Ġəlalə Məhyəddin qızı
Yüklə 1,28 Mb.
|
21
çiyin-çiyinə çalışdıq. Burada dostluğumuz daha da
möhkəmləndi… 1964-cü ildən etibarən, o, görmə orqanlarının peşə patalo- giyasına həsr edilmiş doktorluq dissertasiyası üzərində işə baş- ladı. Üç il ərzində, 1967-ci ilə qədər dissertasiya işinin ayrı-ayrı fraqmentləri yerinə yetirildi, Bakı Şin Zavodunun müxtəlif sexlərində çalışanların görmə orqanlarının bir sıra funksiyaları öyrənildi. Sonradan iş yerini dəyişdiyi üçün dissertasiyasının yeni hissələrini də Ə.Əliyev adına Azərbaycan Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasında yerinə yetirdi. Zərifə xanımın yüksək ixtisaslı mütəxəssis, alim kimi pedaqoji fəaliyyət sahəsində qazandığı uğurlar da həmin müəssisənin adı ilə bağlıdır. Qeyd etməliyəm ki, Zərifə Əliyeva böyük bir həyat yolu keçmiş, həkim-oftalmoloqdan Azərbaycan EA-nın akademiki, professor, Ə.Əliyev adına Azərbaycan Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasının müdirliyinə qədər yüksəlmişdi. O, bütün bunlarla bərabər, həm də gözəl ictimai xadim idi… 70-ci illərin əvvəllərinə qədər N.Nərimanov adına Azər- baycan Tibb İnstitutunda professor Ümnisə Musabəyovanın rəhbərlik etdiyi “Göz xəstəlikləri kafedrası” Elmi-Tədqiqat Oftalmologiya İnstitutunun terapevtik şöbəsinin bazasında yerləşirdi. Zərifə xanım bu şöbənin böyük elmi işçisi idi. O vaxt şöbə ilə kafedra vahid bir tam kimi qaynayıb-qovuşmuş üzvi bir orqanizmə bənzəyirdi. Biz burada bir ailə kimi çiyin-çiyinə çalışırdıq. Kollektivimiz mehriban, sıx və möhkəm idi, müəllimlərimiz, yaşlı yoldaşlarımız bizim üçün məxsusi ənə- nələr qoyub getmişdilər. Ayda bir dəfə biz hamımız işdən sonra kollektivimizin bir üzvünün evində çay süfrəsinə toplaşardıq. Bu məclislərin sırasını hər ilin əvvəlində Zərifə xanımın böyük bacısı, Tibb İnstitutunun göz xəstəlikləri kafedrasında dosent işləyən Ləzizə xanım tərtib edirdi. Harada yığışmağımızdan asılı olmayaraq, görüşlərimiz şən və maraqlı keçirdi. Kollektivimizin 22
canı və qəlbi isə həmişə Zərifə xanım olardı. Taleyim mənə düz əlli il onunla ünsiyyətdə yaşamaq xoşbəxtliyi bəxş edib…”. Professor Nurlana Əliyevanın “Mənəviyyat tariximizin örnə- yi” məqaləsində akademik Zərifə Əliyevanın dolğun portreti əks olunub. Məqalədə deyilir: “…1947-ci ildə Zərifə xanım nəhayət ki, Tibb İnstitutunu bitirmək barədə diplomunu aldı. Hələ tələbəlik illərində görkəmli həkim, institutun müəllimi Ümnisə Musabəyova onun çalışqanlığını görüb göz xəstəlikləri üzrə ixtisaslaşmağı məsləhət bilmişdi. Həyat göstərdi ki, müdrik müəllimə yanılmamışdı. Zərifə xanım ömrü boyu öz elmi seçiminə sadiq oldu və nadir əsərləri ilə oftalmologiya elmini zənginləşdirdi... Ailədə və cəmiyyətdə apardığı işlərin ağırlığına baxmayaraq, o, 140 elmi məqalə, bir necə monoqrafiya və kitab dərc etdirdi. Çoxillik elmi təcrübədən o bir qənaətə gəlmişdi: insanların xəstə gözlərinin müalicəsi çətin və ağrılı bir proses idi. Ona görə göz xəstəlikləri sahəsində profilaktika metodikalarına artıq əhəmiyyət verməyə başladı. Bu, uzaqgörən və müasir bir elmi nəticə idi, oftalmologiyanın gələcək inkişafını qabaqlayırdı. Onun 70-ci illərdən sonrakı bütün elmi axtarışları bu nəticə ilə bağlı oldu. Zərifə xanım göz xəstəliklərinin profilaktikası üçün öz metodikasını hazırladı və bu metodika ona oftalmologiyada şöhrət gətirdi. O, gənc vaxtlarından axtardığı elmin böyük yolunu tapmışdı. Bu həm də Azərbaycan tibb elminin nailiyyəti idi. Bütün bunlar 1983-cü ildə Zərifə Əliyevanın Azərbaycan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilməsi ilə elmi etirafını tapdı. Onun alim şöhrəti artıq Azərbaycanın sərhədlərini çoxdan aşmışdı...”. Professor Zəhra Quliyeva xatirələrində yazır: “Tale məni həyatda Heydər Əliyevlə qarşılaşdırdı. Bu dahi şəxsiyyət həya- tıma mayak kimi yaşıl işıq yandırdı, yüksəlişimdə, cəmiyyətdə mövqe tutmağımda həmişə mənə qayğı göstərdi. Rektor təyin olunmağım, komitə sədri olmağım Heydər Əliyevin mənə göstərdiyi etimadın, qayğının, münasibətin təzahürüdür. 23
Özümü xoşbəxt sayıram, ona görə ki, Heydər Əliyevin həyat yoldaşı, gözəl insan, akademik Zərifə xanımla bir yerdə işləmişəm, dostluq etmişəm. Xoşbəxtəm ki, mənəviyyatca yük- sək, qüdrətli insanlarla birgə yaşamışam, çalışmışam, onları özümə arxa-dayaq saymışam...”. Zərifə xanım Əliyeva nadir sahə olan iridodiaqnostika və iridoterapiya problemləri ilə ciddi məşğul olub, bu sahəyə dair iki monoqrafiya hazırlayıb. “İridodiaqnostikanın əsasları” rəngli illüstrasiyalarla “Azərnəşr” tərəfindən, digər monoqrafiya isə “İridodiaqnostika” adı ilə 1988-ci ildə Moskvada nəşr edilib. Xüsusi qeyd
etmək lazımdır ki, dünya
miqyasında iridodiaqnostikaya aid kitabları ilk dəfə Zərifə xanım Əliyeva yazıb. Zərifə Əliyeva yaxşı alim olmaqla yanaşı, həm də gözəl həkim kimi də yadda qalıb. Xalçaçı rəssam Hacı Baladayı Hüseynov yazır: - “Atam Məhəmmədin hər iki gözü tutulmuşdu, anam isə mən dünyaya gələndə gözlərindən birinin nurunu itirmişdi. Onların hər ikisi Respublika Göz Xəstəlikləri İnstitutunda müalicə olunublar. Atamın gözlərini Ümnisə Musabəyova əməliyyat etmişdi, onun müalicə həkimi isə görkəmli oftalmoloq Zərifə xanım Əliyeva idi. Əməliyyatdan sonra gözlərində yaxşılaşma baş vermişdi. Zərifə xanım öz xoş, ümidverici sözləri ilə atamda yüksək əhval-ruhiyyə yaradır, onun gözlərinin sağalacağına inamını artırırdı. Evə yazıldıqdan sonra valideynlərim demək olar ki, hər gün bu gözəl insandan söz açar, şəfqət və mərhəmətindən danışardılar. Elə o zamanlarda mənim uşaq qəlbimdə Zərifə xanıma qarşı məhəbbət və ehtiram hissi baş qaldırmışdı. İllər ötdükcə bu məhəbbət daha da dərinləşirdi. 2005-ci ildə onun xalça üzərində portretini yaratmaq istədim. Yaratdım da. Mən onu bütün məziyyətləri ilə təsvir etməyə çalışmışdım. Həmin iş hazırda Heydər Əliyev Fondunda saxlanılır"... Professor Q.Ə.Adıgözəlova-Polçayevanın xatirələrindən oxu- yuruq: “... Zərifə xanım öz həmkarları içərisində xəstələrə Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|