F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
272
– Necə nə pislik eləyib, ay sağ olmuş, necə nə pislik eləyib?! Mən istəmirəm ki, adam mənim sözümdən çıxsın! Sən öz yaxşı işini eləmə, amma mənim pis işimi elə, bax, mən beləyəm! Bu gün o az qala məni öldürmüşdü! Xiyar almağa dükana göndərmişəm, üç saatdan sonra qayıdıb! Göndərəndə ürəyimə dammışdı, ürəyim sızıldayırdı, sızıldayırdı, sızıl-sızıl sızıldayırdı! Harada idin? Hara getmişdin? Özünə kimləri havadar tapmısan? Mənmi ona yaxşılıq eləməmişəm?! Onun o murdar anasının mənə on dörd manat borcu vardı, bu borcu ona bağışladım, onu öz hesabıma basdırdım, onun bu zibilini saxlamağa götürdüm, əziz arvad, sən ki özün bunu bilirsən! Yaxşı, belə olanda, bəs onun üstündə mənim haqqım yoxdur? O bunu başa düşməli idi, başa düşmək əvəzinə mənim sözümdən çıxır! Mən ona yaxşılıq eləmək istəyirdim. Mən istəyirdim bu zibil kiseyi paltar geyinsin. Gedib çarşıdan ona çəkmə aldım, onu tovuzquşu kimi bəzəndirdim, elə bil toy-bayramdır! Əziz adamlar, siz bilən, bunun axırı nə oldu? İkicə gündə bütün paltarını cırıq-cırıq elədi, parça-parça, şiltik-şiltik elədi, indi belə cır-cındır içində gəzir! Paltarı o qəsdən cırıb, bəs necə? downloaded from KitabYurdu.org
273
Yalan demək istəmirəm, özüm gördüm, deyir ki, mən elə adicə paltar geyinmək istəyirəm, kiseyi paltar istəmirəm! Mən də acığımı ondan çıxdım: onu yaxşıca döydüm, belə ki, sonra onun üstünə həkim gətirdim, həkimə pul verdim. Ay bit sirkəsi, səni neyniyəsən axı, basıb öldürəsən, onda gərək bir həftə süd içməyəsən, sənə yenə də tənbeh eləmək lazımdır! Tənbeh olmaq üçün dedim ki, döşəməni yu! İndi gör bu nə etdi də! Döşəməni yuyur! Yuyur, əclafın biri əclaf, yuyur! Bir yandan da məni acıqlandırır, amma yuyur! Öz- özümə deyirəm ki, qaçacaq. Elə bunu demişdim, bir də gördüm ki, qaçıb! Əziz adamlar, özünüz eşitdiniz, dünən bunun üstündə onu necə döydüm, döyməkdən əl-qolum qırıldı, corabını, ayaqqabısını əlindən aldım, dedim ki, ayağı yalın gedə bilməz. Bu gün yenə də gedib! Harada idin? De! Ay gicitkən toxumundan əmələ gələn, gedib məndən kimə şikayət eləmisən, kimə xəbərçilik eləmisən? De, qaraçı qızı, idbar sifət, de! Qorxudan tir-tir əsən qızın üstünə qəzəblə atıldı, saçından yapışıb onu yerə çırpdı. İçində xiyar olan qab kənara düşüb qırıldı. Özündən çıxmış sərxoş ifritənin downloaded from KitabYurdu.org
274
qızğınlığını bu daha da artırdı. O, yazıq qızın üzünə-üzünə, başına-başına vururdu, lakin Yelena susurdu, ondan heç səs çıxmırdı, çığırmırdı, yalvarmırdı. Mən həyətə cumdum, acığımdan heç bilmirdim nə edirəm, düz sərxoş arvadın üstünə getdim. Bu ifritənin qolundan tutub çığırdım: – Siz nə edirsiniz? Sizin nə ixtiyarınız var, zavallı bir yetimin başına bu oyunu açasınız?! Qadın Yelenanı buraxdı, əllərini belinə vurub çığırdı: – Bu nədir?! Sən kimsən?! Mənim evimdə sənin nə işin var?
Mən çığıraraq dedim: – İşim odur ki, siz rəhmsiz bir arvadsınız! Sizin nə ixtiyarınız var bu yazıq uşağa belə zülm edəsiniz? O sizin qızınız deyil, mən indicə eşitdim ki, siz onu saxlamağa götürmüsünüz, o zavallı bir yetimdir... İfritə qadın bağırdı: – Əstəğfürullah! Axı sən kimsən mənim işimə qarışırsan? Onunla gəlmisən, nədir? Mən bu saat məhəllə pristavının yanına gedirəm! Andron Timofeiç özü mənə nəcib bir adam kimi hörmət eləyir! Yoxsa, bu qız sənin downloaded from KitabYurdu.org
275
yanına gedir? Sən kimsən? Özgənin evinə dava salmağa gəlmisən? Ay haray, köməyə gəlin! Arvad yumruqlarını qaldırıb mənim üstümə cumdu. Elə bu anda insan qəlbinə nüfuz edən dəhşətli bir çığırtı eşidildi. Dönüb baxdım. Hissdən məhrum olmuş kimi ayaq üstə dayanan Yelena birdən qeyri-təbii, qorxunc bir səslə çığıraraq yerə dəydi, şiddətli, sərt hərəkətlərlə çırpınmağa başladı. Onun üzü tamam dəyişilmişdi. Onu ürəkgetmə xəstəliyi tutmuşdu. Dağınıq saçlı qız, qapıda duran qadın yüyürüb gəldi, Yelenanı götürüb tez yuxarı apardılar. Sərxoş arvad onun dalınca çığıra-çığıra deyirdi: – Heç olmasa, ölüb cəhənnəm olasan, məlunun biri, məlun! Bir ayda üç dəfədir ürəyi gedir... Bir oğraşa bax! – deyərək yenə də mənim üstümə cumdu. – Dalandar, nə durub baxırsan?! Bəs nədən ötrü maaş alırsan?! Dalandar sanki elə rəsmiyyət üçün, yoğun səslə ağır- ağır dedi: downloaded from KitabYurdu.org
276
– Çıx get! Çıx get! Yoxsa istəyirsən ki, boynunu ovxalasınlar?! İki adam olan yerdə üçüncüsü artıqdır. Xoş gəldin, rədd ol get! Əlac yox idi: tutduğum bu işin tamamilə yersiz olduğunu görüb həyətdən çıxdım. Lakin hirs məni boğurdu. Səkidə, darvaza qarşısında durub içəri baxırdım. Mən küçəyə çıxan kimi, arvad tez yuxarı getdi, dalandar da, öz vəzifəsini yerinə yetirib, harasa əkildi. Yelenanı yuxarı aparmağa kömək edən qadın bir azdan sonra artırmadan düşdü, tələsə-tələsə öz otağına doğru yönəldi. Lakin məni görüb dayandı, maraqla mənə baxdı. Onun mərhəmət və dinclik ifadə edən üzü məni ürəkləndirdi. Mən yenə də həyətə girib, düz onun yanına getdim. – İcazə verin sizdən bir şey soruşum: bu qız kimdir, bu yaramaz arvad onu niyə döyür? Rica edirəm, elə zənn etməyin ki, mən bunu ancaq maraq üçün soruşuram. Bu qıza mən rast gəlmişəm, bir məsələyə görə onunla çox maraqlanıram. Qadın könülsüz halda: downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|