Elifba Design full cdr

132
Sәn qartopu oynayan 
Qәşәng uşaqlara bax!
Coşur dodaqlarında:
– «Qara bax, qara
Gör necә yağır!»
Elә bil gülüşlәri 
Şaxtaları әridir.
Sanki qızıl Günәşin 
Qızıl şәfәqlәridir.
Tәbiәt qanadını
Açıbdır qu quşutәk,
Deyir ki, qış nağılı
Üç ay davam edәcәk!
QAR
Qar – soyuq havalarda buluddan ayrılıb aşağı enәn vә enә-enә donub
qar dәnәciklәrinә çevrilәn buz zәrrәciklәridir. Hәr qar zәrrәciyinin öz
quruluşu vә naxışı var. Bu naxışların heç biri o birinә bәnzәmir. Qar,
havanın temperaturu buludda 0 dәrәcәyә enәndә yaranır, şaxta 4 dә rәcәyә
çatanda yağmağa başlayır.
YADINDA SAXLA
1. Uşaqların gülüşü şeirdә necә tәsvir edilir?
2. Qış fәsli neçә ay davam edir?
3. Niyә qış fәsli nağıla bәnzәdilir? 
4. Aşağıdakı cümlәlәri tamamla.
Payızdan sonra ... ... .
Әtraf ... ... bürünür.
Uşaqlar ... ... oynayır.
... ... ... bayramı qeyd edilir.

---

133
TƏBİƏT HADİSƏLƏRİ
Göyqurşağı
Gözәl yay günü idi. Qәfildәn güclü yağış yağmağa başladı.Yağış yağır,
Günәş isә yenә әvvәlki kimi işıq saçırdı. Ağacların yarpaqlarından asılmış iri
damlalar Günәşin şüaları altında par-par parıldayırdı. Bu vaxt sәmada yaşıl,
çәhrayı, bәnövşәyi,  narıncı, sarı, mavi vә ağ şüalarla göyün bir tәrә findәn o
biri tәrәfinә körpütәk asılan Göyqurşağı göründü. O, aşağıda axan çayda öz
әksini görüb heyrәtlәndi: 
– Ah, mәn necә dә gözәlәm?! Mәn Günәşdәn dә gözәlәm! 

---

134
Dәftәrinә köçür
Tәbiәt hadisәlәrindәn әn heyrәtlisi – yağışdan
sonra sәmada yaranan yeddi rәngli göy-
qurşağıdır. 
1. Öz әksini suda görәn Göyqurşağı nә dedi?
2. Niyә Günәş buludların arxasında gizlәnәndә, Göyqurşağı yoxa çıxdı?
3. Göyqurşağında neçә rәng var?
4. Lovğalıq haqqında nә deyә bilәrsәn?
Göyqurşağının bu
sözlәrini eşidәn Günәş:
– Sәn, doğrudan da,
gözәlsәn, – dedi, – ancaq
onu da bil ki, sәni gö -
zәl lәşdirәn  mәnәm.
Göyqurşağı güldü: 
– Sәn mәni necә gö -
zәllәşdirә bilәrsәn? Sәn
Günәşsәn, mәn isә Göy -
qurşağı! 
Günәş Göyqurşağı 
-
nın bu sözündәn hirs 
-
lәnib buludların arxasın -
da gizlәndi. O, gözdәn
itәn kimi, Göyqurşağı
da yoxa çıxdı.

---

135
Dolu yağırdı. Güllü pәncә -
rәnin qarşısında oturub doluya
tamaşa edirdi. Birdәn bir dolu
dәnәsi sıçrayıb pәncәrәdәn içәri
düşdü vә danışamağa başladı:
– Mәn bu qızı tanıyıram!
Mәn bu qızı tanıyıram!
Güllü heyrәt içindә:
– Sәn mәni haradan tanı -
yır 
san? – Deyә doludan
soruşdu.
Dolu dedi:
– Bir dәfә mәni bu evdә
samovara töküb qaynatdılar,
fincana süzüb süfrәyә – sәnin
qarşına qoydular. Bu vaxt ala
pişik kәtilin üstünә atılıb  pәn -
cә sini süfrәyә uzatdı. Sәn ayağa
sıçradın, pişik qaçdı. Sәn dә pişiyin ardınca qaçdın. Qayıdanda artıq mәn yox
idim.  Buxarlanıb havaya qalxmışdım, buludlara qoşulub göydә uçurdum.
Dünәn hava soyudu. Külәk buludu qovub, yenә sizin kәndin üstünә gәtirdi.
Mәn soyuğun şiddәtindәn donub buz oldum, havada qala bilmәyib, aşağı
enmәyә başladım vә xoşbәxtlikdәn sizin pәncәrәnin qabağına düşdüm.
Güllü dolunu fincana qoyub hәyәtә – uşaqların yanına qaçdı. Evә qayı -
dan da fincanda dolunun әvәzinә, bir neçә damcı su gördü. Az qaldı ağlasın.
Fincanı masanın  üstünә qoyub, qardaşına xәbәr vermәyә getdi. Onlar qayı -
danda gördülәr ki, fincanda heç su da yoxdur. 
Bu әhvalatdan xeyli keçmişdi. Bir gün Güllü yenә evdә oturub çay içirdi.
Samovar pıqqapıqla qaynayırdı. Birdәn samovardan qalxan bir topa buğ dilә
gәlib qışqırdı:
– Mәn bu qızı tanıyıram! Mәn bu qızı tanıyıram!
Güllü heyrәtlә: 
– Sәn mәni haradan tanıyırsan? – Deyәndә, buğ ona belә cavab verdi:
– Mәn sәnin çayın idim. Sonra buxarlanıb göyә qalxdım, qış
gәlәndә dolu olub, pәncәrәnizin qabağına düşdüm. Sәn mәni
fincana qoyub hәyәtә – uşaqların yanına qaçdın. Evә qayıdanda
GÜLLÜNÜN ÇAYI

---

136
Dәftәrinә köçür
Su, hәyatdır! Su kiçiyin, yol böyüyündür.
Dәnizlәrin suyu duzlu, çayların suyu şirin
olur. Sәhәrlәr yemәkdәn әvvәl su içmәk sağlam -
lığa fayda verir.
isә mәn suya dönmüşdüm. Sәn qardaşına xәbәr vermәyә getdin. Hava isti idi
deyә, mәn buxara çevrildim vә havaya qalxıb buluda qarışdım. Sonra yağış
olub yerә endim. Torpaq quru olduğundan, mәni canına çәkdi vә mәn yerin
altı ilә getdim, getdim, bir bulağa rast gәldim. Bulağın suyuna qarışıb yenә
üzә çıxdım. Anan bulaqdan su götürәndә, mәni sәhәngә doldurub evә gәtirdi,
samovara töküb qaynatdı vә mәn yenә dönüb buğ oldum.                                              
Güllü düşündü: «Demәli, dolu suya çevrilir, sonra buxarlanıb göyә qalxır,
buludlara qoşulub yenidәn yağış, qar, dolu şәklindә yerә enir vә torpağa
hopur. Torpağın altında yeraltı çaylara qovuşur, sonra bulaq kimi yerin üzünә
çıxır vә yenidәn insanlara xeyir gәtirir. Demәli, su daim sәyahәtdәdir, o, dövr
edir. Çox maraqlıdır».  
1. Güllü pәncәrәnin qarşısında oturub çay içәrkәn nә baş verdi?
2. Niyә o, çayını içmәdәn hәyәtә qaçdı?
3. Buğ necә doluya çevrildi?
4. Dolu dәnәciyi niyә әvvәl suya döndü, sonra isә yoxa çıxdı?
5. Samovardan çıxan buğun söylәdiklәrindәn Güllü nә nәticә çıxartdı?
6. Sәncә, daha hansı tәbiәt hadisәlәri dövr edir? 

---