F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
277
– Çox maraqlanırsınızsa, onda yaxşı olar ki, siz onu öz yanınıza aparın, ya da bəlkə ona bir yer tapmısınız, belə olsa, o daha burada məhv olmaz, – deyərək getmək istədi. – Əgər siz mənə bir məlumat verməsəniz, mən nə edə bilərəm? Sizə deyirəm ki, mən bu barədə heç bir şey bilmirəm. Yəqin bu arvad Bubnova özüdür, ev sahibidir? – Ev sahibinin özüdür. – Yaxşı, bu qız onun əlinə haradan düşüb? Onun anası burda ölüb? – Düşüb də... Bizim nəyimizə gərək... – o yenə də getmək istədi. – Axı bir iltifat buyurun, sizə deyirəm ki, bu məni çox maraqlandırır. Bəlkə də mən bir şey eləyə bildim. Bu qız kimdir? Onun anası kim idi? Siz bilirsinizmi? – Deyəsən, xaricilərdəndi, gəlmə idi, bu evdə yaşayırdı, aşağı mərtəbədə. Özü də xəstə idi, vərəmdən öldü. – O ki zirzəmidə, bir bucaqda yaşayırmış, görünür, çox kasıb imiş? – Yaman kasıb idi! Adamın ona yazığı gəlirdi. Biz özümüz də çox çətinliklə yaşayırıq, beş ay ki burada qaldı, downloaded from KitabYurdu.org
278
bizdən də altı manat borc aldı. Özünü də biz basdırdıq, ərim tabut düzəltdi. – Bəs Bubnova deyirdi ki, mən basdırmışam? – Deyir də... – Onun familiyası nə idi? – Atam, dilim yatmır deməyə, qəribə bir familiya idi, deyəsən, alman familiyası idi. – Smit idi? – Yox, deyəsən, belə deyildi. Anna Trifonovna da yetimi öz yanına gətirdi, dedi ki, tərbiyə edəcəyəm. Bu heç də yaxşı tərbiyə deyil. – Bəlkə başqa bir məqsəd üçün götürüb? – Heç yaxşı işlər tutmur, – qadın sanki tərəddüd içində idi, bilmirdi, desin, ya deməsin. – Bizə nə, biz kənar adamlarıq... Arxa tərəfdən kişi səsi eşidildi: – Yaxşı olardı ki, sən dilini dinc qoyaydın! Bu sözləri deyən – əyninə xələt, xələtin da üstündən çuxa geyinmiş, üzdən meşşana oxşayan, yaşlı bir usta idi. O mənim söhbət etdiyim arvadın əri idi. downloaded from KitabYurdu.org
279
Sonra çəpəki mənə baxaraq əlavə etdi: – Atam, onun sizinlə danışmağının heç mənası yoxdur, bu bizim işimiz deyil. Arvad, çıx get evə! Biz tabut düzəldib satırıq. Əgər bu barədə bir sözünüz varsa, lap məmnuniyyətlə yerinə yetirərik... Ayrı heç bir barədə bizimlə sizin aranızda söhbət ola bilməz... Mən düşünə-düşünə, dərin bir həyəcan içində həyətdən çıxdım. Yelena barəsində bir şey eləyə bilmədim, lakin hiss edirdim ki, məsələni bu vəziyyətdə qoymaq mənə əzab verəcəkdir. Xüsusilə, bu qadının bir neçə sözü məni narahat edirdi. Görünür, işin içində ayrı bir iş vardı... Mən bunu hiss edirdim... Mən başımı aşağı dikərək düşünə-düşünə gedirdim, birdən kim isə ucadan məni familiyamla çağırdı. Başımı qaldırıb gördüm ki, qənşərimdə kefli bir adam durub. O özünü yırğalamaqdan güclə saxlayırdı. Bu adam çox təmiz geyinmişdi, lakin onun əynində köhnə bir şinel, başında da çirkli bir kartuz vardı. Üzü mənə çox tanış gəlirdi. Diqqətlə ona baxdım. O mənə göz vuraraq, istehza ilə gülümsədi: – Tanımadın? downloaded from KitabYurdu.org
280
V FƏSİL
Birdən onu tanıyıb bərkdən dedim: – Ba! Sən ki Masloboyevsən! Nə qəribə təsadüf! O mənim, hələ quberniya gimnaziyasında oxuyarkən məktəb yoldaşım olmuşdu. – Bəli, çox qəribə təsadüfdür! Altı ildir ki, bir-birimizə rast gəlmirik. Əslində rast gəlmişik, amma siz əlahəzrət cənabları dönüb mənə
baxmağı özünüzə
layiq görməmisiniz... Siz axı indi generalsınız, yəni ədəbiyyat generalı! – bunu söyləyərkən o, istehza ilə gülümsədi. Mən onun sözünü kəsdim: – Yox, Masloboyev, qardaş, sən bunu yalan dedin. Əvvələn budur ki, generallar, lap elə ədəbiyyat generalı olsun, üzdən mənim kimi olmurlar. İkincisi də, icazə ver sənin yadına salım ki, doğrudan da, küçədə bir-iki dəfə sənə rast gəlmişəm, bu mənim yadımdadır, amma sən mənə yaxın gəlmədin, görünür, məndən qaçırdın. Bir adam ki, məndən qaçır, daha mən ona niyə yaxınlaşım?! Bilirsən mən nə downloaded from KitabYurdu.org 281
düşünürəm? İndi sən kefli olmasaydın, yenə də məni səsləməyəcəkdin. Doğru demirəmmi? Yaxşı, xoş gördük! Mən, qardaş, sənə rast gəldiyimə çox-çox sevinirəm. – Doğrudanmı?! Mən öz... başqa görünüşümlə səni biabır eləmirəm ki? Axı bunu soruşmağın nə mənası, məsələ bunda deyil. Vanya qardaş, sənin necə yaxşı bir uşaq olduğun həmişə mənim yadımdadır! Yadındadırmı, səni necə mənim üstümdə çubuqla döydülər? Amma sən susub durdun, məni ələ vermədin, mən bunun üçün sənə təşəkkür etmək əvəzinə bir həftə səni lağa qoydum. Sən çox təmiz adamsan! Xoş gördük, əzizim, xoş gördük (biz öpüşdük)! Gör neçə ildir ki, mən təkbaşına yaşayıram, əziyyət çəkirəm, gecəni gündüzə, gündüzü gecəyə qatıb yola salıram, amma keçmişi unutmuram. Unutmaq olmur! Bəs sən, sən necə? – Mən necə olacağam, mən də təkbaşına yaşayıram, əziyyət çəkirəm... O, şərabdan zəifləmiş bir adam nəzəri ilə, mənə mehribanca xeyli baxdı. Bunsuz da o son dərəcə xoşməzac bir adam idi. Nəhayət, o, iztirab dolu bir səslə dedi: downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|