Ebedi yol islam kohne indd
Yüklə 4,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Ey insanlar! Siz Allaha möhtacsınız. Allah isə
- “Sonra da həmin gün
- “Xoş bir söz və günahları bağışlamaq əziyyətlə
- “O kəslər ki, zəkat verərlər”
36 Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t
Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I məqbul bir namaz olmadığını və ya ən azından nöq sanlı bir namaz olduğunu göstərir. Çünki bir hədisi-şərifdə belə buyurulur: “Bir bəndə namaz qılar, ancaq namazının yalnız onda biri, doq- quzda biri, səkkizdə biri, yeddidə biri, altıda biri, beşdə biri, dörd də biri, üçdə biri və ya yarısı özü üçün yazılar”. (Əbu Davud, Salat, 123- 124/796; Əhməd IV, 321) Yəni yalnız ruhani hissiyyatlar ilə, xüşu və mənəvi rahatlıq için- də qılınan namazın savabı zirvəyə çatar və pisliklərdən çə kindirər. Bu xüsusdakı nöqsanlığı nisbətində namazın bir his sə si, −belə demək mümkündürsə− yararsız çıxar və boşa getmiş olar. Namazın boşa getməməsi üçün; Allah-Təala bəndələrinin qəlb və bədən ahəngi içində vüslətə mərhələ olacaq şəkildə iba dət həyatı yaşamalarını murad edir. Bu ilahi istək də heç şüb həsiz ki sadəcə namaz ibadətinə məxsus olmayıb, oruc, həcc, infaq (sədəqə/ zəkat) kimi bütün ibadətlərin əsasını təşkil edir. Çünki hər ibadətin insanın ruhuna verdiyi ayrı-ayrı mənəvi qi da lar vardır. Belə demək mümkündürsə, bədənin qəbul etməli ol du ğu müxtəlif vitaminlər olduğu kimi, ruhun da fərqli ibadətlərlə qi dalanması zəruridir. Hər birinin də ayrı bir əhəmiyyət dərəcəsi var dır. Namaz ayrı, oruc ayrıdır... Oruc Oruc yalnız müəyyən bir müddət ərzində ac qalmaqdan iba- rət deyildir. Oruc sadəcə mədə ilə tutulmur. Bütün bədən üzv ləri bu ibadətdə iştirak etməlidir. İslamın beş təməl əsaslarından biri olan Orucu; yalan, qey bət, aravuranlıq kimi, mənfi xislətlərlə zədələyərək əcrini/sa vabını ən az həddə endirmək, böyük bir israfdır. Həzrət Pey ğəm bərimiz (s.ə.s) belə buyurur: “Kim yalan danışmağı və yalan-palan ilə iş görməyi tərk et- məzsə, Allah o kimsənin yeməyini-içməyini tərk etməsinə heç bir qiymət verməz”. (Buxari, Saum, 8, Ədəb, 51) Bu səbəblə orucda ağıza bir şey qoymamağa diqqət et mək qədər, ağızdan səhv bir ifadənin çıxmamasına da diqqət edilməlidir. Ədəb qaydalarına riayət edilərək tutulan oruc, bəndəni ru hən bir riyazət iqliminə aparar. Bu riyazət nəticəsində də kö nüldəki mərhəmət 37 N o İP Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I və şəfqət hissləri inkişaf edər və Allah-Tə ala nın “Rəhman” sifətindən bir hissə alınar. Bundan başqa, oruc könüldəki hərislik və tamahkarlıq fır tınalarını susduran və səbir məziyyətini təlim edən tərbiyə mək tə bidir. Belə bir oruc, cəhənnəmə qarşı sanki bir qalxan halına gə lər. Yenə kamil mənada yerinə yetirilən oruc ibadəti; Allahın ver diyi nemətlərin qədrini bilmək haqqında təfəkkür etdirən həmd və şükürə sövq edən, yoxsulların halını anlamağı öy rə dən, möhtacların “Bizə mərhəmət edin” fəryadlarına qarşı kö nüllərdə mərhəmət hissləri oyandıran, şəfqət və mərhəməti bü tün sevdalardan yüksəyə qaldıran, kimsəsiz biçarələrə yardım his sini canlandıran və ruhu riqqətə gətirən ülvi bir bəndəlik şüu rur dur. Çünki səmimi şəkildə edilən hər ibadətin digər ibadətləri də şövqlə etməyə səbəb olan saysız-hesabsız faydaları vardır. Mə sə- lən, namaz oruc tutmağa sövq edir. Oruc da, zəkata...
İslamda mal-mülk nə fərdə, nə də cəmiyyətə aiddir. Mal-mülk Allah-Təalaya aiddir. Bəndə ancaq müəyyən müddətə onu is tifadə edir.
Ayeyi-kərimədə buyurulur ki: “Ey insanlar! Siz Allaha möhtacsınız. Allah isə (heç nə yə, o cümlədən sizin ibadətinizə) möhtac deyildir. O (hər cür) şükrə (tərifə) layiqdir! (Onun bütün işləri bəyəniləndir!)” (əl-Fatir, 15) Zəkatlar mülkün Allaha aid olduğu şüurunun və idrakının bir ifadəsidir. Mömin Allahın verdiyi nemətləri etina ilə istifadə et məlidir. Çünki bir gün mütləq ona görə hesaba çəkiləcəkdir. Ayeyi-kərimədə buyurulur: “Sonra da həmin gün (Allahın dünyada sizə əta etdiyi) ne mətlər barəsində mütləq sorğu-sual olunacaqsınız!” (ət-Təkasür, 8) Bu həqiqət bütün mömin könüllərdə; bədən, ruh, maddə, dün- ya və həyat orbitində bizə verilən saysız-hesabsız nemətlər haq- qında dərin bir təfəkkürə və nəfsi hesaba çəkməyə vəsilə olan həyat düsturu olmalıdır. Ta ki, hər neməti bir əmanət şüu ru ilə qiymətləndirə bilmə həssasiyyətinə sahib olaq. Ta ki, mal la rı mız la etdiyimiz ibadətlərimizdə də zəruri ədəb və ərkana riayət edə bilək. Mədhnamə
38 Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM N t
Ə KYOLU N ƏŞ R İYY AT I Çünki bütün ibadətlərdə olduğu kimi, zəkat və sədəqə iba dət- lərində də zahiri və batini üsul və ədəb qaydalarına riayət et mək çox vacibdir. Allah-Təala belə buyurur:
nü xalqa göstərmək üçün) sərf edən, Allaha və axirət gü nünə inanmayan şəxs kimi, minnət qoymaq və əziyyət ver məklə puça çıxarmayın”. (əl-Bəqərə, 263-264) Bu mənada riyakarlıq və təkəbbürlənmək kimi qəlb qəlb xəs- təlikləri nəticəsində xeyirləri başa qaxmaqla ehtiyac sahibini in citmək və ya minnət altında qoymaq, edilən xeyirlərin savabını puç etmək deməkdir. Gözəl bir ev inşa edib ardınca da onu yan dır maq necə əbəsdirsə, edilən xeyir əməlləri də ədəbinə uyğun ola raq etməyib savabını puç etmək də eynidir. Ona görə nəfsin az ğınlığının qarşısını alıb, Allah-Təalanın rizasına müvafiq hə rə kət etmək zəruridir. Bu baxımdan, bir mömin zəkatı layiq olana verə bilmək üçün ciddi bir tədqiqat aparmalıdır. Çünki Allah-Təala belə bən də lərini mədh edərək:
qəlbdəki ixlas və xüşu hissinin bir əlamətidir. Zəkat və sədəqələrimizi layiq olana verə bilmək, çox mühüm bir nahiliyyətdir. Bunun üçün ciddi bir araşdırma aparmaq və möh tac olanları simalarından tanıya bilməyi qəlb həssaslığı ha lı na gətirmək, Rəbbimizin ən mühüm əmrlərindəndir. 5 Əslində zəkat və sədəqəni, ona ən layiq olan kimsələrə ve rə bilmək, onun hansı yollardan qazanıldığına da bağlıdır. Digər bir ifadə ilə zəkat, sədəqə və infaqların sərf edilmə yerləri, qa zancın halallıq dərəcəsini göstərən ayna mahiyyətindədir. Çünki bu ibadət, zahirən maddi baxımdan verilmiş kimi gö rün sə də, əslində o da mənəvi mahiyyət və ruhaniyyət zəminində gö zəllik və fəzilətini inkişaf etdirir və qəlbin vəziyyətinə görə məq bul olur. Eynilə həcc ibadəti kimi... 5 Bax. əl-Bəqərə, 273. Yüklə 4,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|