Фейзи мустафайев
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
52
Niyə yazmamışam o zaman, allah, Əlimə qələm də gəlməyir indi. De, niyə aradan küləklər əsir? Aramız, de, niyə belə sərindir? İçdiyim o su da səadət imiş, İşə getməyim də, qayıtmağım da. Ona baxmağım da xöşbəxtlik imiş, Onu yuxusundan ayıltmağım da…
Mən şeiri bütöv demədim, sadəcə olaraq hansı şeir olduğunu xatırlat-maq istəyirdim.Əlinin daha bir şeiri:
Ala gözün gülümsündü, Alovlandım alovundan. Sandım ki, göy günəş doğdu Mavi rəngə girdi cahan.
Ala gözün soyuq baxdı, Necə deyim bu dərdi mən. Soyuq mavi baxışından Elə bil ki, göyərdim mən.
Hər ikisi Əlinin, necə deyərlər, növbəti şeirlərindəndi.Amma, nədənsə, bunlar daha çox yadıma düşür.Səbəbini soruşmayın, deyə bilmərəm.
- Bilirsiz ki, Elza xanım, böyük türk şairi Nazim Hikmət 14 il həbsxada qalıb.Həbsxanada olarkən arvadı Pirayə xanım Nazimə göndərdiyi məktubla-rın birində yazırdı: «Mən istərdim ki, səndən əvvəl öləm.Ancaq məni torpağa basdırmayın.Yandırın, küllərimi bir şüşə qaba töküb, masanın üstünə qoyun.Beləliklə, daima gözlərinin qabağında olaram.Sonra da sən ölərkən, sə-nin də küllərini mənim külümün üstünə tökərlər, orada birləşərik».
Nazim bu məktubu oxuyarkən çox həyəcanlanır və arvadına yazdığı məktubunda «mən bu qədər gözəl şey oxumamışam» deyir. «İcazə ver, sənin bu məktubunu şeirə salım və nəşr ediləcəyi zaman ikimizin imzası ilə nəşr edilsin».Budur, həmin şeirdən bir parça:
Səndən əvvəl ölmək istərəm Gedənin arxasından gələn Gedəni tapacaqmı, zənn edirsən? Mən zənn etmirəm bunu. Yaxşı olar ki, məni yandırarsan Otağında sobanın üstünə qoyarsan İçində bir şüşə qabın, Qab şüşədən olsun.
53
Şəffaf, ağ şüşədən olsun ki, içində məni görə biləsən. Fədakarlığımı anlayırsan: Vaz keçdim çiçək olmaqdan, Sənin yanında qalmaq üçün, Və toz oluram. Yaşayıram yanında sənin, Sonra sən də ölüncə yanıma gələrsən, və orada bərabər yaşayarıq - Külümün içində külün, Təki bir israfçı gəlin, yaxud vəfasız bir nəvə Bizi oradan atana qədər…
Bütün bunları təsadüfən xatırlamadım.Əli Kərimin kədərli dəqiqələrində onu həyəcanlandıran təsəlli verirdinizmi? Ümumiyyətlə,Əli daha çox nədən kə- dərlənirdi?
- O nə yaşamışdı ki, nədən də kədərlənəydi? Onun əsəbiləşdiyi vaxtlar olurdu, amma hər xırda şeydən ötrü kədərlənmirdi, gileylənmirdi.O ki qaldı məktubla təsəlliyə: biz bir - birimizdən uzaqda yaşamamışıq ki, ona məktubla təsəlli verim.
- Elza xanım, bu suala daha ətraflı cavab almaq üçün nə vaxtsa Sizə bir də müraciət etməli olacağam.sizmnlm söhbətdə bir neçə dəfə belə bir ifadə işlətmişəm: «Əlinin ölümü», «Əli Kərimin vəfatından sonra».Bununçün məni bağışlayın.Özüm də bilmirəm, bu ifadələri necə də soyuqqanlıqla işlətdim.Özü-nüz bilirsiz ki, Əli kərim haqqında bir neçə çap vərəqi yazım var və mən orada bir dəfə də olsun «ölüm» sözünü Əlinin adıyla yanaşı işlətmirəm.Hər yerdə yazmışam: «Əli Kərimin Göyçaya sonuncu səfərindən sonra».Fikir verirəm, siz söhbətdə Əlinin adını çox az çəkirsiniz.Həmişə deyirsiniz: «o», «onun».Sağlı-ğında olduğu kimi.Oxuculara aydın olsun deyə, bəzi yerlərdəhəmin ifadələri «Əli» sözüylə əvəz edəcəyəm…
- Bunula bir şey dəyişilirmi? Əlinin bu misraları yadındadırmı? Köçüb getdim bu dünyadan, Sən ağladın, mən gülmədim. Sükutuma bir söz dedin - Aldat görüm ölümü sən.
- Əli Kərimə yazılan oxucu məktubları haqqında nə deyə bilərsiz?
- Demirəm gündə Əliyə qalaq - qalaq məktub gəlirdi.Ona gələn məktub-ları iş yerinə («Azərbaycan» curnalının redaksiyasına) və yaxud Yazıçılar İt-tifaqına 54
yazırdılar.Əli onların hamısını mənə göstərərdi.Qızlar daha çox yazar-dılar.Əli belə məktubların əksəriyyətini açmamış mənə verərdi ki, qoy onu qıs-qanmayım.Elə bilirdi qızların məktub yazmasını qısqanıram…
Axır vaxtlar özün görürdün ki,Əlinin saçları bərk ağarıb.Zarafatla de- yərdim: «Deyəsən, qızlar sənə məktub yazmırlar, ona görə dərd çəkirsən, saç-ların ağarıb?» Əli deyərdi:
- Mənə heç kəs lazım deyil, kimə lazımamsa, o bəyənib. - Mən istərdim sənin saçların həmişə qara qalsın, qızlar da məktublarını kəsməsinlər.
Əlbəttə, bizim aramızda tam anlaşma vardı.Əli bilirdi, onu yaxşı başa düşürəm.o da zarafat etdiyimi bilirdi.Ona qalsa, mən bilirdim, Əli mənə qədər başqa bir qızı sevib,ona yazdığı şeiri də dəqiq bilirəm. «Pillələrdə» tək məndən yazmayıb, ondan da yazıb.
- Madam ki, söhbətimizdə heç nəyi gizlətmirsiz və gizlətməmlisiz, onda deyin görüm, Əli Kərimlə şəxsi tanışlığa qədər onun hansı şeirini eşitmişdiniz?
- Heç birini. - Əli Kərim bir insan kimi hansı xüsusiyyətləri ilə sizə müsbət təsir edib? Siz ona nədə oxşamaq istərdiniz?
-Elə bilmə, Əli həyatda yoxdur deyə onun pis cəhətini görmürəm.Məni bağışlamaz: haqqında həqiqəti deməsəm.Həqiqət odur ki, onun yalnız bir vər-dişi xoşuma gəlmirdi.Qalanlarında isə o özüydü.Bunu dostları da bilir, qo-humları da, qonşular da.Əli utancaq idi, amma haqqını tələb etməyə utanır-dı.Ona pislik edənlə sərt danışmağı bacarırdı. Bunu mənə özü danışıb.Bir dəfə vəzifəli yazıçılardan bir nəfəri Əli ilə yolda rastlaşır.Bir məsələdən ötrü Əliyə haqsızlıq etdiyinə görə Əli ona salam vermədən yanından ötmək istə-yib.Həmin yazıçı özü Əliyə salam verib.Amma Əli onun salamını götürməyib. O soruşub:
- Əli, niyə mənim salamımı almırsan? Əli deyib:
- Əlimdən o gəlir. İstəyirəm, heç olmasa pula, əşyaya həris olmamaqda, onlara qiymət qoymamaqda Əliyə oxşayım.Buna çalışıram, amma Əliyə oxşamaq mümkün deyil.Məncə, belə xasiyyətli ikinci adam olmaz.Əli təsəlli verməyi bacarırdı.Bir dəfə onun yazıçı dostlarından bir nəfərinin əsərini bərk tənqid etmişdilər.Əli görür ki, dostu yaman fikir çəkir, heç kəsin təsəllisinə qulaq asmır.Əli onu inandırır ki, tənqid onun xeyrinədir.Yazıçı dostu Əliyə demişdi: «Madam ki, sən deyirsən, inanıram».
Əli başqasının dərdini duyan idi.Ənvər Əlibəyli Əlinin xətrini çox istəyirdi.Qonşu idik.Yadıma gəlir,Ənvər Əlibəylinin vafatından sonra Əli onun arvadının gözünə görünməyə utanırdı.Biz bir yerə getməli olanda Əli mənə de- yərdi: «Elza, sən qabaqda get, mən də sənə çataram.Şövkət xanım (Ənvər Əlibəylinin həyat yoldaşı) bizi bir yerdə görər, yoldaşı yadına düşər».Evə qayıdanda da Əli başını qaldırmadan həyətə girərdi ki,eyvanda olan qonşu qadınlar görməsin.Şövkət xanım deyirdi ki, görürdüm,Əli Kərim gəlir çalı-şır-dım gözünə Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|