F. M. Dostoyevski alçaldilmiş VƏ TƏHQİr ediLMİŞ İnsanlar
Yüklə 4,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
359
X FƏSİL
Mən düz Alyoşanın yanına getdim. O, Malaya Morskaya küçəsində, atasının yanında yaşayırdı. Knyaz tək olsa da, mənzili çox böyük idi. Alyoşanın bu mənzildə iki gözəl otağı vardı. Mən Alyoşanın yanına çox az gedərdim, bu vaxta qədər deyəsən, bircə dəfə getmişdim. Amma o mənim yanıma, xüsusən, Nataşa ilə əlaqələri yeni başladığı vaxtlarda, tez-tez gələrdi. Alyoşa evdə deyildi. Mən birbaşa onun otağına keçib belə bir kağız yazdım: “Alyoşa, siz, deyəsən, dəli olmusunuz. Çərşənbə axşamı axşam, atanız özü gəlib Nataşadan xahiş etdi ki, o sizi, sizin arvadınız olmaq şərəfinə nail etsin. Siz də bundan sevindiniz, bunu mən öz gözümlə gördüm. İndi isə özünüz də razı olun ki, sizin bu hərəkətiniz bu məsələdə bir qədər qəribə görünür. Siz Nataşanın başına nə oyun açdığınızı bilirsinizmi? Hər halda, mənim bu kağızım sizin yadınıza salar ki, sizin gələcək arvadınız olacaq bir qızın qarşısında bu hərəkətiniz son dərəcə nalayiq, yüngül bir hərəkətdir. downloaded from KitabYurdu.org 360
Mən çox yaxşı bilirəm ki, sizə öyüd-nəsihət verməyə heç bir haqqım yoxdur, lakin mən buna heç bir əhəmiyyət vermirəm. P.S. Nataşanın bu kağızdan xəbəri yoxdur və sizin barənizdə o mənə heç bir şey deməmişdir”. Zərfin ağzını yapışdırıb stolun üstünə qoydum. Mən onun nə vaxt gələcəyini soruşanda, xidmətçi dedi ki, Aleksandr Petroviç çox az-az evə gəlir, bu gün də, o ancaq səhərə yaxın evdə olacaqdır. Mən güclə gəlib evə çatdım. Başım hərlənir, ayaqlarım gücdən düşür, titrəyirdi. Otağımın qapısı açıq idi. Nikolay Sergeiç İxmenev içəridə oturub məni gözləyirdi. O, stolun yanında oturub, dinməz-söyləməz təəccüblə Yelenaya baxırdı. Yelena da təəccüblə ona baxır, o da susurdu. Düşünərək öz-özümə dedim: “Yəqin bu qız ona qəribə görünəcək”. – Qardaş, düz bir saatdır səni gözləyirəm, özü də etiraf edirəm ki, səni bu halda görəcəyimi... Heç gözləmirdim. – Nikolay Sergeiç bu sözləri deyə-deyə otağa baxır, Yelenaya işarə edərək gizlincə mənə göz vururdu. Onun gözlərində downloaded from KitabYurdu.org
361
təəccüb əlaməti vardı. Lakin yaxından ona diqqətlə baxdıqda onu həyəcanlı və qəmgin gördüm. Onun üzü əvvəlkindən solğun idi. Nikolay Sergeiç əl-ayağa düşərək fikirli halda dedi: – Bir otur, otur görək! Sənin yanına tələsə-tələsə gəlmişəm, işim var. Sənə axı nə olub? Sir-sifətin gör nə kökdədir. – Kefim yoxdur. Lap səhərdən başım gicəllənir. – Özünü gözlə ha! Soyuq dəyib, nədir? – Yox, ürəkgetmə naxoşluğudur. Bəzən bu məndə olur. Sizin kefiniz necədir? – Pis deyil, pis deyil! Çox tələsmişəm, bu ondandır. İşim var. Otur. Stulu çəkib stol arxasında onunla qabaq-qənşər oturdum. Qoca bir az mənə tərəf əyilərək astadan dedi: – Ona baxma, özünü elə göstər ki, biz ayrı şeydən danışırıq. Bu qonaq kimdir, sənin evində oturub? – Nikolay Sergeiç, sonra sizə deyərəm. Bu zavallı bir qızdır, yetimdir, heç kəsi yoxdur, burda yaşayan və qənnadı dükanında ölən Smitin nəvəsidir. downloaded from KitabYurdu.org
362
– Belə de, onun nəvəsi də varmış! Qardaş, bu əcaib bir qızdır! Adama elə baxır, elə baxır ki! Beşcə dəqiqə də gəlməsəydin, mən daha burada otura bilməyəcəkdim. Qapını güclə açdırmışam, o vaxtdan bəri bircə kəlmə də söz deməyib, adamı dəhşət alır, bu heç insana da oxşamır. O axı bura hardan gəlib çıxıb? Hə, başa düşdüm, yəqin babasının yanına gəlib, bilməyib ki, o ölüb. – Bəli, o çox bədbəxt bir qızdır. Qoca öləndə onu yad eləmişdi. – Bəli! Babası necə, nəvəsi də elə. Sonra hamısını mənə danışarsan. O ki belə bədbəxtdir, bəlkə bir köməyim dəydi... İndi, qardaş, ona demək olmazmı çıxıb getsin? Çünki səninlə ciddi sözüm var. – Onun getməyə yeri yoxdur. Elə burda yaşayır. Mən məsələni qısaca ona izah etdim, bunu da əlavə etdim ki, onun yanında danışmaq olar, çünki o uşaqdır. – Bəli... Əlbəttə, uşaqdır. Ancaq qardaş, sən məni lap heyrətə saldın. İlahi, gör bununla kim yaşayır! Qoca təəccüblə bir də ona baxdı. Yelena hiss edirdi ki, onun barəsində danışırlar. O, başını aşağı dikib kirimişcə downloaded from KitabYurdu.org
363
oturmuşdu, xırdaca barmaqları ilə divanın üzünü didişdirirdi. O, təzə paltarını geyinmişdi, paltar onun lap əyninə idi. Saçını əvvəlkinə nisbətən, daha səliqə ilə daramışdı, kim bilir, bəlkə də bunu təzə paltar geyindiyi üçün etmişdi. Ümumiyyətlə, onun baxışındakı bu qəribəlik olmasaydı, o çox sevimli qız olardı. Qoca yenə də sözə başladı: – Qardaş, bilirsən nə var, qısaca və aydın, uzun məsələdir, mühüm məsələdir... O, başını aşağı dikərək vüqarla, düşüncəli bir halda oturmuşdu, nə qədər tələssə də, məsələ nə qədər “qısa və aydın” olsa da, başlamağa söz tapmırdı. Mən öz-özümə dedim: “Yəqin mühüm bir iş var!” – Vanya, mən sənin yanına böyük bir xahiş üçün gəlmişəm. Ancaq qabaqcadan... Mən özüm indi başa düşürəm, bəzi məsələni... son dərəcə böyük bir diqqət tələb edən bir məsələni sənə izah etməliyəm... Qoca öskürüb ötəri mənə baxdı, qızardı və lazımi söz tapa bilmədiyi üçün öz-özünə acığı tutdu, acıqlandı və qət etdi, dedi ki: downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|