36,6 min nəfərə qədər azalmışdır. Müvafiq dövr üzrə xəstəxanaların sayı 768-dən 732-ə, xəstəxana çarpayılarının sayı 74,6 mindən, 68,4 minə qədər azalmışdır. Bu sahəyə dövlət büdcəsindən yönəldilən vəsaitin həcmi 1995-ci ildə 148,3 mlrd.AZM olduğu halda son dövrlərdə bu rəqəm 367,4 mlrd.AZM təşkil etmişdir. Bu da baza ilinə nisbətən 2,5 dəfə artım deməkdir. Lakin, unutmaq olmaz ki, səhiyyə sektorunun problemlərinin həlli yalnız dövlət büdcəsinin maliyyə vəsaitləri ilə deyil, həmçinin səhiyyənin özəl sektorunun inkişafı ilə paralel getməlidir. Qərb dövlətlərdə pullu səhiyyə xidmətləri tətbiq edilir. Azərbaycanda bu təcrübənin tətbiqi hələ ki, (ölkədə çoxlu sayda sosial problemlərin olmasını nəzərə alsaq) tam mümkün deyil. Aşağıdakı cədvəldən göründüyü kimi büdcə xərclərində səhiyyə sektoruna yönəldilən vəsaitlərin xüsusi çəkisi 4-5% arasında dəyişmişdir. Cədvəl 3.7 2001 2002 2003 2004 mlrd. AZM Büdcə xərclə rində (%) mlrd. AZM Büdcə xərclə rində (%) mlrd. AZM Büdcə xərclə rində (%) mlrd. AZM Büdcə xərclə rində (%) Səhiyyə xərcləri 210,0 5,2 224,0 4,8 276,6 4,5 367,4 4,9 2006-cı il üzrə proqnozlaşdırılan səhiyyə xərclərinin strukturu aşağıdakı formada təqdim edilir: - Poliklinikalar və ambulatoriyalar. Bu paraqraf üzrə xərclər Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi və _______Milli Kitabxana_______ 141 Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolunun səhiyyə müəssisələrinin maliyyələşdirilməsinə yönəldilir; - Xəstəxanalar. Bu vəsaitlər Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi və Azərbaycan Respublikasının Gənclər, İdman və Turizm Nazirliyinin sərəncamında olan xəstəxanaların maliyyələşdirilməsinə yönəldir; - Səhiyyə sahəsində digər xidmətlər. Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi və Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolunun səhiyyə müəssisələri vasitəsilə bölüşdürülür; - Səhiyyə sahəsində tətbiqi tədqiqatlar. Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən aparılan tətbiqi tədqiqatlar nəzərdə tutulur ; - Səhiyyə sahəsinə aid edilən digər xidmətlər Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyinə aid edilir. Qeyd. Azərbaycan Respublikasının “Vahid büdcə təsnifatı” səhiyyə xərcləri üzrə “Tibbi avadanlıqlar və məmulatlar” paraqrafı nəzərdə tutulsa da, 2006-cı ildə bu istiqamət üzrə vəsait ayrılmamışdır. 3.1.1.4. Sosial müdafiə və sosial təminat Sosial təminat xərclərinin strukturunda qaçqınlar və məcburi köçkünlər üçün xərclərin ayrılması əhalinin daha az müdafiə olunmuş təbəqəsinin maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilmişdir (Ölkə Konstitusiyasının 38-ci maddəsinə görə hər kəs qanunla müəyyən edilmiş yaş həddinə çatdıqda, xəstəliyinə, əlilliyinə, ailə başçısını itirdiyinə, işsizliyə görə və qanunla nəzərdə tutulmuş digər hallarda sosial təminat hüququna malikdir). Dövlət büdcəsindən sosial təminata yönəldilən xərcləri üç qrupa bölmək olar [9]: 1. Aztəminatlı vətəndaşlara pul və natural formada yardımların göstərilməsi ilə bağlı xərclər. 2003-cü il üçün məlumatlarına görə sosial təminatla bağlı dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlər təxminən 526 min nəfərə yaxın ölkə vətəndaşına yönəldilib. Bura: Yüklə 1,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|