Ebedi yol islam kohne indd

628

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

adı ilə çağırılırdı.

7773

 Müşriklər öz tərəfdaşlarına deyil, “Muhammə-

dul-Əmin” dedikləri Rəsuli-Əkrəm  güvənib, əmanətlərini ona təs-

lim edərdilər.

Kəbə təmir edilərkən Həcərül-Əsvədi yerinə qoyma xüsu sun da 

ixtilafa düşdükləri vaxt, hamısı da Həzrət Peyğəmbərin  ha kim ol-

ma sını etiraz etmədən qəbul etmişdi. O, son dərəcə uzaqgörənlik lə 

bö yük bir savaşın qarşısını almışdı.

Allah Rəsulu (s.ə.s) peyğəmbərlikdən  əvvəl də mürvət ba xı -

mından qövmünün ən mürvətlisi, soy baxımından ən şərəfli si, əx laq 

baxımından  ən gözəli idi. Qonşuluq haqqına  ən çox ria yət edən, 

helm və sədaqətdə ən üstün olan, etibarlılıq və güvənlilik də ən öndə 

gələn, insanlara pislik və əziyyət etməkdən ən çox uzaq du ran o idi. 

Kimisə  qınayıb ayıbladığı, kiminləsə münaqişə etdi yi gö rül mə miş-

dir.

778

Rəsulullah (s.ə.s) iyirmi beş yaşlarına çatanda Məkkənin şə rəf-

li və əsalətli qadını Hz. Xədicə (r.anhə) onun dürüstlüyü nə hey ran 

qalmış və ona evlilik təklif etmişdi. Xədicə anamız Həz rət Pey ğəm-

bərimizdən on beş yaş böyük, uşaqlı və dul bir xanım idi. Hz. Pey-

ğəm bər (s.ə.s) onun ilə insanlığa örnək olacaq son dərəcə pak və 

xoş bəxt bir ailə yuvası qurdu.

2. Peyğəmbərlik Dövrü

Nəhayət qırx yaşına çatanda Allah-Təala:

“Səni yaradan Rəbbinin adı ilə oxu!”

779

 əmri ilə ona pey ğəm-

bərlik lütf etdi. Allah Rəsulu (s.ə.s) dəvətini ilk açıqladı ğı gün lər də 

Səfa təpəsində yüksək bir qayanın üzərindən Qureyşlilə rə səs lə nə-

rək:

“-Ey Qureyş camaatı! Mən sizə bu dağın ətəyində və ya bu va-

di də düşmən atlıları var, indi sizə hücum edəcək, malınızı qəsb edə-

cək, desəm, mənə inanarsınızmı?” deyə soruşdu.

Onlar heç düşünmədən:

“−Bəli, inanarıq! Çünki səni indiyə qədər doğruçu olaraq ta nı mı-

şıq, yalan danışdığını da heç eşitməmişik!”-dedilər.

777 

İbn Sad, 1.121,156.

778 

İbn Hişam, 1,191; İbn Sa’d, I, 121

779 

əl-Əlaq, 1-2 

---

629

N

o

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

Bunun ardınca Rəsulullah (s.ə.s), özünün Allah tərəfindən gön-

də rilən xəbərdar edici bir peyğəmbər olduğunu elan etdi. Sözlə ri-

nə inanıb, Allahın istədiyi kimi bir həyat yaşayanların axirətdə son 

də rə cə gözəl mükafatlara nail olacağını, inkarçıların da çox şid dət-

li bir əzaba düçar olacaqlarını, buna görə  də bu dünyada ikən, o 

əbə di həyat üçün çox yaxşı hazırlaşmaq lazım olduğunu, həyə can 

ilə bəyan etdi. Ancaq insanları səhv inanclarından döndərmək çox 

çə tindir.

780

Allah Rəsulu (s.ə.s) o gündən sonra qövmünün bütün əza və 

cə falarına baxmayaraq Haqqa dəvətdən bir an belə olsa geri ad dım 

at madı. Qapı-qapı dolaşır, həcc qafilələrini və bazar yerlərini gə zir, 

ən azğınlıqla düşmənçilik edənlərə belə eyni həqiqətləri dəfələr cə 

izah edirdi. İnsanlara:

“Bu etdiyimin qarşılığında sizdən bir əvəz istəmirəm!”

781

 de-

yə rək, sırf Allah üçün təbliğ etdiyini bildirirdi. İnadkar inkarçılar isə 

on dan möcüzə göstərməsini istəməkdə təkid edirdilər. Allah-Tə ala 

be lə buyurdu:

“...(Ya Rəsulum!) De: “Rəbbim pakdır, müqəddəsdir! (Al lah 

ge dib-gəlmək, enib-qalxmaq kimi məxluqata aid olan xüsusiy yət-

lər dən uzaqdır!)  Mən isə yalnız peyğəmbər olan bir insa nam!” 

(Al lahın izni olmayınca, heç bir peyğəmbər sizin dediklərinizi yeri nə 

ye tirməyə qadir deyildir!)  (Qüreyş müşrikləri kimi) insanlara doğ-

ru yolu göstərən bir rəhbər gəldiyi zaman ona iman gətirmə yə 

ma ne olan şey yalnız onların: “Allah bir insanımı pey ğəm bər 

göndərdi?” – demələridir. (Müşriklərin fikrincə, peyğəm bər bə şər-

dən deyil, mələklərdən göndərilməlidir). (Ya Rəsulum!) De: “Əgər 

yer üzündə (siz insanlar kimi) arxayın gəzib dolaşanlar mələk lər 

ol saydı (yer üzünün əhalisi mələklərdən ibarət olsaydı), sözsüz ki, 

on lara bir mələk peyğəmbər göndərərdik!” 

(əl-İsra, 93-95)

Rəsulullah (s.ə.s) ümmi (oxuma yazma bilməyən) bir insan idi. 

O dövrdəki əksər insanlar kimi o da oxuyub yazmağı bilməzdi. Bu 

ba xım dan da, danışdığı şeyləri hər hansı bir kitabdan və ya in san-

dan öyrənib nəql etməsi mümkün deyildi. Ümmi bir insanın qırx ya-

şından sonra birdən-birə ən yüksək səviyyədəki bir bəlağət və fə sa-

hət ilə çox mühüm məlumatlar verməyə başlaması, ancaq ilahi vəhy 

780 

Bax. Buxari, Təfsir, 26/2; Əhməd, I, 159, 111.

781 

Sad, 86.

Hz. Muhəmməd Mustafa (s.ə.s)

---

630

Əbədi Yol Xəritəsi İSLAM

N

t

İP

Ə

KYOLU N

ƏŞ

R

İYY

AT

I

ilə mümkün ola bilərdi. Bunu o vaxtkı bütün düşmənləri bilir və qə bul 

edir dilər. Allah-Təala Qurani-Kərimdə belə buyurur:

“(Ya Rəsulum!) Sən bundan (bu Qurandan) əvvəl nə bir ki  tab 

oxu  musan, nə də onu əlinlə yazmısan. Əgər belə olsaydı, on da 

ba tilə uyanlar (onun barəsində)  şəkk-şübhəyə düşərdilər  (Onu 

har dansa oxuyub öyrənmişdir, deyərdilər)”. 

(əl-Ənkəbut, 48)

Müşriklər Həzrət Peyğəmbərin əxlaqını təqdir edir və onun qə-

tiy yən yalan danışmadığına könüldən inanırdılar. Ancaq haqsız ye_

rə əldə etdikləri bəzi dünyəvi mənfəətləri və nəfsani həzzləri əl dən 

çı xarmaq istəmirdilər. Belə ki, Allah Rəsulu (s.ə.s) bir gün, aman sız 

düş mənləri olan Əbu Cəhl və yoldaşlarının yanına getmişdi. Onlar:

“Ey Muhamməd, vallah biz səni təkzib etmirik. Sən bizim nə zə-

ri mizdə son dərəcə sadiq (doğru sözlü, etibarlı) bir insansan. Ancaq 

biz sənin gətirmiş olduğun ayələri inkar edirik”, dedilər. 

(Vahidi, Əsbabu 

Nüzul, səh., 219; Tirmizi, Təfsir, 6/3064)

Müşriklər Hz. Peyğəmbəri amalından imtina etdirmək üçün çox 

ça  lışdılar. Çox sevdiyi əmisini minnətçi etdilər. Allah Rəsu  lu  nun ya-

nı na gəlib, onu özlərinə kral seçmək, aralarında pul topla yıb ən var-

lı ları etmək, ən gözəl qızlar ilə evləndirmək kimi cazibə dar tək lifl ər 

etdilər və, “nə istəsən sənin üçün etməyə hazırıq”, − dedi lər. Al  lah 

Rə sulu (s.ə.s) olduqca açıq və qəti bir dillə bu cavabı verdi:

“Mən sizdən heç bir şey istəmirəm. Nə mal, nə mülk, nə səltə-

nət, nə də başcılıq! Mənim yeganə istədiyim şey budur: Bütlərə si-

ta yiş etməkdən imtina edin, yalnız bir olan Allaha ibadət edin!” 

(İbni 

Kəsir, əl-Bidaye, III, 99-100)

Peyğəmbər (s.ə.s)-dən hər hansı bir güzəşt qazana bilmə yən 

müş riklər usandırma yoluna əl atdılar. Müsəlmanlara qarşı əziyyət və 

iş gəncələrini gün keçdikcə daha da şiddətləndirdilər. Müsəlmanla rın 

bəziləri o dövrdə ədalətin hakim olduğu Həbəşidtana hicrət etdi.

3. Boykot və Taif Səfəri

Müşriklər müsəlmanlar və onları qoruyan Haşim oğulları ilə hər 

növ alış-verişi dayandırmaqdan, qız alıb vermək kimi sivil əlaqələ rə 

qə dər bütün bəşəri münasibətləri kəsdilər. Bunu bir əhdnamə ilə də 

rəs milərşdirərək Kəbənin divarına asdılar. Bu boykot və embar qo 

üç il bütün sərtliyi ilə davam etdi. Müsəlmanlar çox şiddətli ac lıq 

və sıxıntılar çəkdilər. Aclıqdan ağacların qabıqlarını və yarpaqları nı 

---