20
21
məsələnin həlli Məhkəmənin əvvəllər çıxardığı qərara zidd ola
bilərsə, tərəflərdən heç biri buna etiraz etmədikdə Palata öz
qərarını çıxarana qədər istənilən vaxt Böyük Palatanın xeyrinə
yurisdiksiyasından imtina edə bilər.
MADDƏ 31
Böyük Palatanın səlahiyyətləri
Böyük Palata:
(a) Palata 30-cu maddənin müddəalarına əsasən
yurisdiksiyasından imtina etdikdə və ya 43-cü
maddənin müddəalarına müvafiq olaraq iş ona
göndərildikdə 33-cü və ya 34-cü maddələrin
müddəalarına müvafiq olaraq verilmiş şikayətlər üzrə
qərar çıxarır;
(b) Nazirlər Komitəsi tərəfindən 46-cı maddənin 4-cü
bəndinə əsasən Məhkəməyə göndərilmiş məsələləri
həll edir; və
(c) 47-ci maddənin müddəalarına müvafiq olaraq təqdim
edilmiş məsləhət xarakterli rəyləri çıxarmaq üçün
verilmiş xahişlərə baxır.
MADDƏ 32
Məhkəmənin səlahiyyəti
1. 33, 34, 46 və 47-ci maddələrə əsasən təqdim olunmuş
Konvensiyanın və ona dair Protokolların müddəalarının
şərhi və tətbiqinə dair bütün məsələlər Məhkəmənin
səlahiyyətindədir.
2. Konkret iş üzrə Məhkəmənin səlahiyyəti ilə bağlı
mübahisəni Məhkəmənin özü həll edir.
MADDƏ 33
Dövlətlərarası işlər
Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf Razılığa gələn digər
Yüksək Tərəfin Konvensiyanın və ona dair Protokolların
müddəalarını hər hansı şəkildə pozması iddiası ilə Məhkəməyə
müraciət edə bilər.
MADDƏ 34
Fərdi şikayətlər
Məhkəmə istənilən fiziki şəxsdən, qeyri-hökumət təşkilatından
və ya ayrı-ayrı şəxslər qrupundan, Razılığa gələn Yüksək
Tərəflərdən birinin onun bu Konvensiyanın və ya ona dair
Protokolların müddəaları ilə nəzərdə tutulmuş hüquqlarını
pozmasının qurbanı olduğunu iddia edən şikayətlər qəbul
edə bilər. Razılığa gələn Yüksək Tərəflər bu hüququn səmərəli
həyata keçirilməsinə heç bir yolla mane olmamağı öhdələrinə
götürürlər.
MADDƏ 35
Qəbul edilənlik şərtləri
1. Məhkəmə yalnız beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul
edilmiş normalarına müvafiq olaraq bütün daxili hüquq
müdafiə vasitələri tükəndikdən sonra işi baxılmağa qəbul edə
bilər və iş üzrə son qərarın çıxarıldığı tarixdən sonrakı altı ay
ərzində işi baxılmağa qəbul edə bilər .
2. Məhkəmə 34-cü maddənin müddəalarına müvafiq olaraq
verilmiş aşağıdakı fərdi şikayətlərə baxmır:
(a) anonim olan; və ya
(b) mahiyyətcə Məhkəmənin artıq baxdığı məsələ ilə
eyni olan yaxud digər beynəlxalq araşdırma və ya
22
23
nizamlama prosedurunun predmeti olan və işə aid
yeni faktları əks etdirməyən.
3. Məhkəmə 34-cü maddəyə əsasən təqdim edilmiş istənilən
fərdi şikayəti qəbuledilməz elan edir, əgər o hesab edirsə ki:
(a) şikayət Konvensiyanın və ya ona dair Protokolların
müddəalarına uyğun deyil, açıq-aşkar əsassızdır və ya
fərdi müraciət hüququndan sui-istifadədir; və ya
(b) Konvensiya və ona dair Protokollarda göstərilmiş
insan hüquqlarına hörmətin şikayətə mahiyyəti üzrə
baxılmasını tələb etdiyi hallar istisna olmaqla, və yerli
məhkəmə tərəfindən lazımınca araşdırılmayan heç
bir işi bu əsasla rədd etməmək şərti ilə, ərizəçi böyük
zərərə məruz qalmayıbsa.
4. Məhkəmə bu maddəyə müvafiq olaraq qəbuledilməz
hesab etdiyi istənilən şikayəti rədd edir. O bunu icraatın
istənilən mərhələsində edə bilər.
MADDƏ 36
Üçüncü tərəfin iştirakı
1. Palata və ya Böyük Palatada olan bütün işlərdə vətəndaşı
şikayətçi olan Razılığa gələn hər bir Yüksək Tərəfin yazılı
qeydlər təqdim etmək və dinləmələrdə iştirak etmək hüququ
var.
2. Ədalət mühakiməsinin lazımi qaydada həyata keçirilməsi
naminə Məhkəmənin Sədri işdə tərəf olmayan istənilən
Razılığa gələn Yüksək Tərəfi və ya şikayətçi olmayan istənilən
maraqlı şəxsi yazılı qeydlər təqdim etmək və dinləmələrdə
iştirak etmək üçün dəvət edə bilər.
3. Avropa Şurasının İnsan Hüquqları üzrə Komissarı Palata
və Böyük Palatada olan bütün məhkəmə işlərinə dair yazılı
şəkildə şərhlər verə və dinləmələrdə iştirak edə bilər.
MADDƏ 37
Şikayətlərin siyahıdan çıxarılması
1. Əgər vəziyyət aşağıdakı nəticələrə gəlməyə əsas verirsə,
icraatın istənilən mərhələsində Məhkəmə şikayəti işlərin
siyahısından çıxarmaq barədə qərar qəbul edə bilər:
(a) şikayətçi öz ərizəsinə baxışı davam etdirmək niyyətində
deyilsə; və ya
(b) məsələ öz həllini tapıbsa; və ya
(c) Məhkəmənin müəyyənləşdirdiyi istənilən digər
səbəbə görə, şikayətə baxışı davam etdirməyə lüzum
yoxdursa.
Bununla belə, əgər bu Konvensiyanın və ona dair Protokolların
müddəalarında müəyyən edilən insan hüquqlarına riayət
olunması bunu tələb edirsə, Məhkəmə şikayətə baxmaqda
davam edir.
2. Əgər Məhkəmə işin gedişinin buna bəraət qazandırdığını
hesab edirsə, şikayətin baxılmalı işlər siyahısına bərpa edilməsi
haqqında qərar qəbul edilə bilər.
MADDƏ 38
Məhkəmə işinin araşdırılması
Məhkəmə tərəflərin nümayəndələrinin iştirakı ilə məhkəmə
işini araşdırır və ehtiyac olarsa, təhqiqat aparır; bu halda,
müvafiq Razılığa gələn Yüksək Tərəflər həmin təhqiqatın
səmərəli olması üçün bütün zəruri imkanları yaratmalıdırlar.
MADDƏ 39
Dostcasına həlletmə
1. Məhkəmə prosesinin istənilən mərhələsində Məhkəmə
Konvensiya və ona dair Protokollarda müəyyən edilən insan