32
33
Əlavə protokol
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların
müdafiəsi haqqında Avropa
Konvensiyasına dair Protokol
Paris, 20 mart 1952-ci il
Avropa Şurasının üzvü olub, bu Protokolu imzalayan
hökumətlər,
1950-ci il noyabrın 4-də Romada imzalanmış İnsan Hüquqlarının
və Əsas Azadlıqların Müdafiəsi haqqında Konvensiyanın
(bundan sonra «Konvensiya» adlanacaq) I bölməsinə artıq
daxil edilənlərdən başqa, bəzi hüquq və azadlıqların kollektiv
həyata keçirilməsinin təmin edilməsi yolunda tədbirlər görmək
əzmində olaraq,
aşağıdakılar barədə razılığa gəldilər:
MADDƏ 1
Mülkiyyətin müdafiəsi
Hər bir fiziki və hüquqi şəxs öz mülkiyyətindən maneəsiz
istifadə hüququna malikdir. Heç kəs, cəmiyyətin maraqları
naminə və qanunla və beynəlxalq hüququn ümumi prinsipləri
ilə nəzərdə tutulmuş şərtlər istisna olmaqla, öz mülkiyyətindən
məhrum edilə bilməz.
Yuxarıdakı müddəalar dövlətin, ümumi maraqlara müvafiq
olaraq, mülkiyyətdən istifadəyə nəzarəti həyata keçirmək
üçün yaxud vergilərin və ya digər rüsum və ya cərimələrin
ödənilməsini təmin etmək üçün zəruri hesab etdiyi qanunları
yerinə yetirmək hüququnu məhdudlaşdırmır.
MADDƏ 2
Təhsil hüququ
Heç kəs təhsil hüququndan məhrum edilə bilməz. Dövlət təhsil
və tədris sahəsində öz üzərinə götürdüyü funksiyaları yerinə
yetirərkən, valideynlərin öz dini və fəlsəfi baxışlarına müvafiq
olan təhsil və tədrisi təmin etmək hüququna hörmət edir.
MADDƏ 3
Azad seçki hüququ
Razılığa gələn Yüksək Tərəflər qanunverici hakimiyyət orqanını
seçərkən xalqın iradəsini sərbəst ifadə edə biləcəyi şəraitdə
ağlabatan dövriliklə gizli azad seçkilər keçirməyi öhdələrinə
götürürlər.
MADDƏ 4
Ərazilərə tətbiqi
Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf imzalanma yaxud
ratifikasiya zamanı və ya sonradan istənilən vaxt Avropa
Şurasının Baş katibinə, beynəlxalq əlaqələrinə görə məsuliyyət
daşıdığı bəyanatda adı çəkilən ərazilərə bu Protokolun
müddəalarının şamil ediləcəyi ilə bağlı öhdəliklərinin
çərçivəsini təsdiq edən bəyanat göndərə bilər.
Əvvəlki bəndin müddəalarına müvafiq olaraq bəyanat
göndərmiş Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf zaman
keçdikcə istənilən əvvəlki bəyanatın şərtlərinin dəyişilməsi və
ya hər hansı əraziyə münasibətdə bu Protokolun müddəalarının
tətbiqinin dayandırılması haqqında yeni bəyanat göndərə
bilər.
34
35
Bu maddənin müddəalarına müvafiq olaraq verilmiş bəyanat
Konvensiyanın 56-cı maddəsinin 1-ci bəndinə müvafiq olaraq
verilmiş bəyanat hesab edilir.
MADDƏ 5
Konvensiyaya bağlılıq
Razılığa gələn Yüksək Tərəflər bu Protokolun 1, 2, 3 və 4-cü
maddələrinin müddəalarını Konvensiyanın əlavə maddələri
hesab edirlər və Konvensiyanın bütün müddəaları müvafiq
surətdə tətbiq olunur.
MADDƏ 6
İmzalanma və ratifikasiya
Bu Protokol Konvensiyanı imzalamış Avropa Şurasının üzvləri
tərəfindən imzalanmaq üçün açıqdır; o, Konvensiyanın
ratifikasiyası ilə eyni zamanda və ya bundan sonra ratifikasiya
olunmalıdır. Protokol on təsdiqnamə saxlamağa verildikdən
sonra qüvvəyə minir. Sonradan ratifikasiya edən hər bir
dövlət üçün Protokol onların öz təsdiqnamələrini saxlamağa
verdikləri tarixdən qüvvəyə minir.
Təsdiqnamələr saxlanılmaq üçün Avropa Şurasının Baş katibinə
verilir, o, Protokolu ratifikasiya etmiş dövlətlər haqqında
Avropa Şurasının üzvü olan bütün dövlətləri xəbərdar edir.
1952-ci il martın 20-də Parisdə, hər iki mətni eyni qüvvəyə
malik olmaqla, ingilis və fransız dillərində, bir nüsxədə
imzalanmışdır; həmin nüsxə Avropa Şurasının arxivində
saxlanılır. Baş katib təsdiq olunmuş surətləri bu Protokolu
imzalamış hər bir hökumətə göndərəcəkdir.
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların
müdafiəsi haqqında
Avropa Konvensiyana dair
4 saylı Protokol
Konvensiyaya və ona dair Birinci
Protokola artıq daxil edilənlərdən
başqa, bəzi hüquq və azadlıqların təmin
olunması haqqında
Strasburq, 16 sentyabr 1963-cü il
Avropa Şurasının üzvü olub, bu Protokolu imzalayan
hökumətlər,
1950-ci il noyabrın 4-də Romada imzalanmış İnsan hüquqlarının
və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiyanın
(bundan sonra «Konvensiya» adlanacaq) I bölməsinə və
1952-ci il martın 20-də Parisdə imzalanmış Konvensiyaya
dair Birinci Protokolunun 1, 2 və 3-cü maddələrinə artıq
daxil edilənlərdən başqa, bəzi hüquq və azadlıqların kollektiv
həyata keçirilməsinin təmin edilməsi yolunda tədbirlər görmək
əzmində olaraq,
aşağıdakılar barədə razılığa gəldilər:
36
37
MADDƏ 1
Borca görə azadlıqdan məhrum etmənin qadağan olunması
Heç kəs yalnız hər hansı bir müqavilə öhdəliyini ödəmək
iqtidarında olmadığına görə azadlıqdan məhrum edilə bilməz.
MADDƏ 2
Hərəkət etmək azadlığı
1. Qanuni əsaslarla hər hansı dövlətin ərazisində olan hər
kəsin həmin ərazidə sərbəst hərəkət etmək və özünə yaşayış
yeri seçmək hüququ vardır.
2. Hər kəs öz ölkəsi də daxil olmaqla hər hansı ölkəni tərk
etməkdə azaddır.
3. Bu hüquqların həyata keçirilməsinə milli təhlükəsizlik və
ictimai asayiş maraqları naminə, ictimai qaydanı qorumaq
üçün, cinayətin qarşısını almaq üçün, sağlamlığın və
mənəviyyatın qorunması üçün və ya digər şəxslərin hüquq
və azadlıqlarının müdafiəsi üçün qanunla nəzərdə tutulmuş
və demokratik cəmiyyətdə zəruri olanlardan başqa heç bir
məhdudiyyət qoyula bilməz.
4. Birinci bənddə təsdiq edilmiş hüquqlar müəyyən
ərazilərdə qanuna müvafiq olaraq tətbiq edilən və demokratik
cəmiyyətdə ictimai maraqlarla əsaslandırılan məhdudiyyətlərə
məruz qala bilər.
MADDƏ 3
Vətəndaşların məcburi çıxarılmasının qadağan olunması
1. Heç kəs vətəndaşı olduğu dövlətin ərazisindən fərdi və ya
kollektiv tədbirlər yolu ilə çıxarıla bilməz.
2. Heç kəs vətəndaşı olduğu dövlətin ərazisinə daxil olmaq
hüququndan məhrum edilə bilməz.
MADDƏ 4
Əcnəbilərin kollektiv çıxarılmasının qarşısının alınması
Əcnəbilərin kollektiv çıxarılması qadağandır.
MADDƏ 5
Ərazi tətbiqi
1. Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf bu Protokolun
imzalanması, yaxud ratifikasiyası zamanı və ya sonradan
istənilən vaxt Avropa Şurasının Baş katibinə bu Protokolun
müddəalarının beynəlxalq əlaqələrinə görə məsuliyyət
daşıdığı, orada adı çəkilən ərazilərə şamil ediləcəyi ilə bağlı
öhdəliklərinin çərçivəsini təsdiq edən bəyanat göndərə bilər.
2. Əvvəlki bəndin müddəalarına müvafiq olaraq bəyanat
göndərmiş Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf zaman
keçdikcə istənilən əvvəlki bəyanatın şərtlərinin dəyişilməsi və
ya hər hansı əraziyə münasibətdə bu Protokolun müddəalarının
tətbiqinin dayandırılması haqqında yeni bəyanat göndərə
bilər.
3. Bu maddənin müddəalarına müvafiq olaraq verilmiş
bəyanat Konvensiyanın 56-cı maddənin 1-ci bəndinə müvafiq
olaraq verilmiş bəyanat hesab edilir.
4. Bu Protokolun ratifikasiyası və ya hər hansı dövlətin onu
qəbul etməsi əsasında tətbiq olunduğu həmin dövlətin ərazisi
və bu maddənin müddəalarına müvafiq olaraq, həmin dövlətin
bəyanatı əsasında bu Protokolun tətbiq olunduğu hər bir ərazi
2 və 3-cü maddələrdə dövlətin ərazisinə istinad məqsədi ilə,
ayrı-ayrı ərazilər hesab edilir.
5. Bu maddənin 1-ci və 2-ci bəndlərinə müvafiq olaraq,
bəyanat vermiş hər hansı dövlət sonradan istənilən vaxt həmin
bəyanatda göstərilmiş bir və ya bir neçə əraziyə münasibətdə
Konvensiyanın 34-cü maddəsində nəzərdə tutulduğu kimi,
bu Protokolun 1, 2, 3 və 4-cü maddələrinin hamısına və ya
Dostları ilə paylaş: |