36
Məhsəti ilə şahmatda da gücünü sınayır. Başqa bir yerdə şahın
Əmir Əhmədlə mərc gələrək, min dinardan şahmat oynaması
göstərilir. Əmir Əhməd qələbə çalır və şah borcunu qızıl pulla
ödəyir.
Bir dəfə Məhsətini yenə saraya, Gəncə şahının hüzuruna
çağırırlar. Nəyə görəsə qəzəblənmiş hökmdar əmr edir ki,
Məhsətini öküz dərisinə bürüyüb, zindana atsınlar.
Ancaq altı gündən sonra yerli əyanların xahişi ilə şairəni
zindandan çıxarırlar və o, qəzəblə şahı ifşa edən şeirlər söyləyir.
Başqa bir yerdə qış ovu zamanı şairənin Gəncə şahına qar
haqqında bədahətən şeir söylədiyi göstərilir. Bu şerin məzmunu
haqda yuxarıda bəhs edilib. Şerin gözəlliyindən vəcdə gələn şah
şairəyə at bağışlayır. Lakin müstəbid şah tələb edir ki, sevgililər
ayrılsınlar və Məhsəti köçüb biryolluq sarayda yaşasın. Məhsəti
Əmir Əhmədə təklif edir ki, Bəlx şəhərinə qaçsınlar. Əvvəlcə
şairə özü oraya gedir. Onun gəlişi şərəfinə Bəlxin və bütün
Xorasanın şairləri buraya yığışır. Şeir yarışı başlanır. Məhsəti
poetik tapmaca söyləyir. Heç kim onu aça bilmir.
Yarışın bu yerində heç kimin tanımadığı bir şəxs peyda olur
və tapmacanın cavabını gözəl bir şeirlə söyləyir. Hamı
anlayır ki, onların qarşısındakı şəxs Əmir Əhmədddir.
Dastanın sonunda bildirilir ki, sevgililər doğma Gəncəyə
qayıdır, öz nigahlarını rəsmi şəkildə bağlayırlar və bu nikahdan
onların iki övladı olur.
Atası öldükdən sonra Əmir Əhməd Gəncənin xətibi olur.
Sonra o özü də rəhmətə gedir. Məhsəti Əmir Əhmədin ölümünə
o qədər göz yaşı tökür ki, axırda gözləri tutulur. Şairə öz
sevgilisindən sonra cəmisi iki il yaşaya bilir.
Dastan haqqında məlumat verildikdən sonra kitabxanaçı
tədbirdə iştirak edən oxuculara “Məhsəti və Əmir Əhməd”
dastanından bəhs edən suallar verir, onlarla diskussiya aparır.
Ən fəal oxucu kitabxana tərəfindən mükafatlandırılır.
37
Kitabxanalarda oxucular tərəfindən sevilən tədbirlərdən biri
də müsabiqələrdir. Bildiyimiz kimi Məhsəti Gəncəvi
bir-birindən maraqlı rübailərin müəllifidir. Həmin rübailər
kitabxananın fəal oxucuları tərəfindən ifa olunur. Rübaini ən
gözəl söyləyən oxucu mükafatlandırılır. Müsabiqə zamanı
həmin rübailərə, “Məhsəti və Əmir Əhməd” dastanına uşaqlar
tərəfindən illüstrasiyalar çəkilməsi tapşırılır. Şəkilərin
hazırlanması üçün uşaqlara iki həftə vaxt verilir. Bu vaxt ərzində
oxucular həm Məhsəti Gəncəvidən bəhs edən dastanı,
Məhsətinin rübailərini oxuyur, ən çox bəyəndikləri rübailərə
illüstrasiyalar çəkirlər. Ən gözəl məna kəsb edən rəsm işləri
mükafatlandırılır.
Həmçinin
rəsm
müsabiqələri
üçün
məktəblərarası yarışmalar da təşkil etmək olar.
Rəsm müsabiqələri ilə yanaşı, başqa müsabiqələrin də təşkili
mümkündür. Məsələn, uşaqların ifasında Məhsəti Gəncəvidən
bəhs edən dastan, poema, pyeslər səhnələşdirilərək münsiflərə
təqdim olunur. Münsiflər heyəti kitabxana müdirindən,
teatrımızın görkəmli nümayəndələrindən təşkil edilir. Yaxşı olar
ki, tədbirə Məhsəti yaradıcılığı ilə yaxından maraqlanan şair və
yazıçılar dəvət olunsun.(Rəfael Hüseynov, Kəmalə Ağayeva və
s.) Əsəri ən gözəl səhnələşdirilən uşaqlardan ibarət komanda
mükafatlandırılır.
Kitabxanaçı tədbir iştirakçılarına üzünü tutaraq söyləyir:
Əziz qonaqlar, tədbir iştirakçıları indi isə gəlin məktəbli
oxucularımızın ifasında hazırlanmış səhnəciyi sizə təqdim edək.
Uşaqlar
Mirvarid
Dilbazinin
“Məhsəti”
pyesini
səhnələşdirirlər. Səhnə dekorasiyalarla bəzədilir. İştirakçılar
əsərə uyğun geyimlərdə səhnəyə çıxırlar. Səhnəcikdə Məhsəti,
Cahan qarı, Qoca iştirak edirlər. Cahan qarı Məhsətiyə üzünü
tutub söyləyir.
Cahan qarı: Qapına gəlibdir bir qoca kişi.
Məhsəti: Xoş xəbərlə olsun onun gəlişi.
Cahan qarı: Üzündən, gözündən qüssə - qəm yağır.
38
Məhsəti: Gəlmək istəyirsə içəri çağır.
İçəri yoxsul geyimli nurani bir qoca girir, salam verib susur.
Məhsəti: Atacan, sən kimsən, de adın nədir?
Buraya gəlməkdən muradın nədir?
Qoca: Goranlı Nəsibdir adım, ay bala,
Adını eşidib çıxmışam yola.
O şairə sənsən, ay qızım, deyən,
Altı igid oğul atasıyam mən
Onlar döyüşlərdə qurban gedəli,
Boğur külfətimi qıtlığın əli.
Kəndliyəm, nə odum, nə ocağım var,
Nə əkib-biçməyə öz torpağım var.
Altı oğul verdim, vətənə qurban,
Onların atası ölüb acından,
Körpə balaları daxmada acdır,
Sənin köməyinə onlar möhtacdır.
Kəklik əti yeyir şah tulaları,
Ölür əsgərlərin ac balaları.
Əlim işləməkdən qabar-qabardır,
Ancaq bunun bizə nə xeyri vardır,
İşləyib, ac ölmüş nəsillərimiz,
Şahların, xanların qullarıyıq biz.
Sözləri deyib, kişi doluxsunur. Məhsəti üzünü qocaya tutub,
söyləyir.
Məhsəti: Baba, gəlişindən könlüm oldu şad,
Mənə o körpələr qoy olsun övlad.
Sizin göz yaşınız şahlara çatmaz
Yatmış vicdanları bu səs oyatmaz
Min əsgər uşağı ölsün acından,
Şahların bir tükü tərpənməz, baba!
Dostları ilə paylaş: |