Əsmər Sadıq qızı Bədəlova
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
263 Ümumi c əhətlərlə bərabər, bütün ailə tiplərində həm xoş, həm də çətin anlar yaşana bilir. Burada böyüklərin dav- ranışından, istənilən məqamda ailədə uşaqların olmasını nəzərə almasından çox asılıdır. Uşaqlara, onların tərbiyəsinə qayğı göstərmək ailə ilə b ərabər, həm də ümumxalq işidir. Bütün cəmiyyət bu iş üçün cavabdehdir. Çünki uşaqlar cəmiyyətin, xalqın gələcəyidir. Bu v əzifənin yerinə yetirilməsində məktəbin valideynlərlə və ictimaiyy ətlə əlbir fəaliyyəti mühim əhəmiyyət kəsb edir. Çünki valideynl ər hamısı pedoqoji işi incəlikləri ilə bilmir, bilm ədiyi üçün də uşağın tərbiyəsini məqsədəmüvafiq şəkildə qurmağı bacarmır. Belə olduğu təqdirdə məktəb valideynlərin yaxın köməkçisinə çevrilir. Uşağın təlim və tərbiyəsi naminə onunla əl-ələ verib işləməsi hər iki tərəfə fayda gətirir. Müəllim valideynl ərlə əlaqə saxlamaqla dərs dediyi şagirdlərin ailə şəraiti ilə yaxından tanış olur, çatışmazlıqları öyrənir, uşağın f ərdi xüsusiyyətlərinə bələdliyi artır. Öz növbəsində valideyn d ə məktəblə əlaqə saxlamaqla övladının təlim hazırlığı, kollek- tivd ə özünüidarəsi, inkişaf imkanları barədə məlumat əldə edir. Bel əliklə, şagirdlərin həm evdəki, həm də məktəbdəki fəaliy- y ətni tənzimləməkdə, nəticə olaraq layiqli insan yetişməsində bir -birin ə yaxından kömək etmiş olurlar. Amma bunun üçün m əktəb valideynlərin özlərini də pedoqoji cəhətdən savadlan- dırmalıdır. Ailələrə prdaqoji biliklər verilməli, uşağa günün t ələbləri yönündən yanaşma tərzləri aşılanmalıdır. Ümummilli m ənafe kontekstində hər bir uşağın fərd olaraq əsl şəxsiyyət kimi formalaşmasının vacibliyi öyrədilməlidir. Onlara ailə t ərbiyəsi metodikasının düzgün yollarını öyrətmək vəzifəsi birinci növb ədə məktəbin üzərinə düşür. Bu işin sistematikliyi və müntəzəmliyi zərurətinin çiyinl ərinə düşdüyünü duyub dərk edən, bilavasitə can yan- dırmalı və dönmədən, “usandım” demədən çalışmalı olan mək- t əb personalı –uşaq təşkilatı rəhbəri, sinif rəhbərləri, direktor müavinl əri, direktor və bütün kollektiv- planlı şəkildə əlbir 264 f əaliyyət göstərməlidir. Hər kəsin gördüyü iş vahidlik prinsipi əsasında həmkarlarının işi ilə qaynaqlanma lıdır. Məhz bu təq- dird ə məktəb –ailə tandemini yaratmaq olar. A.S.Makarenko- nun dediyi kimi: “M əktəb dövlət təşkilatıdır, ailə isə məişət t əşkilatı; ona görə də məktəb dövlət tərbiyəsinin müvəkkili kimi ail ə tərbiyəsinə təsir etməlidir.” 2.M əktəbin valideynlərlə əlaqə formaları. Məktəb valideyn komit əsi. Məktəbin ailələrlə əlbir işinin müxtəlif forma v ə metodları var. Bunlar aşağıdakılardır: a) f ərdi əlaqə formaları. Valideynlərlə ən qədim və ən s əmərəli əlaqə forması fərdi əlaqədir. Bu əlaqə zamanı müəllim h ər bir valideyni ayrılıqda məktəbə çağırır, uşağın təlim işlərinə köm ək və ailə tərbiyəsi barədə valideynlərə məsləhət verir. Valideyn d ə öz növbəsində ailə tərbiyəsində çəkdiyi çətin- likl ərlə bağlı müəllimlə fikir mübadiləsində olur. Beləliklə, uşağın tərbiyəsi üçün düzgün hərəkət xətti müəyyənləşir. Belə əlaqələrdə şagidrlər özləri də müəlllimlə ailə arasında əlaqə- l əndirici, yəni müəllimin tapşırıqlarını valideynlərə çatdıran rolunu oynayır. Pedaqoji t əcrübədə nisbətən geniş yayılmış fərdi əlaqə formalarına aşağıdakılar daxildir: - Təhsildən yayınan, dərslərinə müntəzəm davam etmə- yən şagirdlərin problemini, onu məktəbdən uzaqlaşdıran sə- bəbləri müəyyənləşdirmək və kömək görsətmək üçün müəl- limin, sinif rəhbərinin ailəyə getməsi: bu halda, bir tərəfdən şagirdin ailə şəraiti, ailədaxili münasibətlər, ailədə tərbiyə işinin qoyuluşu haqqında məlumat toplanır, digər tərəfdən isə uşağın təlim -tərbiyəsi ilə bağlı valideynlərlə söhbət və məsləhətləşmələr aparılır, birgə hərəkət xətti müyyən edilir, valideynlərə pedaqoji məsləhətlər verilir. -Valideynl ərin, ictimai təşkilat nümayəndələrinin mək- təbə dəvət edilməsi: bu zaman valideynləri danlamaq, uşaqdan şikayət etmək yox, hər hansı konkret pedaqoji hadisənin 265 (təlimə məsuliyyətsiz münasibətin, intizamsızlığın və s. halların) səbəblərini valideynlə birlikdə təhlil etmək, konkret çıxış yolu tapmaqda kömək etmək lazımdır. Valideynləri məktəbə yalnız xoşagəlməz hallar üçün deyil, şagirdin təlim və tərbiyəsindəki uğurlar, müsbət dəyişikliklər, yaxud, müəyyən tədbirlərlə əlaqədar da dəvət etmək olar. - Məktəbdə və ya sinifdə “Açıq qapı” günlərinin keçiril- məsi: bu halda əvvəlcədən müəyyən edilmiş vaxtda (ayda və ya rübdə bir gün) valideynlər məktəbə gələrək istənilən müəllimlə görüşüb övladı barədə söhbət aparır, məsləhət alırlar. - Məktəbli kitabçası, yaxud məktub vasitəsi ilə əlaqə: müəllim şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə bağlı onun məktəbli kitab- çasında, yaxud ayrıca vərəqdə qeydlər edir, valideynlərə lazımi göstəriş və məsləhətlər verir. - Telefon vasitəsi ilə əlaqə: şagird haqqında müəyyən informasiya mübadiləsi məqsədi ilə müəllim (sinif rəhbəri) və valideynlər bir –biri ilə telefon əlaqəsi saxlayırlar. b) qrup halında əlaqə formaları. Bu əlaqə valideynlərə pedoqoji – psixoloji bilikl əri çatdırmaq məqəsdi daşıyır. Həmin m əqsədlə məktəbdə valideyn universitetləri və lektoriyalar (mühazir ələr) yaratmaq mümkündür. Həmin unuversitetlərin n əzdində şagirdlərin yaş xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq “Kiçik yaşlı məktəblilər”, “Yeniyetmələr”, “Böyük məktəblilər” qruplarını yaratmaq və müvafiq olararq valideynləri həmin qruplara c əlb etmək faydalıdır. Lektoriya üçün aktual mövzular seçilm əlidir. Qeyd ed ək ki, əvvəllər bütün valideyn yığıncaqlarının mövzusu ancaq əxlaq tərbiyəsi olurdu. İndi zaman çoxçeşidli mövzular t ələb edir. Məsələn, indi dərs ilinin əvvəlində ke- çiril ən lektoriyanın mövzusu “Təhsildə yeniliklər”, “Yeni t əyin olunmuş müəllimlərlə tanışlıq” ola bilər. Növbəti d əfələrdə günün tələbi ilə səsləşən “Uşağın ailədə bir günü”, “Siz öz uşağınızı anlaya bilirsinizmi?”, “Ailədə müstəqilliyin xeyri v ə ziyanı”, “İnformasiya -kommunikasiya texnologiyaları Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|