Ebedi yol islam kohne indd

639

N

o

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Cə nu bi Suriyadan Yəmənə, bütün Ərəbistana hakim etmişdi. Be lə-

cə tarixdə ilk dəfə Ərəbistanın birliyi təmin edilmiş oldu. Lamarti ne, 

Hz. Peyğəmbərin amalındakı bu müvəfəqiyyətindən əsas gətirə rək, 

onun nə müəzzəm bir dühaya sahib olduğunu belə ifadə edir:

“Məqsədin böyüklüyü, vasitələrin kiçikliyi və nəticənin əzə-

mə ti insan dühasının üç böyük meyarıdırsa, modern tari xin bö-

yük  şəxsiyyətlərini (Hz.) Muhamməd ilə müqayisə etməyə ki-

min cəsarəti çata bilər?” 

(Historie de la Turquie)

6. Ona Qarşı Duyulan Sonsuz Məhəbbət

Əshabi-kiram, Həzrət Peyğəmbərimizi canlarından çox se vər-

di  lər. Ona xitab edərkən, həmişə “Anam-atam, canım sənə fə da 

ol  sun ya Rəsulullah!” deyə xitab edərdilər. Onun ayağına bir ti kan 

bat  masın deyə canlarını fəda edərdilər. Müşriklərə əsir düşən Zeyd 

bin Dəsinə (r.a.) ilə Hubeyb işgəncə ilə şəhid edildirdilər. Ruhları nı 

təs lim etməzdən əvvəl hər birinə:

“Həyatının bağışlanması müqabilində  sənin yerində Pey ğəm-

bə ri nin olmasını istəyərdinmi?” deyə soruşuldu. İkisi də bu talesiz 

sualı so ruşan müşrikə acıyaraq baxdılar və:

“Mənim övlad-əyalımın yanında olub peyğəmbərimin bu ra da ol-

masını istəmək bir yana, hazırda olduğu yerdə ayağına ti kan bat ma-

sına belə əsla razı olmaram”, cavabını veridlər. Bu bən zər siz məhəbbət 

mənzərəsi qarşısında heyrətdən donub qalan Əbu Süf yan:

“Heyrət vericidir! Doğrusu mən dünyada Muhammədin əh-

sa bının onu sevdiyi qədər liderlərini sevən başqa bir cəmiy yət 

əs la görmədim”, dedi. 

(Vaqidi, I, 360-362; İbn Sad, II, 56)

Uhud günü Mədinə bir xəbərlə çalxalanmağa başladı. “Mu ham-

məd öldürüldü!” deyildikdə,  şəhərdə  fəryadlar qopdu, nalə  lər  ər şə 

yüksəldi. Hər kəs yollara tökülərək gələnlərdən xəbər alma ğa ça-

lı şırdı. Ənsardan Sümeyra xatuna iki oğlu, atası, əri və qardaşı nın 

şə hid olduğu xəbəri verildiyi halda o mübarək xanım bunların heç 

bi  rinə əhəmiyyət vermir, böyük bir təlaş ilə onu əsas qayğılandı ran 

xü  susu soruşurdu:

Elə hey, “Allah Rəsuluna bir şey oldumu?” deyirdi:

Əshabi-kiram cavabında:

“-Allaha həmd olsun ki, vəziyyəti yaxşıdır. O, sənin arzu etdiyin 

ki mi həyatdadır!” dedilər.

Hz. Muhəmməd Mustafa (s.ə.s)

---

640

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Sümeyra xatun:

“-Onu görmədən ürəyim rahat olmaz, mənə Allah Rəsulunu gös-

tərin!” dedi. Onu göstərdkləri zaman, dərhal gedib paltarının ucun-

dan tutdu və:

“-Anam-atam sənə fəda olsun ey Allahın Rəsulu! Sən sağ ol-

duq dan sonra, başqa heç nə gözümə görünmür”, dedi. 

(Vaqidi, I, 

292; Heysəmi, VI, 115)

Uhuddan qayıdarkən Rəsulullah (s.ə.s) at üstündə idi və atın 

ci lo vunu da Sad bin Muaz əlində tutmuşdu. Sadın anası Kəbşə bin ti 

Ubeyd, Allah Rəsuluna tərəf gəldi:

“-Ya Rəsulallah! Bu anamdır!” dedi. Rəsulullah (s.ə.s):

“-Mərhaba ona!” buyudu.

 Qadın da Allah Rəsuluna yaxınlaşıb mübarək üzünə baxdıqdan 

son ra:

“Anam-atam sənə fəda olsun ya Rəsulallah! Səni sağ-sala-

mat gör düm, artıq bütün müsibətlər mənim üçün əhəmiyyət siz-

dir”, dedi.

Rəsulullah (s.ə.s) ona şəhid düşən oğlu Amr bin Muaza görə 

baş sağlığı verdikdən sonra:

“Ey Sadın anası! Səni müjdələyirəm! Bütün ailə üzvlərinə  də 

müj dələr olsun! Qəbilənizdən şəhid düşənlərin hamısı cənnətdə bir 

ye rə toplaşdılar. On iki şəhid vermişdilər Ailə fərdlərinə də şəfa ət et-

mə lərinə icazə verildi”, qadın:

“Razıyıq ey Allahın Rəsulu! Bundan sonra onlara kim ağ la-

yar!” dedikdən sonra:

“Ya Rəsulallah! Şəhidlərin geridə qoyub getdiklərinə də dua et!” 

de  di.

Rəsulullah (s.ə.s):

“Allahım! Qəlblərinəlki kədəri apar, müsibətlərinin əcrini eh san 

et! Geridə qalanlara ən gözəl şəkildə sahib çıx!” deyə dua et dik dən 

sonra yola rəvan oldu. Əshabi-kiram da onun ardınca gedirdi lər. Al-

lah Rəsulu Sad-a belə dedi:

“Sənin qəbiləndən çox yaralı var və yaraları da ağırdır. Qi-

ya mət gü nü onların hamısı da yaralarından qan axan vəziy yət də 

gələcəklər. Qanlarının rəngi qan kimi, ancaq qoxusu isə müşk əti ri 

kimi olacaqdır. Onlara de, evlərinə gedib, yaralarını müali cə et dir-

---

641

N

o

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

sin lər. Heç kim ardımızca gəlməsin! Bunu qəti bir əmr olaraq onla ra 

bil dir!” buyurdu. Sad (r.a.):

“Rəsulullahın qəti əmridir, Bəni Əşhəl qəbiləsindən heç bir ya-

ra lı bizim arxamızca gəlməsin!” deyə nida etdi. Bütün yaralılar da 

is tər-istəməz geri qayıtdılar. Gecə boyunca od qalayıb, yaraları nı 

sa ğalt maq la məşğul oldular. Bu qəbilədən otuz yaralı var idi.

 (Vaqidi, 

I, 315-316: Diyarbəkiri, I, 444)

Daha əvvəl Həbəşistana hicrət edən mühacirlərin ən son qa fi-

ləsi Xeybər fəthi əsnasında dəniz yolu ilə Peyğəmbər (s.ə.s)-in ya-

nı na gəlmişdi. Əsma binti Umeys də onların arasında idi. O bir gün 

Rə sulullah (s.ə.s)-in zövcəsi Hafsa anamıza baş çəkmək üçün onun 

ya nına getmişdi. Az sonra qızı Hafsanın yanına Hz. Ömər də gəl di. 

Ömər (r.a.) Əsmanı gördükdə:

“-Bu kimdir?” deyə soruşdu. O da:

“-Əsma binti Umeysdir!” dedi.

Hz. Ömər zərif bir zarafatla, “Sən həbəşistanlısan? Dəniz səfə-

rin də iştirak edən qadınsanmı?” deyə soruşdu. Əsma:

“-Bəli!” deyə cavab verdi. Bunun ardınca Ömər (r.a.):

“-Hicrət etməkdə biz sizi keçdik. Ona görə də Rəsulullah (s.ə.s)-ə 

ya xın olmağa sizdən daha çox layiqik!” dedi. Hz. Əsma (r.anha) da 

bu sözdən çox hirsləndi:

“-Xeyr! Vallahi yanılırsan ey Ömər! Siz Rəsulullah (s.ə.s) ilə 

birlikdə idiniz. O sizin ac olanınızı doyurur, cahil olanınızı da öy-

rə dirdi. Biz isə Həbəşistanda uzaqlarda, yad və kafir insan lar ara-

sın da qovulmuş bir vəziyyətdə yaşayırdıq. Bu da Allah və  Rəsu lu 

uğ runda idi. Allaha and olsun ki, sənin dediklərini Rəsulullaha xə bər 

vermədikcə nə yemək yeyəcəm, nə də su içəcəm. Biz oralar da əziy-

yət lərə məruz qalır və təhdid edilirdik. Bunu Peyğəmbərimizə de yib 

bu işin həqiqətini öyrənəcəyəm. Vallahi, niyə yalan deyim, nə səhv 

bir yola gedərəm, nə də dediklərinə bir şey əlavə edərəm, ha di sə 

necə olubsa eyinilə də danışacağam”, dedi. Peyğəmbər (s.ə.s) gəl-

dik də Əsma (r.anhə):

“-Ya Nəbiyyallah! Ömər belə-belə dedi”, deyə hər şeyi danışdı. 

Rə sulullah (s.ə.s):

“-Sən ona nə dedin?” buyudu. O da:

“-Belə-belə dedim” dedi. Allah Rəsulu (s.ə.s):

Hz. Muhəmməd Mustafa (s.ə.s)

---