22
hüquqları haqqında ümumi Bəyannamənin, Birləşmiş
Millətlər
Təşkilatının
irqi ayrı-seçkiliyin bütün
formalarının ləğv edilməsi haqqında Bəyannaməsinin və
bu Konvensiyanın məqsəd və prinsiplərini geniş
yaymağı öhdələrinə götürürlər.
II hissə
Maddə 8
1. İştirakçı dövlətlərin öz vətəndaşları arasından
seçdikləri yüksək əxlaqi keyfiyyətlərə malik və
qərəzsizlikləri ilə tanınmış 18 ekspertdən ibarət ayrı-
seçkiliyin ləğv edilməsi üzrə Komitə (bundan sonra
«Komitə» adlandırılacaq) təsis edilməlidir. Onlar öz
vəzifələrini ayrıca şəxs qismində yerinə yetirməlidirlər.
Komitənin üzvləri seçilərkən ədalətli coğrafi bölgüyə,
müxtəlif sivilizasiya formalarının, habelə başlıca hüquq
sistemlərinin təmsil olunmasına diqqət yetirilir.
2. Komitə üzvləri iştirakçı dövlətlərin namizədliyini irəli
sürdükləri şəxslərin daxil edildiyi siyahı üzrə gizli
səsvermə yolu ilə seçilirlər və hər iştirakçı dövlət bir
vətəndaşının namizədliyini irəli sürə bilər.
3. İlk seçkilər bu Konvensiya qüvvəyə mindikdən altı ay
sonra keçirilir. Hər dəfə seçkilərə, heç olmasa üç ay
qalmış Baş katib namizədliyi bu yolla irəli sürülmüş
bütün şəxslərin, onların namizədliyini irəli sürmüş
iştirakçı dövlətlər göstərilməklə, əlifba sırası ilə
düzülmüş siyahısını hazırlayır və həmin siyahını
Konvensiyanın iştirakçısı olan dövlətlərə göndərir.
4. Komitə üzvlərinin seçkisi Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının mərkəzi idarələrində iştirakçı dövlətlərin
Baş katib tərəfindən çağırılan iclasında keçirilir. İştirakçı
dövlətlərin üçdə ikisinin yetərsay təşkil etdiyi bu iclasda
ən çox səs alan və iclasda və səsvermədə iştirak edən
23
iştirakçı
dövlətlərin
nümayəndələrinin
mütləq
əksəriyyətinin səsini qazanan namizədlər Komitəyə üzv
seçilmiş olurlar.
5. a) Komitə üzvləri dörd ilə seçilirlər. Lakin ilk
seçkilərdə seçilmiş doqquz üzvün səlahiyyət müddəti
ikinci ilin sonunda bitir; həmin doqquz üzvün adı ilk
seçkilərdən dərhal sonra Komitə sədri tərəfindən püşk
yolu ilə müəyyən edilir.
b) Gözlənilməz vakansiyaların yerini doldurmaq üçün
eksperti artıq Komitənin uzvü olmayan iştirakçı dövlət,
Komitənin bəyənməsi şərtilə, öz vətəndaşları arasından
yeni ekspert təyin edir.
6. İştirakçı dövlətlər Komitə üzvlərinin onlar Komitədə
vəzifələrini yerinə yetirdiyi müddətdə xərclərinin
ödənilməsinə məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 9
1. İştirakçı dövlətlər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş
katibinə Komitədə baxılmaq üçün bu Konvensiyanın
həyata keçirilməsinə kömək etmək məqsədilə gördüyü
qanunvericilik, məhkəmə, inzibati və digər tədbirlər
haqqında məruzə təqdim etməyi öhdələrinə götürürlər:
a) aidiyyəti dövlət üçün bu Konvensiya qüvvəyə
mindikdən sonra bir il ərzində;
b) bundan sonra isə iki ildə bir dəfə və Komitə hər dəfə
tələb etdikdə. Komitə Konvensiyanın iştirakçısı olan
dövlətlərdən əlavə informasiya istəyə bilər.
2. Komitə öz fəaliyyəti barədə hər il Baş katib vasitəsilə
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinə məruzə
təqdim edir və Konvensiyanın iştirakçısı olan
dövlətlərdən alınmış məruzə və informasiyaların
öyrənilməsi əsasında təkliflər və ümumi tövsiyələr verə
bilər. Belə təkliflər və ümumi tövsiyələr Baş Məclisə
24
Konvensiyanın iştirakçısı olan dövlətlərin qeydləri ilə
(əgər varsa) birlikdə bildirilir.
Maddə 10
1. Komitə özünün məxsusi prosedur qaydalarını
müəyyən edir.
2. Komitə öz vəzifəli şəxslərini iki il müddətinə seçir.
3. Komitənin Katibliyi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının
Baş katibi tərəfindən təmin edilir.
4. Komitənin iclasları, adətən, Birləşmiş Millətlər
Təşkilatının mərkəzi idarələrində keçirilir.
Maddə 11
1. Hansısa iştirakçı dövlət digər iştirakçı dövlətin bu
Konvensiyanın müddəalarını yerinə yetirmədiyini hesab
edirsə, bunu Komitənin nəzərinə çatdıra bilər. Sonra
Komitə bu məlumatı maraqlı iştirakçı dövlətə verir.
Bildiriş alan dövlət üç ay ərzində Komitəyə bu məsələni
və həmin dövlətin görmüş ola biləcəyi tədbirləri
aydınlaşdıran yazılı izahat, yaxud bəyanat təqdim edir.
2. Məsələ, belə dövlət ilk bildiriş alandan sonra altı ay
ərzində ikitərəfli danışıqlar, yaxud onlar üçün mümkün
olan digər vasitələrlə hər iki tərəf üçün qənaətbəxş
şəkildə tənzimlənmədikdə, bu iki dövlətdən hər hansı
biri həmin məsələni Komitəyə, habelə digər dövlətə
bildiriş göndərməklə, yenidən Komitənin müzakirəsinə
verə bilər.
3. Komitə bu maddənin 2-ci bəndinə əsasən ona verilmiş
məsələyə, beynəlxalq hüququn hamı tərəfindən qəbul
edilmiş prinsiplərinə müvafiq olaraq konkret halda bütün
mümkün daxili hüquqi müdaifə vasitələrinin sınaqdan
çıxarıldığını və tükəndiyini müəyyənləşdirdikdən sonra
baxır. Həmin vasitələrin tətbiqi həddindən artıq
ləngidildikdə bu qayda tətbiq olunmur.
25
4. Komitə onun müzakirəsinə verilmiş hər bir məsələ
üzrə işə aid istənilən informasiyanın təqdim olunmasını
maraqlı iştirakçı dövlətlərdən istəyə bilər.
5. Bu maddənin müddəalarından irəli gələn hər hansı bir
məsələyə Komitədə baxıldıqda, maraqlı iştirakçı
dövlətlər öz nümayəndələrini məsələyə baxıldığı
müddətdə səs hüququ olmadan Komitənin iclaslarında
iştirak etməyə göndərə bilər.
Maddə 12
1. a) Komitə lazım saydığı bütün informasiyanı aldıqdan
və diqqətlə yoxladıqdan sonra sədr Komitənin üzvü ola
və olmaya bilən beş nəfərdən ibarət xüsusi Razılaşdırıcı
Komissiya (bundan sonra «Komissiya» adlandırılacaq)
təyin edir. Komissiya üzvləri mübahisə edən tərəflərin
yekdil razılığı ilə təyin edilir. Komissiya məlum
məsələni Konvensiyanın müddəalarına riayət edilməsi
əsasında dincliklə tənzimləmək məqsədilə maraqlı
dövlətlərə xeyirxah xidmət göstərir.
b) Əgər üç ay ərzində mübahisənin tərəfləri olan
dövlətlər arasında Komissiyanın bütövlükdə tərkibinə,
yaxud tərkibinin bir hissəsinə dair razılıq əldə edilməzsə,
təminatları haqqında, mübahisədə tərəf olan dövlətlərin
razılıq əldə etmədikləri Komissiya üzvləri Komitə
üzvlərinin tərkibindən gizli səsvermə yolu ilə üçdə iki
səs çoxluğu ilə seçilir.
2. Komissiya uzvləri vəzifələrini ayrıca şəxs qismində
yerinə yetirirlər. Onlar mübahisədə tərəf olan, yaxud
Konvensiyada iştirak etməyən dövlətlərin vətəndaşı
olmamalıdırlar.
3. Komissiya sədrini seçir və özünün məxsusi prosedur
qaydalarını muəyyən edir.
Dostları ilə paylaş: |