Ələkbərova İradə
Yüklə 6,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
86 d ərəcədə vacib və maraqlı olmasını təyin edən “alət” yaradılmışdır. Əgər məqaləyə həftələrlə və ya aylarla müraciət olunmursa, h əmin məqalənin silinməsi məsələsi də qalxa bilər. Şəkil 27. Vikipediyanın ingilis dili bölməsindəki ”Azerbaijan” m əqaləsinə olan müraciətlərin sayının təyin edilməsi (http://stats.grok.se/en/200804/Azerbaijan) Yuxarıda deyilənlərə onu da əlavə etmək lazımdır ki, saytda heç bir m əsuliyyət daşımadığı haqqında məlumat verilmişdir: "This is very much a beta service and may disappear or change at any time”. 6.2 .3. Search Wikia axtarış sistemi Vikipediya ensiklopediyasının daxili axtarış sisteminin keyfiyy əti bu layihənin populyar olmasına səbəb olan əsas amill ərdəndir. Odur ki, Vikipediyanın yarandığı ildən (2001) başlayaraq, layihə üçün mükəmməl daxili və xarici axtarış sisteminin işlənməsi əsas şərt idi. 2007-ci ildə Vikipediya layih əsinin müəlliflərindən biri, Cimmi Uels bəyan etdi ki, 87 Wikia Look Smart kompaniyasından Vikipediya üçün axtarış sistemi əldə etmişdir. “Reuters” informasiya agentliyinin xəbər verdiyi kimi, yeni axtarış xidməti olan Wikia rəsmi olaraq 2007- ci ilin sonlarında ümumi istifadəyə verildi. Razılaşmanın m əbləği açıqlanmırdı [28]. Şəkil 28. Vikipediyanın ingilis dili bölməsindəki ”Armenian” m əqaləsinə olan müraciətlərin sayının təyin edilməsi (http://stats.grok.se/en/200804/Armenian) 2008- ci ilin iyun ayında fəaliyyətə başlamış Search Wikia xüsusi sistemi (http://search.wikia.com/wiki/Search_Wikia/en), əvvəlcədən nəzərdə tutulduğu kimi və Vikipediya layihəsində olduğu kimi, könüllülər hesabına genişləndirilir və inkişaf etdirilir . Search Wikia haqqında suala Cimmi Uels: – “Axtarış mexanizmi olan Search Wikia- nın hələ ki, alfa-versiyası realizə olunmuşdur. Bu sistem “Google” axtarış sisteminin tamqiymətli r əqibi hesab oluna bilməz” deyə cavab vermişdir (şəkil 29). 88 Şəkil 29. Search Wikia axtarış sisteminin veb-saytı Lakin Cimmi Uels hesab edir ki, g ələcəkdə Search Wikia Google, Yahoo, Microsoft t ərəfindən təklif edilən axtarış sisteml əri ilə müqayisədə daha effektli alternativ olacaqdır: ”Əgər biz axtarış sorğularında keyfiyyətli nəticələr əldə edə bilsək, mən fikirləşirəm ki, bu axtarış servisləri bazarında güclərin yerləşdirilməsini əhəmiyyətli dərəcədə d əyişəcəkdir. Açıq axtarış platformasının köməyi ilə biz bu bazarın liderləri olan Google, Yahoo və Microsoft-a qarşı dura bil ərik”. Vikipediya ensiklopediyası üçün nəzərdə tutulmuş bu sistemd ə, virtual ensiklopediyada qeydiyyatdan keçmiş şəxslər sosial şəbəkəyə qoşularaq dostlarının siyahısını, onların daxil etdikl əri şəkil və məqalələrin kataloqunu əldə etməklə yanaşı, ist ədikləri istifadəçinin ümumi fəaliyyəti haqqında məlumat toplaya bil ərlər. N əzərdə tutulmuşdur ki, Search Wikia sistemində axtarışların əvvəlində mini məqalə veriləcəkdir və bu məqaləyə 89 konkret suala cavab olaraq avtomatik yaradılmış məlumat daxil olacaqdır. Məlumat şəkil, səs və mətn şəklində təqdim olunacaqdır. Mini-məqalənin altında isə Search Wikia indeksind ən seçilmiş axtarış nəticələri veriləcəkdir. Hal-hazırda burada 50-100 milyon veb-s əhifə yığılsa da Cimmi Uels onların sayının az olmasından narazıdır və ümid edir ki, gələcəkdə onların sayı daha çox olarsa, Search Wikia axtarış sisteminin daha keyfiyy ətli işləməsi mümkün olacaqdır. Dig ər tərəfdən istifadəçilər ayrı-ayrılıqda axtarış n əticələrinin reytinqini təyin etmək imkanı əldə edəcəklər ki, növb əti sorğular zamanı Search Wikia sistemi bunu nəzərə alacaqdır. Bu üsulla istifadəçilər axtarışın alqoritmik n əticələrinə təsir edə biləcəklər. Sistemd ə spamlara qarşı proqram da nəzərdə tutulmuşdur v ə əgər kimsə sistemdən spamların yayılması üçün istifadə etm ək fikrinə düşərsə, o şəxs, administrator tərəfindən aşkar edil ərək bloklanacaq və gələcəkdə onun layihədə iştirakına qadağa qoyulacaqdır. Gələcəkdə sistemə şəkil və xəbərlər üzrə keçidl ərin qoyulması da nəzərdə tutulmuşdur. Search Wikia sistemind ə ilk zamanlar yalnız ingilis dilində olan saytlara keçidl ərin qoyulması nəzərdə tutulsa da, artıq, alman, fransız, rus v ə s. dillərdə olan saytların siyahısı genişlənməkdədir. G ələcəkdə tədricən müxtəlif dillərdə fəaliyyət göstərən saytların da bu siyahıya daxil edilməsi gözlənilir. Cimmi Uelsin bildirdiyin ə görə Search Wikia sisteminin proqram t əminatı, oradakı verilənlər və indeks pulsuz veriləcək v ə onları hər kəs əldə edərək şəxsi axtarış sistemi yaratmaq imkanına malik olacaqdır. Search Wikia layih əsi ilə Wikia kommersiya kompaniyası məşğul olur. 40 nəfər işçisi olan bu kompaniyada Cimmi Uels Wikia direktorla r şurasının sədri vəzifəsini icra edir. N əzərə almaq lazımdır ki, Wikia və Vikimedia ayrı-ayrı t əşkilatlardır və Wikiadan fərqli olaraq, Vikipediya layihəsini idar ə edən Wikimedia Foundation qeyri-kommersiya təşkilatıdır [29]. Yüklə 6,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|