F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
151
istəyir ki, öz doğma qızını lap xəyalından silsin, meylini başqa bir uşağa bağlasın? Yolda mənim barəmdə sizə nə deyirdi? O sizə necə göründü: sərt idimi, acıqlı idimi? Sus! Gəlir. Atam, qalanını da sonra söyləyərsiniz, sonra!.. Sabah gəlin, yadınızdan çıxartmayın...
downloaded from KitabYurdu.org 152
XIII FƏSİL
Nikolay Sergeiç içəri girdi. O həm maraqla, həm də bir şeydən utanırmış kimi, bizə baxdı, qaşqabağını tökərək stola yaxınlaşdı. Soruşdu ki: – Samovar hanı? Bu vaxta kimi samovarı hazır eləyə bilməyiblər? Anna Andreyevna əl-ayağa düşdü: – Gətirirlər, atam, gətirirlər, budur, gətirdilər. Matryona Nikolay Sergeiçi görən kimi samovarı gətirdi, sanki onun gəlməsini gözləyirdi. Matryona sınaqdan çıxmış, qoca, sədaqətli bir xidmətçi idi, lakin bütün dünyada olan qulluqçuların hamısından deyingən idi, özü də inad, tərs bir arvad idi. Nikolay Sergeiçdən qorxurdu, onun yanında dinib-danışmırdı. Amma Anna Andreyevnanın yanında özünü tamam sərbəst aparırdı, hər addımda ona kobud sözlər deyirdi, öz xanımına ağalıq etmək iddiasında olduğunu açıqca göstərirdi, eyni zamanda, həm onu, həm də Nataşanı lap ürəkdən istəyirdi. Bu Matryonanı mən lap İxmenevkadan tanıyırdım. downloaded from KitabYurdu.org 153
Nikolay Sergeiç astadan deyindi: – Bəli... Adam islananda heç özünü yaxşı hiss etmir... Bu yandan da sənə çay vermək istəmirlər. Anna Andreyevna o saat Nikolay Sergeiçə işarə edərək mənə göz vurdu. Nikolay Sergeiçin bu sirli göz vurmalardan zəhləsi gedirdi, o bizə baxmamağa çalışsa da, üzündən görünürdü ki, Anna Andreyevnanın elə bu anda ona işarə edərək göz vurmasını lap yaxşı bilir. Birdən o dedi: – Vanya, işim var idi, bir yerə getmişdim... Çox murdar bir vəziyyət əmələ gəlib! Mən sənə demədimmi? Məni tamam müqəssir görürlər. Bilirsən, mənim əlimdə sübut yoxdur, lazımi kağızlar yoxdur, arayışlar düz çıxmır... Bəli... O, knyazla olan məhkəmə işindən danışırdı. Bu hələ də davam edirdi, özü də Nikolay Sergeiç üçün çox pis bir şəkil alırdı. Mən bilmirdim ona nə deyim, susurdum. Nikolay Sergeiç şübhə ilə mənə baxdı. Sanki o bizim susmağımızdan əsəbiləşərək birdən dedi: – Qoy belə olsun! Nə qədər tez qurtarsa, o qədər yaxşıdır. Məhkəmə onun tələb etdiyi pulları vermək qərarına downloaded from KitabYurdu.org
154
gəlsə də, hər halda, məni əclaf edə bilməyəcəklər. Mənim vicdanım mənimlədir, qoy nə qərar çıxarırlar çıxartsınlar! Heç olmasa, məsələ həll olunub qurtarar, mənim də canım dincələr, var-dövlətimi də talan edərlər... Hər şeyi atıb Sibirə gedərəm. – İlahi! Axı hara gedəcəksən? Niyə elə uzağa gedəsən? O sanki etiraz edildiyinə sevinərək, kobud bir halda soruşdu: – Burada nəyə yaxınam? Anna Andreyevna: – Hər halda... adamlara... – deyərək dərdli-dərdli mənə baxdı.
Nikolay Sergeiç gah mənə, gah da ona baxaraq həyəcanla dedi: – Hansı adamlara? Hansı adamlara? Talançılara, böhtançılara, xainlərə?! Belə adamlar hər yerdə çoxdur! Narahat olma, Sibirdə də belələrinə rast gələcəyik. Mənimlə getmək istəmirsənsə, onda buyurub qala bilərsən, mən səni zorla aparmıram. Zavallı Anna Andreyevna çığırdı: downloaded from KitabYurdu.org
155
– Nikolay Sergeiç, atam! Mən sənsiz necə qala bilərəm?! Axı dünyada mənim səndən başqa heç kimim yoxdur!.. Anna Andreyevna kəkələyərək susdu, qorxu ifadə olunan bir nəzərlə mənə baxdı, sanki o müdafiə edilməsini məndən xahiş edir, məni köməyə çağırırdı. Nikolay Sergeiç acıqlanmışdı, hər sözə söz qaytarırdı, ona etiraz etmək olmazdı. Mən: – Anna Andreyevna, – dedim, – sakit olun. Sibir elə də pis yer deyil, adı pis çıxıb. Əgər bir bədbəxtlik üz versə, siz İxmenevkanı satmalı olsanız, onda Nikolay Sergeiçin fikri çox yaxşı fikirdir: Sibirdə çoxlu torpaq əldə etmək olar, onda...
– İvan, heç olmasa, sən ağıllı bir söz deyirsən! Mən bilirdim ki, sən elə belə də deyəcəksən. Hər şeyi atıb, çıxıb gedəcəyəm. Anna Andreyevna əlini əlinə çırparaq həyəcanla dedi: – Vanya, mən bunu səndən heç gözləmirdim! Sən də deyirsən ora getsin? İvan Petroviç, mən bunu səndən heç downloaded from KitabYurdu.org
156
gözləmirdim... Gərək ki, sən bizdə mehribanlıqdan başqa bir şey görməmisən, amma indi... – Ha-ha-ha! Bəs sən nə gözləyirdin? Biz axı burada nə ilə yaşayacağıq, heç bunu bir fikirləşirsənmi? Pul xərclənib qurtarıb, axırıncı qəpikləri xərcləyirik! Olmaya, buyurursan ki, knyaz Pyotr Aleksandroviçin yanına gedim, ondan əfv diləyim? Knyazın adını eşidəndə qorxudan qarının bütün bədəni titrədi. Əlindəki çay qaşığı nəlbəkiyə dəyərək cingildədi. Nikolay Sergeiç, duyduğu hiddət və göstərdiyi inaddan sevinərək, bu sevinclə özünü qızışdırıb dedi: – İvan, doğrudan da, sən necə bilirsən, gedim, hə? Sibirdə axı nə var? Yaxşısı budur ki, sabah geyinib- kecinərəm, Anna Andreyevna da təzə bir manişka hazırlayar (elə bir adamın yanına başqa cür getmək olmaz), tam kübar qaydasınca bir əlcək də alar, mən də birbaşa knyaz həzrətlərinin yanına gedərəm, deyərəm ki: zati-aliləri, ey mənim vali-nemətim, ey mənim doğma atam, məni əfv et, günahımdan keç, bir parça çörək ver, evdə arvadım var, downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|