Elmi redaktor: Sakit Hüseynov
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
- ANAR VAQİF OĞLU HƏSƏNLİ MÜASİR ŞƏRAİTDƏ AZƏRBAYCANDA DİNİ-MƏDƏNİ DƏYƏRLƏRİN İNKİŞAF XÜSUSİYYƏTLƏRİ
A n a r НахапН edilsin, hər /aman və hor yerdə ortaq xüsusiyyətləri ilə tanmır. Bu ortaq xüsusiyyətlər iman, ibadət və cəmiyyət məsələlərində daha bariz şəkildə üzə çıxır. Buradan da anlaşılır ki, din insan və cəmiyyət reallığıdır. Buna görə da din həm təbii, həm də sosial xarakterə malikdir. Bu baxımdan sosiologiyada dinin obyektiv ünsürü kimi cəmiyyətlə dinin daim üzvü münasibətdə olmasının, subyektiv ünsürü kimi isə cəmiyyət içində fərdlərin dini təcrübəsi faktorlarının önə çəkilməsi təsadüfi deyildir. Milli birlik və ya regional şərtlərin çərçivəsində formalaşan cəmiyyətlərin dini dünyagörüşünün ictimai iman səviyyəsinə yüksəiişi, dinin cəmiyyətin yeni təşkilatlandırma forması kimi çıxış etməsinə şərait yaradır. Məlumdur ki, hər bir insanın din ilə əlaqəsi ilk növbədə dinin fərdi cəhətini ifadə edir vo din ilk öncə fərdi təzahür kimi təqdim olunur. Bu vəziyyət ümumbəşəri dinlərdə daha aydın görünür. Ancaq hər hansı bir dinin ictimai iman sisteminin mükəmməlliyi, onun cəmiyyət üstü bir faktora çevrilməsinin əsas şərti sayılır. Müasir dünyada qloballaşma prosesi daha çox birtərəfli qaydada aparıldığından bəzən «qloballaşmaya məruz qalma», «qloballaşmaya davam gətirmək» kimi anlayışlar işlədirik. Qloballaşma prosesi «Soyuq müharibə»nin sonundan başlayaraq genişlənsə də müasir dünyada bu anlayış bəzən bir çox dövlətlər üçün «gizli soyuq müharibə tendensiyası» da yaradır. İstənilən inteqrasiya prosesi bərabərhüquqlu tərəflərin olmasını zəruri edir. Monoqrafiyada qeyd edilir ki, bəzən qloballaşma antiinteqrasiya steriotipləri doğurur. Belə antiinteqrasiya steriotiplərini biz haqlı olaraq qloballaşmanın mənfi təzahürü kimi başa düşərək çox zaman ona qarşı psixoloji anlamda mübarizə də aparırıq. Qloballaşma elə inteqrasiyadır. Ancaq qloballaşma inteqrasiyanın həm də birtərəfli qaydada aparılma formasım «öz qloballığında» ört-basdır edir. Bəlkə buna görə də qloballaşma sözünü daha az işlədərək inteqrasiya termininə monoqrafiyada daha çox yer ayrılır. Deməli təbiətin biomüxtəlifliyini qoruduğumuz halda cəmiyyətin sosio-mədəni müxtəlifliyini daha böyük güclə yaşatmağa çalışmalıyıq. - 132
- Müasir şəraitdə Azərbaycanda dini-mədəni dəyərlərin inkişaf xüsusiyyətləri Monoqrafiyada istər Qərb, istərsə Şərq dəyərləri ilə münasibətdə olan balansın Azərbaycan xalqının maraqlarının dini-mədəni səviyyədə təmin etməyin ən əhəmiyyətli yolu olması qənaətinə gəlinir. -
- Anar Həsətıli İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT Azərbaycan dillində 1. Aslanova R. XXI əsr: Yeni mədəniyyət məkanına inteqrasiya. Bakı: 2007,446 s. 2. Aslanova R. İslam mənəvi irsi və müasirlik. Bakı, 2000.63 s. 3. Aslanova R. İslam və mədəniyyət. Bakı: AUN, 2002.405 s. 4. A zərb ay can R esp u b lik ası P re z id e n tin in ç ıx ışı / «Azərbaycan» qəzeti, 4 dekabr 2008. 5. Azərbaycan Respublikasında Ombudsman təsisatı və insan hüquqlarının inkişafı. Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman), Professor Elmira Süleymanovanın ümumi redaktəsi ilə, Bakı: Bakı Universiteti, 2007,266 s. 6. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası.Bakı: 1980,6 s. 7. «Azərbaycan» qəzeti. 16 avqust 2008. №181. 8. «Azərbaycan» qəzeti. 14 fevral, 2009. 9. «Azərbaycan» qəzeti. 19 fevral, 2009. №39. 10. Azərbaycan qəzeti / http://www.azerbaijan-news.az/ 11. Azərbaycanda siyasi İslam: sosioloji sorğu vasitəsilə problemi öyrənmə cəhdi. Azərbaycan Araşdırmaları Vəqfinin nəşri. Əlyazması. Bakı: 2004. 12.
Bünyadzadə K. İslam fəlsəfəsi: tarix və müasirlik. Bakı: Ç aşıoğlu,2010,154 s. 13. Bünyadzadə K. Şərq və Qərb: ilahi vəhdətdən keçən özünüdərk. Bakı: Nurlan, 2006,242 s. 14. Bünyadzadə K. Təsəvvüf fəlsəfəsinin ilk mənbələri. Sərrac Tusinin «Əl-Lümə» əsəri. Bakı: Qamma-servis, 2003,232 s. 15.
Dadaşzadə M. Azərbaycan xalqının orta əsr mənəvi mədəniyyəti. Bakı: «Elm», 1985,259s. 16. DQİDK Bülleteni. 1-2,2001. 17. Dövlət və Din. İctimai fikir toplusu. 2007-ci il, dekabr. - 134
- Müasir şarailda Azarbuycunda dini-madam dayarhrin inkişaf 'xüsusiyyətləri 18. Dövlət və Din. İctimai fikirtoplusu. 2009-cu il, fevral. 19. Dövlət və Din. İctimai fikir toplusu. 2009-cu il, aprel. 20. Dövlət və Din. İctimai fikirtoplusu. 2009-cu il, may. 21. Əfəndiyev T. Heydər Əliyev və milli-mənəvi dəyərlərimiz. Bakı: 2011,328 s. 22.
Əhədov A. Azərbaycanda islamın modernləşdirilməsi. Bakı: Azəməşr, 1994.157 s. 23. Əlibəyzadə E. Azərbaycan xalqının mənəvi mədəniyyət tarixi (islamaqədərki dövr) Bakı: «Gənclik», 1998,394 s. 24.
Əliyev H. Dinimiz xalqımızın mənəvi sərvətidir. Bakı: Qanun, 1999,219 s. 25. Əliyev R.Y. İslam və Azərbaycan mədəniyyəti. Bakı: Əbilov, Zeynalov və oğulları, 1998,364 s. 26. Hacıyev Z. Fəlsəfə. Bakı: Adiloğlu, 2001.640 s. 27. Heydər Əliyev və mədəniyyət. 3 cilddə, III cild. Bakı: Nurlar, 2008,536 s. 28. Heydər B. Qərb mədəniyyətinin inkişafında müsəlmanların rolu. Bakı: «Ulu», 1994,326 s. 29.
Həsənli H.S. İslam mədəniyyətində elm. Bakı: Elm və həyat, 1998,284 s. 30. Həsənov Ə. «Azərbaycan» qəzeti. 27 dekabr, 2007. 31. Hüseynov H.B. Şərq-Qərb münasibətlərində qloballaşma: ideoloji-siyasi mübarizə anlamında. Bakı: Təknur, 2008,333 s. 32. Hüseynov S. Azərbaycan dini tolerantlığa və sadiqliyə töhfə verən örnəkdir/ «Xalq» qəzeti, 19 fevral 2011. 33.
Hüseynov Ş. Əhmədbəy Ağaoğlunun dünya görüşü. Bakı: 1998,26 s. 34. «Xalq qəzeti». 13 avqust 2011,№ 177. 35.
Xəlilov S. Dinlərin və sivilizasiyaların dialoqu «Azərbaycan» qəzeti. 13 noyabr 2009. 36. Xəlilov S. Fəlsəfədən siyasətə. Bakı: Azərbaycan
A n a r IIəs atıl i Universiteti, 1998,425 s. 37. Xəlilov S. Qloballaşma, «ikili standart» və elmi - texniki tərəqqinin meyarları / Fəlsəfə və sosial siyasi elmlər, № 1 - 2., Bakı: 2003,s.7 3 -7 9 . 38. Xəlilov S. Lider - Dövlət - Cəmiyyət. Bakı: «Azərbaycan universiteti» nəşriyyatı, 2001,358 s. 39.
Xəlilov S. Mənəviyyat fəlsəfəsi. Bakı: Azərbaycan Universiteti, 2007,520 s. 40. Xəlilov S. Modernləşmə və dayanıqlı inkişaf fəlsəfəsi / «Azərbaycan» qəzeti. 17 iyul, 2008, № 155 41. Xəlilov S. Sivilizasiya və cəmiyyət.// «İpək yolu» jurnalı, № 2,2000, s. 18-19. 42. Xəlilov S.S. Şərq və Qərb: ümumbəşəri ideala doğru. Fəlsəfi etüdlər. Bakı: Azərbaycan Universiteti, 2004. 43. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının VIII Zirvə görüşü. 9-11 dekabr, 1997, Bakı: 1998, s. 3-71. 44. İslam: Tarix, Fəlsəfə, İbadətlər. Bakı: 1994, s.73 45. İzzətbəyoviç Ə. İslam və müasirlik. Bakı: «Çaşıoğlu», 1997, 274 s. 46.
Qarayev Y.V. XXI əsr: Qlobal sivilizasiya və şərq dəyərləri // Dirçəliş XXI əsr, 2001,№ 1-2. 47. Qasımov M. Müasirgeopolitika. Bakı: 1999, s. 440. 4 8 .
Qurani-Kərim. Bakı: Azərbaycan Nəşriyyatı, 1993, 368 c. (Nəriman Qasımoğlunun tərcüməsində) 49. Mehdiyev R. Azərbaycan: Qloballaşma dövrünün tələbləri. Bakı: «X X I-Y eni Nəşrlər Evi», 2005,464 s. 50. Mehdiyev R. Demokratiya yolunda: irs haqqında düşünərkən. Bakı: «Şərq-Qərb», 2008, s.792 51. Mehdiyev R. XXI əsrdə milli dövlətçilik. Bakı: «XXI - Yeni nəşrlər Evi», 2003. 52. Mehdiyev R. Qlobal inteqrasiya və Azərbaycanda fəlsəfi -
136 -
fikrin yenidən nəzərdən keçirilməsinə dair. / «Azərbaycan» qəzeti. 5 may 2009. №96. 53. Məmmədzadə İ. Qloballaşma və müasirləşmə şəraitində fəlsəfənin aktuallığı haqqında. Bakı: Təkıuır 2009,220 s. 54. Müasir cəmiyyətin aktual problemləri. Bakı: Mütərcim, 2007, 207 s.
55. Müasir qlobal siyasi proseslər və milli dövlət ideyası. Bakı: «Səda» nəşriyyatı, 2006,287 s. 56. Orucov H. Heydər Əliyev və Azərbaycanın milli siyasəti., Bakı: 2001 57. Orucov H. İslam əxlaqı. Bakı: 2010,208 s. 5 8. Paşazadə A. Ş. Qafqazda İslam. Bakı: Azəməşr, 1991,352s 59. «Respublika». 11 yanvar 2008-ci il 60. Rüstəmov İ. və b. Fəlsəfə ensiklopedik lüğəti.Bakı, Azərbaycan Ensiklopediyası NPB, 1997,520 s. 61. Rüstəmov İ. Seçilmiş əsərləri. Bakı, 2012 62. Rüstəmov Y.İ. Sivilizasiyaların dialoqu - bəşəriyyətin vəhdətinə aparan yol // «Şərq-Qərb: Sivilizasiyaların dialoqu» jurnalı. Bakı: 2005,№1. 63.
Rüstəmov Y.İ. Tarix lokal sivilizasiyaların qarşılıqlı münasibəti kimi. Bakı: 2007. 64. Şükürov A.M. Fəlsəfə və qloballaşma. Bakı: 2002. 65.
Tağıyev Ə.M. Milli ideya və milli ideologiya: problemlər və onların şərhi, Bakı: Təbib, 2002. 66. Uluscl R. Qloballaşma və harmoniya fəlsəfəsi. Bakı: Elm, 2005,352 s. 67. Ümid körpüsü. İslam Əməkdaşlıq təşkilatının VIII görüşü, Tehran, 9-11 dekabr 1997. Bakı: 1998.
68. Gürkan A. İslam kültürünün Karbi medenileşdirməesi. -
- A nar H əsənli Ankara, 1990,237 s. 69. Miquel A. İslam vc mcdeniyyeti. Doğuşdan güniimüze. Ankara, 1991. 70. Şcriali Ali. Marksizm ve diğer Batı düşünceleri. İstanbul, 1993,94 s. 71 .SezenY. Sosioloji açısmdan din. İstanbul, 1993,192-193 s.
72.
Абрамова T.C. Возрастная психология. M.: Изд. Академический проект, 2000,437 с. 73. Ализаде Л. Коран и Библия, (мировоззренческий аспект) Автореф. дисс. на соиск. д.ф.н. Баку, 2000,46 с. 74 Аш-Шахристани. Книга о религиях и сектах. 4.1 Ислам. М :1984 75.
Бадави Л. Духовные искания аль-Газали. Курьер. ЮНЕСКО, М.: 1986,6 с. 76. Батай Ж. Теория религии. Минск: «Современный литератор», 2000,382 с. 77. Валлсрстайн И. Анализ мировой системы и ситуация в современном мире. С.Петербург: «Университетская книга», 2001.428с. 78. Варденбург Ж. Мировые религии с точки зрения Ислама. С.Петербург: «Университетская книга», 2005,183 с. 79. Византийская культура. M.: 1972. 80.1 алкин А.А. Поступь глобализации и кризис глобализма. Полития. Лето. 2002. 81. Г и д д ен с Э .П о с л е д с т в и я м о д е р н и т и // Н о в ая нос ( индустриальная волна на Западе. Ан тология. М.: 1999. 82. Глобалистика. Энциклопедия / Гл. ред. И.И.Мазур, А.Н.Чумаков; Центр научных и прикладных программ «Диалог». М.: ОАО Издательство «Радуга», 2003,1328 с. M üasir şəraitdə Azərbaycanda dini-mədəni dəyərlərin inkişaf xüsusiyyətlə* i 83.
Грани глобализации. Трудные вопросы современного развития. М.: Альпина Паблишер, 2003. 84. Гумилев Л.Н. Ритмы Евразии. М: «Экорос», 1993,294 с. 85.
Дарендорф Р. Дорога к свободу. Демократизация и ее проблемы в Восточной Европе / Вопросы философии, 1990, №9, с.70 86.
Еремеев Д.Е. Ислам: образ жизни и стиль мышления. М: Наука, 1990,392 с. 87.3аринкуб А. X. Исламская цивилизация. М: 2004,237 с. 88. Игнатенко А.А. Ибн-Халдун. М.: 1980,90 с. 89. Игнатенко А. А. Халифы без халифата. M.: 1988, 90. Избранные произведения мыслителей стран Ближнего и Среднего Востока. 1X-X1V вв. М.: 1961. 91. Ислам. М.: «Книжнийдвор»,2006,384с. 92. Команов А., Хусанов Б. 11роблсмы интеграции государств Центральной Азии. М.: Гардарики, 2001,596 с. 93. К о с о л а п о в Н. Г л о б а л и за ц и я : с у щ н о с т н ы е и международно-политические аспекты // МЭМО, 2001, № 3 94. Кравченко А.В. Културология. М.: Мысль,2001,374 с. 95. К увалди н В. Г л о б аль н о сть : новое и зм ерени е человеческого бытия //Грани глобализации: Трудные вопросы современного развития. М.: Альпина Паблишер, 2003 96. Лари С.М. Западная цивилизция глазами мусульманина. Баку: 1984,с.184. 97. Левин И.Б. Глобализация и демократия //Полис, 2003, № 2. 98. Максуд Р. Ислам. М: Фаир-Пресс,2001,280с. 99. Мамедзаде И.Р. Политика и мораль. Баку: Азернешр, 1988,200 с. 100. Мамедзаде И. «Опыт интерпретации морали» Баку: Муалим, 2006,168 с. 101. Мамедов Ф.Т. Культурология. Баку: «Абулов, Зейналов - 139
- A nar Həsənli и сыновья», 2002,534 с. 102. Махмудов Е. Взаимоотношения государств Аккоюнлу и Сефидов с западновропейскими государствами. Баку: 1991. 103. МецД. Мусульманский ренессанс. М: «Наука», 1966. 104. Мухаммед Садит Афифи. Ислам и международные отношения. Баку: 1986,с. 63. 105. Озбудун Эргун, Кейман Е. Фуат. Культурная глобализация в Турции // Многоликая глобализация. М.: Аспект Пресс, 2004 106. Острогорский М.Й. Демократия и политические партии. Т.1,М.: 1927. 107. Поппер К. Открытое общество и его враги. Т.1. М.: Культурная инициатива, изд-во Феникс, 1992, с.366 108. Рагимов А., Гасанов Р. Трансформационные процессы и проблемы национальной безопасности Азербайджана. Баку 2003. 109. Религия, история и современность. М: «ЮНИТИ», 2008, 392 с. 110. Сорос Дж. О глобализации. М.: 2004 111. Сравнительное изучение цивилизаций: Хрестоматия, М.: «Аспект Пресс», 1999,566с. 112. Тойнби А.. Постижение истории. Сборник. М.: 1991,688 с. 113. Тойнби А.Дж. Постижение истории, М.: «Айрис-пресс», 2003,640 с. 114. Токвилль А. Демократия в Америке. М. Культурная иниацитива, 1992,376 с. 115. ТоффлерЭ. Третья волна. М.: 1999, с. 184 116. Тураев В.А. Глобальные вызовы человечеству М.: Логос, 2002. 117. Унпелев А.Г. Политология: власть, демократия, личность. М.: Инзерпраке, 1994. - 140
- Müasir şəraitdə Azərbaycamla dini-mədəni dəyərlərin inkişaf xüsusiyyətləri 118. Философия истории,M.: «Гардарики»,2001,432 с. 119. Фукуяма Ф. Конец истории / Вопросы философии, 1990, №3 120. Хантер Д ж .Д ., Йейтс Д. Мир американских глобализаторов //Многоликая глобализация. М.: Аспект Пресс, 2004.
121. Хантингтон С. Столкновение цивилизаций // Полис. 1994, № 1. 122. Хантингтон С. Столкновение цивилизаций и преобразование мирового порядка //Грани глобализации. Трудные вопросы современного развития. М.: Альпина Паблишер, 2003. 123. Ханым Мухаммед Саид. Хиджра. Курьер. Антология М.: 1990,с. 196. 124. Шлезингер А.. Иран большой игрок «за рубежом» 1993. №38.
125. Шпенглер О. Закат Европы, Новосибирск: «Наука», 1993,592 с. 126. Юнусов А. Ислам в Азербайджане. Баку: Заман, 2004, 388 с.
127. Яковец Ю.В. Глобализация и взаимодействие цивилизаций. М.: ЗАО Экономика, 2003. 128. Яковец Ю.В. Цивилизационные аспекты глобализации / Глобализация. Конфликт или диалог цивилизации? М.: Новый век, 2002 с.23 129. Янсянь Янь. Управляемая глобализация // Многоликая глобализация, М.: 2004. 130. Яркова Е.Н. Глобализация и утилитаризм. М.: Новый век, 2004. 141
- A nar H əsənli İngilis dillində 131. Bratford E. Meditcrren Portrait of Sea. В., 1989, p. 422. 132. Fukuama F. «America at the Crossroads. Democracy, Power and the Neoconservative Legacy. New Haven (Ct.), London: Yale Univ. Press, 2006
133. www.mcdiaforum.az/files/2007/09/27/031844816_0. doc 134. www.infoportal.az. 135. www.psychology.az.salahaddin halilov.php 136. www/kitabxana.net/?oper=readNews&id=683 137. www.felsefcdunyasi.org/files/196_963q4vg2wn. doc 138. www.modem.az/articles 139. www.milli.az/print/news/society/62836.html 140. www.anspress.com/index.php?a=2&lng=az&nid=l 13034 141. www.mns.gov.az/az/news/304.html 142. www.deyerler.org/95232 143. www.dqdk.gov.az 144. www.dstatk.gov.az 145. www.merkez.az 146. www.xalqqazeti.com/az/news/analytics/32165 -
142 -
ANAR VAQİF OĞLU HƏSƏNLİ MÜASİR ŞƏRAİTDƏ AZƏRBAYCANDA DİNİ-MƏDƏNİ DƏYƏRLƏRİN İNKİŞAF XÜSUSİYYƏTLƏRİ B akı-2 0 1 4 Mətbəənin direktoru: N. Həsənov Cildin dizayneri: N. Qalkina Kompüter tərtibatçısı: N. Qalkina Yığılmağa verilmişdir: 19.03.2014 Çapa imzalanmışdır: 14.04.2014 Kağızın formatı: 80 qr Həcmi: Tirajı: 200 Sifariş: 200 "Nur Art” mətbəəsində ofset üsulu ilə çap olunmuşdur. Ünvan: Azərbaycan, AZ1014, Bakı şəh., B. Səfəroğlu küç., 184 Tel.: +99412 598 54 57,498 68 89 e-mail: office@nurart.az, www.nurart.az Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|