Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri
Yüklə 5,01 Kb.
|
95 keçirilmiĢ almanı piylə qarıĢdırıb alınan mazla dəridə olan yağları, dodaq çatlarını müalicə edirlər. Dəridə baĢ verən soyuqdəymələrin aradan qaldırılmasında isə alma sıyığı iĢlədilir. Almadan isti yaxma kimi də istifadə edilir. Belə ki, süzgəcdən keçirilmiĢ sıyığı 25-30 dərəcə temperaturda qızdırıb üzün dərisinə yaxıb 15-20 dəqiqə saxladıqdan sonra yuyub-təmizləyirlər. Bu zaman sifətin rəngi Ģəfəqlənir (durulur), elastikliyi artır. Almanı saxlayan zaman onun suyu buxarlanaraq azalır və sulu karbohidratlar parçalanır. Bu cür almalarda Ģəkərin miqdarı çoxalır, turĢuluğu isə azalır. Bu faktorlardan həkimlər istifadə edərək xəstələrə bu cür almalardan istifadə etmələrini məsləhət görürlər. Müalicə məqsədləri üçün yaxĢı olar ki, yabanı almadan istifadə edilsin. Kosmetoloqlar dəridə olan ziyilin müalicəsində təzə almadan geniĢ istifadə edirlər. Belə ki, təzə yabanı almanı dilim-dilim edib, dərinin ziyil olan hissəsinin üzərinə qoyurlar. Gün ərzində bu prosesi 6-7 dəfə təkrar etməklə müalicəni 3-4 həftə davam etdirməyi məsləhət görürlər. Yarpaqlarından alınan ekstrakt tükün bərkidilməsində iĢlədilir. Tükün tökülməsinin qarĢısını almaq üçün baĢı yuduqdan sonra almanın yarpaqlarından hazırlanmıĢ dəmləməni tənzif ilə tükün dibinə çəkirlər. Biz isə Ģərq almasının qabıq və yarpaqlarından boyaq ekstraktı hazırlayıb, yun ipi sarı, sarı- narıncı, yaĢıl, tütünü, zeytunu, boz, qonur, açıq-qəhvəyi, tund-qəhvəyi, Ģabalıdı və s. rəng və çalarlara boyamağa nail olduq. Qafqaz quĢarmudu – Sorbus caucasica Zinserl. Dünya florasının tərkibində P.M.Jukovskiyə (1971) görə 80, Ġ.A.Qurbanov və baĢqalarına (1976) görə 90-a qədər növü yayılmıĢdır. QuĢarmudu cinsinin hibrid mənĢəli çoxsaylı formaları vardır (Ġ.N.Konovalov, 1954). V.Y.Komarov (1954) keçmiĢ SSRĠ ərazisində quĢarmudunun 34 növünə təsadüf edildiyini qeyd edir. Qafqazda quĢarmudu cinsinin 20-yə qədər növü (2 növü mədəniləĢdirilmiĢdir), Azərbaycanda isə 11 növünə rast gəlinir. QuĢarmudu növlərinə ən çox yer kürəsinin mülayim Ģimal ərazilərində rast gəlmək olar. Rus xalqı quĢarmudu cinsini ailə xoĢbəxtliyi və sevgi rəmzi kimi sevib qoruyurlar. Buna görə də hər təzə ailə quran gənclər evlərinin qabağında xoĢbəxtlik rəmzi olan quĢarmudu əkirlər. Orta əsrlərdə Avropa xalqları bir çox qorxunc xəstəliklərdən özlərini qorumaq üçün quĢarmuduna ilahi bir qüvvə kimi səcdə edirmiĢlər. QuĢarmudu qiymətli qida, dərman, boyaq və bəzək təbiətli bitkilər sırasına daxildir. Bunlardan ən qiymətlisi aĢağıdakılardır: Qafqaz quĢarmudu - S.caucasica Zinserl. hündürlüyü 6-8 bəzən isə 15 sm-ə çatan dağınıq çətirli bitkidir. Diametri 40 sm-ə qədərdir. Yarpaqları tək-lələkvari (11)13-15(19) yarpaqcıqdan ibarətdir. Çiçək qrupu çoxçiçəkli, qalxanvaridir. Çiçəkləri ağ rənglidir. May-iyun aylarında çiçək açır, avqust-sentyabrda meyvə verir, meyvələri qıĢda ağacların üstündə qalıb, quĢların yemini təĢkil edir. Qafqaz quĢarmudu Azərbaycanın Quba rayonu ərazisində və eləcə də yuxarı dağ meĢə qurĢağında yayılmıĢdır. MeĢələrin kənarlarında, talalarda və fıstıq meĢələrində rast gəlinir, tək-tək və qrup halında bitir. QuĢarmudu ağacının budaqlarında salxım formasında sallanan parlaq-qırmızı rəngli meyvələri onun yanından keçən insanları heyran qoyur, sanki dümağ qarın üzərində parlaq-qırmızı rəngli Ģamlar yanır. Bizim babalarımız nahaq yerə deməyiblər ki, hərgah siz kürəyinizi quĢarmudu ağacına söykəsəniz öz canlı enerjisini sizə ötürəcəkdir. QuĢarmudunun qabıq hissəsini erkən yazda, çiçəklərini may ayında, parlaq-qırmrzı od rəngli meyvələrini isə payızın axırlarında tam yetiĢən zaman toplayırlar. QuĢarmudunun bütün hissələri qiymətli boyaq və müalicəvi xüsusiyyətlərə malik maddələrlə zəngindir. QuĢarmudu meyvəsinin tərkibində 160 mq%-ə qədər askorbin turĢusu, sorbin turĢusu (C 6 H 8 O 2 ), β-karotin (C 40 H 56 ), β-karotin-epoksid (C 40 H 56 O), kriptoksantin (C 40 H 56 O), 3,18% 96 qlükoza, 4,3% fruktoza, 0,7 saxoroza, sorboza, sorbirit, bir neçə üzvi turĢu, sianin-xlorid (C 27 H 31 O 16 Cl), aĢı maddəsi, efir və piy yağları və s. aĢkar edilmiĢdir. QuĢarmudu polivitaminli bitkilər sırasına daxildir. Meyvəsinin tərkibində zəngin bioloji fəal maddələr olduğundan, seleksiya məqsədləri üçün çox yararlı hesab edilir. Giləmeyvəsinin tərkibindəki P vitamini aktivliyinə görə mədəni halda becərilən əksər meyvə və giləmeyvəli ağac və kollar arasında birinci yeri tutur. Leventala görə Ukrayna ərazisində mədəni halda becərilən quĢarmudu meyvəsinin tərkibində 620-4350 mq%-ə qədər aĢı və boyaq maddəsi aĢkar edilmiĢdir (bax. cədvəl 4). Cədvəl 4. Bir neçə quĢarmudu növ və sortlarının meyvələrinin tərkibində olan polifenol birləĢmələrinin miqdarı (mq%-lə) Növ (sort) Katetin birləĢmələri Leykoa ntosianlar Antosian birləĢmələri Flavonoidlər AĢı və boyaq maddələrinin ümumi miqdarı Finlandiya 52 54 4,3 125 580 Nevejinski 79 89-130 7,5 66-290 660-2739 Zakovaya 36-200 30-40 190 300-455 1330-1867 Ev 660 82 0 52 660 Zikemaya 95 480 2415 2451 4357 Qranatnaya 50 180 485 500 2905 Isveçrə 59 76 Izi 64 320 Bereka 102-829 — — 272 1080 Adi 110-140 240 230 520 1452 Qarameyvəli aroniya 280 250 500 465 2622 Cədvəldən aydın olur ki, quĢarmudu meyvələrinin tərkibində katexinlər, bir neçə növün tərkibində leykoantosian birləĢmələri üstünlük təĢkil edir. Meyvələri rəngli olan növ və sortlarının tərkibində isə ən çox antosion birləĢmələri olduğu aĢkar edlimiĢdir. R.Lakovayani meyvəsinin tərkibində eyni miqdarda katexin və flavonoid maddələrinin olduğu aĢkar edilmiĢdir. Zikernaya və qranatnaya sortlarının meyvələrində isə ən çox 485 mq%-ə qədər antosian miqdarının tam yetiĢib qurtarandan sonra daha çox toplandığı aydın olmuĢdur. QuĢarmudu cinsi qarameyvəli aroniya növünün bioloji aktiv maddələr ilə zəngin olduğundan tibb və yeyinti sənayesində istifadə etmək üçün bitkidən qiymətli dərman preparatları və antosianla zəngin boyaq istehsal edilir. Aparılan texnoloji proseslər zamanı müəyyən edilmiĢdir ki, 1 ton qarameyvəli aroniya növündən 664 kq təbii Ģirə alınır ki, 0,52%-ni flavonoid biriəĢmələri, 59 kq sianid tərkibli boyaq pastası təĢkil edir. Bundan baĢqa 664 kq Ģirədən 97 kq quru bioflavonoid birləĢmələri alınır ki, onun da 21,3 kq-nı polivitamin birləĢmələri təĢkil edir. Ukraynanın meĢə və meĢə-çöl sahələrində mədəni Ģəkildə əkilmiĢ qarameyvəli aroniya meyvəsinin tərkibində 1210-1660 mq% aĢı və boyaq maddəsi aĢkar edilmiĢdir. Qarameyvəli aroniyanın tərkibindəki aĢı və boyaq maddələrinin miqdarında bitkinin əkildiyi ərazilərin ekoloji Ģəraitindən asılı olaraq dəyiĢikliklər baĢ verə bilər. Məsələn Pribaltika ölkələrinin ərazilərində əkilən qarameyvəli aroniya meyvələrinin tərkibində 3400-4200 mq%-ə qədər aĢı və boyaq maddəsi müəyyən olunduğu halda, Moskva ətrafında əkilən bitkinin meyvələrindən isə 3917-4050 mq% aĢı və boyaq maddəsi aĢkar edilmiĢdir. Sağlamlığınız üçün təminat: Aterosklerozun müalicəsində. 2 xörək qaĢığı qurudulmuĢ qırmızı rəngli quĢarmudu meyvəsi, 1 xörək qaĢığı kənaf toxumu, 1 xörək qaĢığı doğranmıĢ çiyələk və gülümbahar çiçəyi götürün. AlınmıĢ qatıĢığı 0,5 litr qaynar suya töküb 15 dəqiqə biĢirin, 30-40 dəqiqə dəmlədikdən sonra süzün. Aldığınız dəmləmədən gündə 3-4 dəfə yeməyə yarım saat qalmııĢ stəkanın 1/2 hissəsi qədər qəbul edin. Ateroskleroza qarşı profilaktika. Bunun üçün damartəmizləyici çay içməyi məsləhət görürlər. Bərabər miqdarda qurudularaq xırdalanmıĢ qırmızı rəngli quĢarmudu meyvəsi, yemiĢan və itburnu meyvələrindən götürüb bir-biriləri ilə qarıĢdırın, qarıĢıqdan 2 xörək qaĢığı götürüb üzərinə : wp-content -> uploads uploads -> «xalqların psixologiyası» uploads -> Biblioqrafiya uploads -> Affektive Störung Diagnose Affektive Störungen sind durch Störungen der Stimmungslage, des Antriebs uploads -> Uğura İnan Dizayn cdr uploads -> Ana Sayfa Tıbbi Makaleler Anamnez Anamnez uploads -> Yeni tanı almış hastada ilk danışmanlık, anamnez, muayene ve laboratuar testleri uploads -> Gangguan Kepribadian Tingkat kompetensi 2 Dostları ilə paylaş:
|