Ġəlalə Məhyəddin qızı
Yüklə 1,28 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AKADEMIK ZƏRĠFƏ ƏLĠYEVA
18
AKADEMIK ZƏRĠFƏ ƏLĠYEVA
Zərifə Əliyeva professor Ümnisə Musabəylinin sevimli tələ- bəsi olub. Azərbaycan oftalmologiyasına uğurlar gətirən bu iki xanımın bir-birinə doğma münasibəti müəllim-tələbə sev- gisindən boy ataraq, ana-bala səviyyəsinə qədər yüksəlmişdi. Ümnisə xanım Zərifənin hər uğuruna sevinirdi. Professor Tamara Hüseynova danışır ki, “...Mən Tibb İnsti- tutunda oxuyurdum. Şahidiyəm ki, Zərifə xanımın traxomanın müalicəsində tətbiq etdiyi dərman preparatına aid elmi mövzusu müzakirə olunanda Ümnisə xanım sevincindən qanad açırdı. Gənc alimin tədqiqatları ürəyincə olduğundan onun müəllim sevinci çöhrəsindən hiss olunurdu ”. Zərifə Əliyeva da müəllimi kimi elmin aktual sahələrinə nüfuz edir, oftalmologiyanın ən çətin problemlərini öyrənirdi. O sevdiyi sənətin bütün sirrlərini açmağa çalışır, mükəmməl alim olmaq istəyirdi. Göz həkimi olmaq, qaranlıq aləmə işıq salmaq arzusu ilə Tibb İnstitutuna daxil olmuşdu... Görkəmli Azərbaycan yazıçısı və publisisti Hüseynbala Mirələmov “Akademik Zərifə Əliyeva” kitabında yazır: “...Döv- lət imtahanları başlamışdı, əla oxuyanlar da, bir o qədər yaxşı oxumayanlar da həyəcanlı, narahat idi. İmtahan hamı üçün imtahandır. Zərifə suallara cavab verdikcə professor Ümnisə Musabə- yovanın üzünün güldüyünü hiss edirdi. Gənc tələbə müxtəlif göz xəstəlikləri, onların müalicəsi və profilaktikası haqqında elə ətraflı, dolğun və həvəslə danışırdı ki, elə bil bu sahədə uzun müddət işləmiş və təcrübə toplamışdı. İmtahanlardan sonra professor Zərifəni yanına çağırdı və dedi: “Həkimlik, ümumiyyətlə çox gözəl, xeyirxah peşədir. Ancaq tibb elmlərində ən xeyirxah oftalmologiya elmidir. Mən istəyirəm ki, sən oftalmoloq olasan”. Professorun təklifi Zərifənin arzuları ilə üst-üstə düşürdü. Qız özü çoxdan bu haqda fikirləşirdi...”
19
Akademik Püstəxanım Əzizbəyova xatirələrində danışır: "... 1949-50-ci illərdə bu nəcib və şərəfli ixtisas üzrə ordinatura keçir, 1950-1953-cü illərdə isə aspiranturanı bitirir. Zərifə xanım 1960-cı ildə “Traxoma xəstəliyinin sintomisin və onun başqa terapiya metodları ilə əlaqəli müalicəsi” mövzusunda elmi işini uğurla müdafiə edərək oftalmologiya üzrə tibb elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alır. 1976-cı ildə Moskvada çox çətin bir mövzuda “Azərbaycanın kimya sənayesinin bəzi müəssisələrinin işçilərində görmə üzvünün vəziyyəti” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi alır, 1977-ci ildə professor, 1983-cü ildə isə akademik seçilir...”. Professor A.İmaməliyev akademik Zərifə Əliyeva haqqında öz xatirələrində yazır. “Tibb institutunun oftalmologiya kafedrasının rəhbəri, professor Ümnisə xanım Musabəyova mənim işlədiyim klinikaya müalicəyə gəlmişdi. Növbədən sonrakı boş vaxtlarda onunla söhbətləşərdik. O, mənə öz tələbələrindən danışardı. Həmişə söhbətinin əvvəlində də, so- nunda da Zərifə xanımdan söz açardı. Professor Zərifəni iste- dadlı həkim və alim, həssas yoldaş, əməksevər insan kimi səciy- yələndirirdi. Deyirdi ki, Zərifə xəstəni müalicə edəndə onun ağrılarını özü də yaşayır, özgəsinin ağrı-acısını və sevincini dərindən duymaq və bunları özününkü kimi qəbul etmək Zərifə xanımın adamlarla ünsiyyətdə başlıca keyfiyyəti idi...”. Daima fəhlələrlə təmasda olan alim həmişə öz elmi nəticələ- rini təcrübədə sınaqdan keçirərdi. O, tez-tez respublikanın iri sənaye müəssisələrində fəhlə və qulluqçular qarşısında çıxışlar edərdi. Buna görə də istehsalçılar arasında yaxşı tanınırdı. Get- gedə onun bu araşdırmaları respublika miqyasını aşmağa başlayırdı və vaxt gəldi ki, həmin elmi işlər yeni mərhələyə keçdi. Bu mərhələdə Zərifə xanım sənayenin tibbi problemlərini Moskva alimləri ilə birgə həll etməyə başladı. Azərbaycan aliminə təntənəli şəkildə akademik M.P.Averbax adına mükafat təqdim olundu. O, həmin ali mükafata layiq görülmüş ilk qadın alim idi... 20
Professor Nazim Əfəndiyevin xatirələrindən oxuyuruq: “Mən özümü xoşbəxt insan sayıram. Çünki A.A.Abbasov, Sona xanım Axundova, Sona xanım Vəlixan, Ümnisə xanım Musabəyova kimi təcrübəli və dərin bilikli klinistlər mənim müəllimlərim olmuşlar. İnstitutda çalışdığım zaman özümə çox- lu dost-tanış tapmışdım. Bunlardan biri də Zərifə xanım Əliyeva idi. Zərifə xanım yaddaşımda həqiqətən də silinməz izlər buraxmışdır. Bu, ilk növbədə dərin hörmət və minnətdarlıq duyğularıdır. Zərifə
xanım işgüzarlığı, xeyirxahlığı, qayğıkeşliyi, nəcibliyi, istiqanlılığı və qeyri-adi nikbinliyi ilə min adamın içində seçilirdi. O, əsl dost idi və yalnız şad günü- müzdə deyil, həm da qəmli anlarımızda Zərifə xanım bizim hamımıza öz kömək əlini uzadırdı. O, nadir adamlara məxsus olan natiqlik qabiliyyətinə və söz duyğusuna malik idi. Yəqin elə buna görə də institutumuzda təntənəli yığıncaqların aparılmasını, yubiley günlərinin qeyd olunmasını bir qayda olaraq Zərifə xanıma həvalə edirdilər. Hər dəfə xəstələrə baş çəkərkən və ya məsləhət saatlarında mən onun parlaq klinik bacarığının şahidi olurdum. Zərifə xanımın elmi fəaliyyəti, ilk növbədə onun düzgün klinik düşüncəsinə və həkim intiusiyasına əsaslanırdı. O, çox oxuyur və həmişə tibbi yeniliklərdən, təbabətə dair təzə çap olunan ədəbiyyatlardan xəbərdar olurdu və istər alim, istərsə də həkim kimi düşüncələri də məhz dərin savadına əsaslanırdı. Zərifə xanım xəstələrə qarşı olduqca diqqətli idi, onları səbirlə dinləyir, xahişlərinə, şikayətlərinə axıra qədər qulaq asırdı. O deyirdi: "Gərək həmişə özünü xəstənin yerinə qoyasan, gərək xəstə həmişə həkimin yanından xoş duyğularla getsin”. Professor Q.M. Nəsrullayeva Zərifə Əliyevanı uşaqlıq illərin- dən tanıdığını yazır: “...Hər ikimiz Azərbaycan Tibb İnstitutuna daxil olduq. Ali təhsilimizi bitirəndən sonra eyni ixtisası seçdik və düz 18 il mərhum professor Ümnisə Musabəyovanın rəhbərliyi altında Elmi-Tədqiqat Oftalmologiya İnstitutunda
Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|