E. A. MƏMMƏdova
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜNDƏRİCAT G İ R İ Ş…………….…………………………….....................….. 3 I.YERALTI SU YATAQLARI VƏ ONLARIN
- II. HİDROGEOLOJİ PLANALMA VƏ HİDROGEOLOJİ XƏRİTƏLƏR…………....…………………………….…………. 22
- IV. ÇÖL TƏCRÜBƏ - SÜZÜLMƏ İŞLƏRİ…………..………47
- V. YERALTI SULARIN REJİMİ VƏ BALANSI……………67
- VI. SU TƏCHİZATI MƏQSƏDLƏRİ ÜÇÜN APARILAN HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR ...…………96
- VIII. BƏRK FAYDALI QAZINTI YATAQLARININ AXTARIŞI, KƏŞFİYYATI VƏ İŞLƏNİLMƏSİ ZAMANI HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR………..……180
- IX. NEFT VƏ QAZ YATAQLARININ AXTARIŞI, KƏŞFİYYATI VƏ İSTİSMARI ZAMANI HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR……………...……..……185
- ƏDƏBİYYAT……………………………………..…….………..241 MÜNDƏRİCAT…………………………...……………………. 243
240 trikkeçirici yapışqanlardan istifadə olunur. Yapışqan kimi tuşdan da istifadə etmək olar. Modeldə sahənin fiziki oxşarlağını almaq üçün aşağıdakı şərt ödənməlidir: R i H α α α = , (49) burada: H α - təzyiq miqyası; i α - cərəyan qüvvəsinin miqyası; ; R α - müqavimət miqyasıdır . Bu halda : H V H = α , (50) Q I i = α , (51) burada: V - modelin hər hansı bir nöqtəsində potensialın qiyməti; H - həmin nöqtədə təzyiq; i - sugötürücünün yerləşdiyi nöqtədə cərəyan şiddəti; Q - həmin sugötürücünün sərfidir. Modeldə sugötürücünün sərfini ölçmək üçün aşağıdakı düsturdan istifadə olunur: m R kH U I kH q δ ρ δ ρ = = , (52) burada: q – axının sərfi; k – süzülmə əmsalı; H – təzyiq; u – şinlər arasındakı gərginlik; R m - modelin müqavimətidir. Əgər parametrlərin vahidlərini aşağıdakı kimi: k - m/sut, H - m , δ - sm , ρ - Om . sm , R - Om qəbul etsək, onda axının vahid sərfi aşağıdakı düsturla hesablanar: m R kH q δ ρ 4 , 86 = , (53) 241 ƏDƏBİYYAT 1. Абрамов Н.Н. Водоснабжение. М., Стройиздат, 1974 , 480 с. 2. Алимов А.К. Ирригационные каналы и их влияние на экологическую обстановку. Баку: «Элм» , 1996. 3. Алимов А.К. , Магомедов А.М. , Майылов Г.Ю. Гидрогеологические основы регулирования водно-солевого режима орошаемых земель аридной зоны. - Баку: «Элм» , 1996. 4. Алимов А.К. , Мамедова Э.А. Водно – солевой режим покровной толщи Северной Мугани и гидрогеологические прогнозы. - Баку: «Элм» , 1995. 5. Асланов А.Д. Щидроэеолоэийадан лаборатор вя чюл ишляри. БДУ, 1985. 6. Белицкий А.С., Дубровский В.В. Проектирование разведочно-эксплуатационных скважин для водоснабжения. М., «Недра», 1974 , 254 с. 7. Биндеман Н.Н. , Язвин Л.С. Оценка эксплуатационных запасов подземных вод. М., «Недра», 1968 , 328 с. 8. Боревский Б.В., Самсонов Б.Г., Язвин Л.С. Методика определения параметров водоносных горизонтов по данным откачек. М., «Недра», 1973 , 304 с. 9. Бочевер Ф.М. Теория и практические методы расчета эксплуатационных запасов подземных вод. М., «Недра», 1968 , 328 с. 10. Бочевер Ф.М. , Гармонов И.В., Лебедев А.В., Шестаков В.М. Основы гидрогеологических расчетов . М., «Недра», 1969 , 368 с. 11.Водопонижение в строительстве. Под ред. И.К.Стаченко . М., Стройиздат, 1971 , 182 с. 12. Гавич И.К., Лучшева А.А., Семенова С.М. Сборник задач по общей гидрогеологии . М., «Высшая школа», 1964 , 251 с. 13. Гавич И.К. Применение моделирования к обработке гидрогеологической информации. М., «Высшая школа», 1971 , 96 с. 14. Гордеев П.В. и др. Гидрогеология: Учеб. Для геол.- развед. техникумов. /П.В.Гордеев, В.А.Шемелина, О.К.Шулякова/ - М., «Высшая школа», 1990 , 448 с.:ил. 15. Инженерно-геологические изыскания для строительства гидротехнических сооружений. Под ред. Е.С.Карпышева. М., «Энергия», 1972, 376 с. 16. Исрафилов Г.Ю. Грунтовые воды Кура – Араксинской 18. 242 низменности. Изд. Маариф, 1972. 17. Каменский Г.Н. Поиски и разведка подземных вод. Госгеоиздат , 1947, 313 с. 18. Климентов П.П. , Кононов В.М. Методика гидрогеоло- гических исследований. М., «Высшая школа», 1978 , 408 с.:ил. 19.Листенгартен В.А. Закономерности формирования, особенности методики оценки ресурсов и перспективы использования маломинерализованных подземных вод равнин Азербайджана. Под ред. Э.М.Шекинского и Л.С.Язвина. Изд. «Элм», Баку, 1983. 20. Лукнер Л., Шестаков В.М. Моделирование гефильтрации. М., «Недра», 1976, 407 с. 21. Майылов Г.Ю. , Магомедов А.М., Алимов А.К. Баланс грунтовых вод конусов выноса речных артерий и их регулиро- вания - Баку: «Элм» , 1995. 22. Методические указания по гидрогеологической съемке на закрытых территориях в масштабах 1:500 000, 1:200 000, 1:50 000. М., «Недра», 1968, 176 с. 23. Мяммядова Е.А. Су тяъщизаты вя мелиоратив щидроэеолоэийа. Бакы , Кцр няшр. , 2003. 220 с. 24. Опытно - фильтрационные работы. Под ред. В.М.Шестакова и Д.Н.Башкатова. М., «Недра», 1974, 204 с. 25. Плотников Н.И. Эксплуатационная разведка подземных вод. М., «Недра», 1973, 296 с. 26. Плотников Н.И. Поиски и разведка пресных подземных вод для целей крупного водоснабжения. М., Изд. МГУ, 1968, 420 с. 27. Солодухин М.А. Инженерно – геологические изыскания для промышленного и гражданского строительства. М., «Недра», 1975, 188 с. 28. Справочное руководство гидрогеолога. Изд. 2 – е , т.2 . Л., «Недра», 1967, 360 с. 29. Чаповский Е.Г. Лабораторные методы по грунтоведению и механике грунтов. Изд. 4 – е , М., «Недра», 1975, 304 с. 30. Шестаков В.М. Динамика подземных вод. М., Изд. МГУ, 1973, 327 с. 31. Язвин Л.С. , Боревский Б.В. Типизация месторождений подземных вод. – Сб. «Вопросы оценки эксплуатационных запасов подземных вод». М., тр. ВСЕГИНГЕО, вып. 93 , 1976 , с. 4 –14 243 MÜNDƏRİCAT G İ R İ Ş…………….…………………………….....................….. 3 I.YERALTI SU YATAQLARI VƏ ONLARIN TİPLƏRİ .......………………………………………………………4 1.1. Yeraltı su yataqları haqqında anlayış………...………….……4 1.2. Yeraltı su yataqlarının öyrənilməsinin əsas prinsipləri……....……………...……………………………………. 6 1.3. Yeraltı su yataqlarının tipləri…….………….………….……….9 1.4. Hidrogeoloji tədqiqatların əsas növləri……….……………...18 1.5. Hidrogeoloji tədqiqatların aparılma mərhələləri……...………………………………………………..…20 II. HİDROGEOLOJİ PLANALMA VƏ HİDROGEOLOJİ XƏRİTƏLƏR…………....…………………………….…………. 22 2.1. Hidrogeoloji planalmanın növləri və məsələləri…........……22 2.2. Hidrogeoloji planalmanın məzmunu…...........…….…………25 2.3. Hidrogeoloji planalmanın aparılma üsulları......……………..31 2.4.Hidrogeoloji xəritələr………………………………………….32 III. HİDROGEOLOJİ QUYULARIN QAZILMASINA VƏ KONSTRUKSİYASINA OLAN ƏSAS TƏLABATLAR…………...………………………...…………… 36 3.1. Hidrogeoloji quyuların kateqoriyaları………….........………36 3.2. Hidrogeoloji quyuların qazılması üsulları…………………..37 3.3. Hidrogeoloji quyuların konstruksiyasına olan əsas təlabatlar………………...……………………………...……..39 3.4. Sulu horizontların izolyasiyası………......….…………..……40 3.5. Süzgəclərin seçilməsi ……………………….…………..……42 3.6. Süzgəclərin hesablanması…………………………..…………42 3.7. Süzgəcin quraşdırılması……………...……………………….43 3.8. Süzgəcsiz quyular…………………………..…………………44 IV. ÇÖL TƏCRÜBƏ - SÜZÜLMƏ İŞLƏRİ…………..………47 4.1. Çöl təcrübə - süzülmə işlərinin əsas növləri, məsələləri və tətbiq şəraiti……………………..………….……...47 4.2. Suçəkmələrin növləri və təyinatı……………...…………….48 4.3. Sınaq birləşmiş quyular sxeminin hesablanması………..…..50 244 4.4. Səviyyənin enmə hündürlüyünün və suçəkmənin davametmə müddətinin seçilməsi………...…………52 4.5. Sınaq suçəkmələrin aparılma metodikası…...……...………. 53 4.6. Sınaq suçəkmələrin sənədləşdirilməsi...……...………………54 4.7. Quyulara təzyiq- və suvurma……………….…………..……55 4.8. Quyulara sınaq suvurma……...………………..……………..59 4.9. Şurflara sınaq suvurma……………......…………………..….60 4.10.Yeraltı suların hərəkət istiqamətinin və sürətinin təyini………………………………………………………..………64 4.11. Sulu horizontlar arasındakı hidravlik əlaqənin təyini…………………………..……………………………………65 V. YERALTI SULARIN REJİMİ VƏ BALANSI……………67 5.1.Yeraltı suların rejim və balansının öyrənilməsinin məqsəd və məsələləri……………………………….......…………67 5.2.Yeraltı suların rejiminin öyrənilməsi……………..………..…69 5.3.Yeraltı suların rejiminin öyrənilməsi üsulları……………...….. 75 5.4.Yeraltı suların su – duz balansı və onun öyrənilməsi üsulları………...…………..………………………….76 5.5.Yeraltı su rejiminin proqnozunun növləri……...…...………81 5.6.Yeraltı su rejiminin proqnozunun üsulları……………...……83 5.7. Suvarılan ərazilərdə qrunt sularının rejimi və onun proqnozu………...………………………………………………….86 5.8. Torpaqların suvarılması ilə əlaqədar hidrogeoloji tədqiqatlar……………..……………..…………………………….87 5.9. Torpaqların qurudulması məqsədilə hidrogeoloji tədqiqatlar………………...…….…………………………………..92 VI. SU TƏCHİZATI MƏQSƏDLƏRİ ÜÇÜN APARILAN HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR ...…………96 6.1. Hidrogeoloji tədqiqatların aparılma mərhələləri...……..……96 6.2. Geoloji-kəşfiyyat işlərində pillələrin ixtisar edilməsi və ya birləşdirilməsi…...………………………………...………………113 6.3. Su təchizatı məqsədləri üçün şirin yeraltı suların təsnifatı……...…………………………...………………………..115 6.4. Yeraltı suların ehtiyatı və onun kateqoriyaları……...………………………………………………120 6.5. Yeraltı suların istismar ehtiyatının hesablanması üsulları…………...……………………………..…………………124 6.6. Mineral-, termal- və sənaye sularının hidrogeoloji 245 tədqiqatları…………………………………………...……………137 VII. YERALTI SULARIN MÜHAFİZƏSİ …………….…...140 7.1. Yeraltı suların çirklənməsi…..…………………………………...………….……140 7.2. Yeraltı suların çirklənməsinin öyrənilməsi üsulları………….146 7.3. Yeraltı suların çirklənmədən mühafizəsi………………..……147 7.4. Yeraltı suların çirklənmədən təbii mühafizəsi…………..……147 7.5. Təbii şəraitin yeraltı suların çirklənməsinə təsiri……….……150 7.6. Yeraltı suların çirklənmədən təbii mühafizə dərəcəsinin qiymətləndirilməsi……...………………………………............…151 7.7. Yeraltı suların sugötürücülərinin sanitar-mühafizə zonası……………...………………………………………………154 7.8. Yeraltı suların çirklənmədən mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər……...……………………………………….……………162 7.9. Sənaye çirkab sularının basdırılması zamanı yeraltı suların mühafizəsi ………………………………………………...163 7.10. Yeraltı suların ehtiyatının tükənməsi və onun qarşısının alınması……………………………………………………………164 7.11. Yeraltı suların ehtiyatının süni doldurulması (bərpası)……...……………………………………………………166 7.12. Arid zonalarda yeraltı suların mühafizə.…………………..167 7.13. Yeraltı suların mühafizəsi üzrə hidrogeoloji tədqiqatlar …………...……………………………………………168 7.14. Sənaye çirkab sularının basdırılması ilə əlaqədar hidrogeoloji tədqiqatlar………………………...…………………173 VIII. BƏRK FAYDALI QAZINTI YATAQLARININ AXTARIŞI, KƏŞFİYYATI VƏ İŞLƏNİLMƏSİ ZAMANI HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR………..……180 8.1. Bərk faydalı qazıntı yataqlarının yeraltı suları və onların əhəmiyyəti …………...……………………………..……180 8.2. Hidrogeoloji tədqiqatların mərhələləri………...……………181 8.3. Mədən sularının rejiminin öyrənilməsi…………...…...……183 246 IX. NEFT VƏ QAZ YATAQLARININ AXTARIŞI, KƏŞFİYYATI VƏ İSTİSMARI ZAMANI HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR……………...……..……185 9.1. Neft – qaz yataqları sularının xarakteristikası ……………. 185 9.2. Neft - qaz yataqlarının axtarışı və kəşfiyyatı zamanı hidrogeoloji müşahidələr və tədqiqatlar…………...…………....188 9.3. Neft - qaz yataqlarının işlənilməsi prosesində hidrogeoloji müşahidələr və tədqiqatlar…………...……....……190 9.4. Hidrogeoloji müşahidələrin nəticələrinin ümumiləşdirilməsi ……………………..………………………...192 X. HİDROTEXNİKİ VƏ DİGƏR MÜHƏNDİSİ QURĞU-LARIN TİKİNTİSİ ÜÇÜN APARILAN HİDROGEOLOJİ ƏDQİQATLAR…………..………………..194 10.1. Müxtəlif növ tikintilər üçün tədqiqatın aparılmasının ümumi qaydaları……...………………….……….194 10.2. Hidrotexniki tikinti məqsədləri üçün aparılan hidrogeoloji tədqiqatlar………..……………………………….…195 10.3. Hidrotexniki tikinti məqsədləri üçün hidrogeoloji tədqiqat metodikasının bəzi xüsusiyyətləri………………...……197 10.4. Sənaye və mülki tikinti məqsədləri üçün aparılan hidrogeoloji tədqiqatlar…..……………………………………….200 10.5. Xətti tikinti məqsədləri üçün aparılan hidrogeoloji tədqiqatlar………….………………………………………...….. 200 10.6. Tikinti məqsədilə su səviyyəsinin aşağı salınması üçün aparılan hidrogeoloji tədqiqatlar…...........................………201 XI. İÇMƏLİ YERALTI SU YATAQLARININ (YSY) VƏ ONLARIN SUGÖTÜRÜCÜ SAHƏLƏRİNİN MONİTORİNQİ…....................................................................…207 11.1. Əsas anlayışlar…....................................................………. 208 11.2. Ümumi qaydalar…................................................……….. 210 11.3. YSY-nın və istismar prosesində onların vəziyyətini müəyyən edən amillərin ümumi səciyyəsi……………………..….212 11.4. YSY-nın monitorinq sisteminin məzmunu və strukturu……………………………………....………………….. 217 247 XII. LABORATOR HİDROGEOLOJİ TƏDQİQATLAR …………...………………………………….. 220 12.1. Süxurların sululuq-, fiziki- və süzülmə xassələri- nin öyrənilməsinin laborator üsulları…………….... ……………220 12.2. Süxurların fiziki xassılərinin, ion – duz, qaz və bakterioloji tərkibinin laborator təyini…………..……. 225 12.3. Laborator tədqiqatlar üçün su nümunələrinin götürülməsi metodikası……...………………………...………... 228 12.4. Yeraltı suların keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi…...……………………………………………229 XIII. YERALTI SULARIN SÜZÜLMƏSİNİN MODELLƏŞDİRİLMƏSİ………...……………………….……231 13.1. Modelləşdirmə hidrogeoloji tədqiqat üsulu kimi………………………………………………………………..231 13.2. Modelləşdirmənin tətbiqi ilə həll olunan hidrogeoloji məsələlərin tipləri…………………………..………233 ƏDƏBİYYAT……………………………………..…….………..241 MÜNDƏRİCAT…………………………...……………………. 243 248 Nəşriyyat redaktoru: M.Qədimova Çapa imzalanmışdır: 15.12.2008 Formatı 60x84 1/8 . Sifariş №238 Həcmi 16,0 ç/v. Sayı 350 «Bakı Universiteti» nəşriyyatı Bakı ş., AZ 1148, Z.Xəlilov küçəsi, 23 Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|