Edilməsi üçün kontr-tsiklik kapital buferi tətbiq edilə bilər. Bu məqsədlə kontr-tsiklik
Yüklə 3,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Oyun nəzəriyyəsi: monetar və fiskal siyasətlərin davranış modelləri
- Açar sözlər
- Mündəricat Giriş............... .................................................................................................................................... 33
- 2. Fiskal və monetar davranişlarin oyun nəzəriyyəsi əsasinda tədqiqi ....................................... 35
- 3. Nəticə. ............................................................................................................................................ 43 Ə
29 6. Ramaswamy, Srichander, 2008, “Managing International Reserves: How Does Diversification Affect Financial Costs?” BIS Quarterly Review, June, pp. 45–55. 7. Nugée, John, 2000, “Foreign Exchange Reserves Management,” Handbooks in Central Banking, No 19, Centre for Central Banking Studies, Bank of England. 8. Claessens, S., J. Kreuser, L. Seigel and R. J.-B. Wets, 1998. “A Tool for Strategic Asset Liability Management”, World Bank Working Paper, Research Project Ref. No. 681-23, Washington, 9. Geert Bekaert et al., (2009) “What do asset prices have to say about risk appetite and uncertainty?”, working paper, ECB, vol.1037 10. Joachim Joche et al. (2006): Foreign reserves management subject to a policy, working paper, ECB, vol. 624 31 Xülasə İnkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə monetar və fiskal qurumların davranışları və makroiqtisadi siyasət çərçivəsində koordinasiya meyilləri bir-birindən fərqlənir. Bu səbəbdən tədqiqat işində iqtisadi artım və inflyasiyanın hədəflənməsi baxımından oyun nəzəriyyəsi çərçivəsində fiskal və monetar qurumların davranışları tədqiq edilmişdir. Beş müxtəlif oyun nəzriyyəsinə əsaslanan təhlillər göstərir ki, hər iki qurumun koordinasiya şəraitində əldə etdiyi faydalar koordinasiya olmadan əldə olunan faydalardan böyükdur. Abstract Behaviors of fiscal and monetary bodies in developing countries highly differ from those of developed economies. Therefore, the current paper investigates behaviors of fiscal and monetary bodies targeting inflation and economic growth using the game theoretic approach. Results from five different games demonstrate that the benefits for both bodies from cooperative games are higher than those of non-cooperative games. Açar sözlər: oyun nəzəriyyəsi, fiskal kəsir, inflyasiya hədəflənməsi, Nəş tarazlığı Key words: game theory, fiscal deficit, inflation targeting, Nash equilibrium Müəllifin e-mail ünvanları: khagani_abdullayev@cbar.az 32 Mündəricat Giriş............... .................................................................................................................................... 33 1. Ədəbiyyatların icmalı. ................................................................................................................. 34 2. Fiskal və monetar davranişlarin oyun nəzəriyyəsi əsasinda tədqiqi ....................................... 35 2.1. Oyun nəzəriyyəsi əsaslı fiskal və monetar siyasət ................................................................... 35 2 .1.1. “Məhbus dilemması” oyunu …………………………………………………….. 36 2 .1.2. “Cinslərin mübarizəsi” oyunu …………………………………………………. 38 2 .1.3. “Maral ovu” oyunu ………………………………………………………….. 39 2 .1.4. “Cücə” oyunu ………………………………………………………………… ........40 2 .1.5. “Tam koordinasiya” oyunu ……………………………………………………. 41 3. Nəticə. ............................................................................................................................................ 43 Ə dəbiyyat ......................................................................................................................................... 44 33 Giriş Fiskal və monetar siyasət makroiqtisadi tənzimlənmədə başlıca siyasət elementləridir. Fiskal siyasət vergitutma və dövlətin gəlir-xərc siyasətini əhatə edir, monetar siyasət isə pul kütləsi, faiz dərəcəsi və məzənnə kimi makroiqtisadi indikatorlar üzərində qurulan siyasət çərçivəsidir. Nəzəriyyə və təcrübəyə görə fiskal siyasət iqtisadi artım və məşğulluğu təmin etdiyi halda, monetar siyasət pulun yaradılması, optimal faiz dərəcəsi və məzənnə siyasəti kimi alətlər əsasında inflyasiyanın stabilləşməsinə xidmət edir (Levis və Lays, 2002). Eyni zamanda monetar qurum fərqli olaraq öz ali hədəfinə - qiymətlərin sabitliyinin təmin edilməsinə nail olmaq üçün adekvat səviyyədə müstəqilliyə malik olmalıdır (Nord Haus, 1994). Təcrübəyə əsasən ölkənin makroiqtisadi spesifikliyi monetar qurumun müstəqillik səviyyəsini müəyyən edir. Məsələn, bu müstəqillik Almaniyada tamdırsa, Yaponiyada natamam hesab olunur. Lakin, təcrübə göstərir ki, yüksək əməliyyat müstəqilliyi mərkəzi banklara inflyasiya üzrə hədəfinə daha effektiv nail olmağa imkan verir. Bir çox ölkələrdə monetar qurumlar digər qurumlarla sıx koordinasiya rejimində fəaliyyət göstərirlər. Koordinasiyanın mövcud olmadığı şəraitdə isə iqtisadiyyat yüksək kəsir və inflyasiya təzyiqləri ilə üzləşir. Fiskal kəsirin maliyyələşməsi nəticəsində yaranan inflyasiyaya dair akademik dairələr və siyasət qurucuları arasında geniş debatlar mövcuddur. İnflyasiyanın nəzarətə alınması istiqamətində monetar qurumların irəli sürdüyü əsas tövsiyyələrdən biri yüksək və dəyişkən inflyasiyanın qarşısının alınmasıdır (Kukierman 1992 və Valş 1993). Bu səbəbdən qiymət sabitliyi kimi ali hədəfi olan bir çox mərkəzi banklar inflyasiyanın hədəflənməsi rejimində fəaliyyət göstərirlər. Ümumən, optimal fiskal və monetar siyasətin seçimi çətin məsələdir. Belə ki, bu siyasətlər nəticə etibarilə makroiqtisadi fundamentalların (inflyasiya, iqtisadi artım, işsizlik, investisiya və s.) özlərinin tarazlıq səviyyəsinə gətirib çıxarmasına xidmət etməlidir. Burada mühüm cəhət ondan ibarətdir ki, hər iki siyasət iqtisadi agentlərə müxtəlif siqnallar verməklə onların davranış və gözləntilərini formalaşdırır. Nəticədə iqtisadi agentlər inkişaf üçün adekvat olan müsbət qərarlar qəbul etmiş olurlar. Nəzəriyyə və təcrübəyə əsasən makroiqtisadi idarəetmə zəncirində fiskal qurumlar əksər hallarda monetar qurumlardan əvvəl siyasət qərarları qəbul edir. Bu səbəbdən akademik dairlər monetar və fiskal qurumların makroiqtisadi idarəetmə zəncirində koordinasiya və birgə əməkdaşlığının müsbət və mənfi cəhətlərini araşdırmışlar. Nord Haus (1994) ABŞ iqtisadiyyatı üçün sübut etmişdir ki, fiskal və monetar siyasət arasında koordinasiya olmadığı şəraitdə, büdcə kəsiri və real faiz dərəcəsi hər iki qurumun hədəfindən kəskin yayınır. Bütün bunlar hər iki qurumun davranışlarını və “oyun nəzəriyyəsi çərçivəsində” onların iqtisadiyyata təsirinin modelləşdirilməsinə ehtiyac yaradır. Qeyd etmək lazımdır ki, inkişaf edən ölkələrdə monetar və fiskal davranışların oyun nəzəriyyəsi çərçivəsində tədqiqi məhduddur. Bu ehtiyacı nəzərə alaraq cari tədqiqatda “eyni zamanda aparılan oyun modeli” ilə yanaşı “ardıcıl formada nəzəri oyun modeli” təqdim edilmişdir. Tədqiqat işi giriş, ədəbiyyatların icmalı, oyun nəzəriyyəsi modeli çərçivəsi və nəticədən ibarətdir. Yüklə 3,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|