49
Şərqşünas-əlyazmaşünas Əkrəm Bağırov
bütün bunlara görə yeri gəldikcə bizdən həmişə doğru-dürüst
hesabat istəyir, əvəzində bir də heç vaxt təkrar ələ düşməyə-
cək, ötən günlərimizlə - daha çox acı xatirələrimizlə qarşıla-
şırıq . Özümüzdən asılı olmadan bütün gözəl ovqatımız təlx
olur, dərin, dəruni təəssüf və peşimançılıq hissləri keçiririk.
XX əsrin ən orijinal, təkrarolunmaz, böyük şairi Əli Kə-
rim demişkən:
Nə xoşbəxt imişəm bir zaman, Allah,
Xəbərim olmayıb bu səadətdən.
Nə xoşbəxt imişəm, nə xoşbəxt, xoşbəxt!
Bu gün eşitmişəm bunu həsrətdən.
Elə buna görə də bu gözəl əsər təkcə Əkrəmin fərdi həyat
hekayəti deyil, bu, hər bir normal insanın müdrik ömür zirvə-
sindən – ürəyinin başından isti-isti yığılıb qalmış xatirələrin
vulkan püskürtüsüdür, qeybə çəkilmiş, qaynar həyat yaşantı-
sıdır. Əkrəm də hər bir söz adamı kimi bu günü ilə müqayisə-
də əvəzolunmaz, unudulmaz keçmişini, xüsusilə acılı-şirinli
uşaqlıq və ilk gənclik illərini, bütöv bir həyat tərzini, şəxsi,
ictimai-mənəvi görüşlərini, müşahidələrini obrazlaşdırmağa,
gələcək nəsillərə ərməğan etməyə cəhd göstərib və insafən
məncə, istədiyinə kifayət qədər nail olub.
Bu əsəri oxuyarkən nədənsə Ə.Bağırovun çapa hazırladı-
ğı Sadiq bəy Əfşarın “Məcməül-xəvas” (2008) təzkirəsindən
böyük şair-hökmdar Şah İsmayıl Xətainin şair-hökmdar oğlu
Şah Təhmasibin fars dilindən təzəcə tərcümə etdiyim bir rü-
baisini də misal gətirmək istədim:
Bir vaxt gah yaquta aludə olduq,
Gah zümrüd dalınca amadə olduq.
Hər necə olsa da aludəlikdən
Tövbəylə yuyunduq, asudə olduq.
Zənnimizcə, min illər boyu bəşəriyyətin yığıb toplamış
50
Hafiz Rüstəm
olduğu bütün mənəvi sərvətlər yaddaş abidələridir. İnsanlar
dünyanı cismən vaxtlı-vaxtsız tərk etsələr də, onların yalnız
gözəl sözləri, xeyirxah əməlləri yaşamaq hüququ qazanır.
Eləcə də vaxtilə bizim ədəbi nəslin qəlbini göynətmiş, dillər
əzbəri olmuş M.H.Şəhriyarın məşhur “Heydərbabaya salam”,
M.Müşfiqin “Yenə o bağ olaydı”, S.Vurğunun “Acı xatirələr”i
yaddan çıxa bilməz:
Yaxşı yadımdadır uşaq yaşında
Ağacdan qotazlı bir at mindiyim.
Aranda, yaylaqda, sular başında,
Ağır danışdığım, ağır dindiyim,
Ağacdan qotazlı bir at mindiyim.
Ə.Bağırov da səyirtdiyi sözün “qotazlı ati” üstündə mahir
bir süvari kimi görünür.
51
Şərqşünas-əlyazmaşünas Əkrəm Bağırov
Söylə, yadındamı?
(Bacım Şükufəyə məktub)
Söylə, yadındamı o ötən illər,
O vaxt ki, gözəldi bütün fəsillər?
O vaxt ki, insanlar mehriban idi,
O vaxt ki, bu həyat bir dastan idi?
Nə dərdimiz vardı, nə də qəmimiz,
Açıq sulardaydı o vaxt gəmimiz.
Atamız, anamız sağ idi o vaxt,
Hələ yaşayırdıq qayğısız, xoşbəxt.
Axı nə biləydik bu fani dünya,
Adi tamaşaymış, şirin bir xülya.
Böyük bacım Şükufə
Biz isə bunlardan çox uzaq idik,
Dünyamız başqaydı, biz uşaq idik.
Oynayıb, şənlənib, deyib-gülərdik,
Hamını bəxtiyar insan bilərdik.
Məktəbə gedərdik böyük həvəslə,
Şeir də deyərdik çox uca səslə.
Ata deyən sözü ana pozmazdı,
Ana dediyini övlad yozmazdı.
Doqquz ay şəhərdə, üç aysa bağda,
Soyuğu qışlaqda, yayı yaylaqda.
Hər şeyin ahəngi, qanunu vardı,
Kasıb da dünyadan ləzzət alardı.
İstilər düşməmiş köçərdik bağa,
Quzu tək düşərdik orda oynağa.
Məlkeydər
1
hamıdan qabaq gələrdi,
Kim nə vaxt köçəcək, hami bilərdi.
Bağların çox sadə görkəmi vardı,
-------------------
1
Bağ qonşumuz
52
Hafiz Rüstəm
Əncirdi, üzümdü, heyvaydı, nardı.
Güllərin, otların xoş rayihəsi,
Bihuş eyləyərdi orda hər kəsi.
Birinci dəyərdi sarı gilələr,
Sonra qızıl üzüm
2
, get, lap kişmiş dər.
Qaranı
3
yeməyə başlayan kimi,
Ağ şanı olardı süfrə hakimi.
Üzümün cürbəcür növləri vardı,
Yerdə qalan sirkə, doşab olardı.
Quyudan su çəkib içəndə hər vaxt,
Deyərdik, İlahi, nə imiş həyat!
Ya ağac, ya talvar altda biaram,
Samovar qaynardı hər səhər-axşam.
Hərənin balaca koması vardı,
Farsunkası vardı,lampası vardı.
Gecə ulduzları sayardıq bir-bir,
Sanardıq hər ulduz ayrı taledir.
Bu cür daş hasarlar yox idi onda,
Hamının gözləri tox idi onda.
Qonşudan qonşuya pay da gedərdi,
Qonşu köməyini təklif edərdi.
Nağı baba
4
adlı bir kişi vardı,
Təmənna güdmədən o çalışardı.
Yay vaxtı quzu da olardı bizdə,
-------------------------
2
Tezyetişən üzüm növü
3
Qara şanı
4
Bağ qonşumuz, sonradan əmimin qayınatası
53
Şərqşünas-əlyazmaşünas Əkrəm Bağırov
Xoruz da banlardı həyətimizdə.
Yeddi bağ o yandan hamı bilirdi,
Latıya
5
, nərdiyə
6
gedib gəlirdi.
İstidə, günorta hamı yatardı,
Hərə öz başını bir cür qatardı.
Yata bilməyənin çıxmazdı səsi,
Əsla incitməzdi heç kəs heç kəsi.
Günorta keçərdi, sərin düşərdi,
Həyat xoş, firavan, şən ötüşərdi.
Əynimiz tər-təmiz, həyət tər-təmiz,
Yollara baxardıq o vaxt səbirsiz.
Avtobus dayanar, nəfəs kəsilər,
Görən kim gələcək, görən kim bilər?
“Anamız!” Əlində dolu sumkalar,
Sumkada bizimçün hər nə desən var.
Qaçardıq, qışqırıb səslərdik “Mama!”
Deyərdim: “ Ay Əkrəm, tez, dala qalma!”
O vaxt yediyimiz soğanbozbaşı,
Ləzzətdə ötərdi kababı, aşı.
Əlbəttə, kababın öz yeri vardı,
Kababdan hər qonşu bir pay alardı.
Beləydi o dövrün gözəl adəti,
Böyüyün, kiçiyin vardı hörməti.
Görərdin, səhərlər yatdığımız an,
-------------------------
5
Loto oyunu
6
Nərd oyunu
Anam Səriyyə
Dostları ilə paylaş: |
