Fərid Hüseyn Qandalı görməsin
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Biz nə deyirik, siz nə deyirsiz
- Bu şeiri yazdığım vaxt dəftərlərə nəzarət var idi, beş gün ərzində yazdığım bu şeiri gecə yazır, gündüz cırırdım ki, ələ keçməsin.
- Zindan ağrıları
- Bu şeir də ETTELAATda yazıldı. Darıxdığımdan ağlaya-ağlaya yazmışam bu şeiri. Mənə deyən lazım
- Anam həbsxanada yanıma gələndə bir neçə adam adı çəkib dedi ki: “onlar sənə deyib ki, getmə”. Amma yazıçı Natiq Məmmədlidən başqa heç kəs, “İrana getmə” deməmişdi.
- Bu şeir bizi “PRESS.TV” kanalına müsahibə verərkən müstəntiqin “deyin ki günahkarıq, xilafkarıq” təzyiqi altında yarandı.
- Nədənsə Alber Kamyunun “Vəba” romanın qəhrəmanı Ryö yadıma düşmüşdü. Onu da həbsxanada təsəvvür edirdim.
- Həbsxana şeirləri və onların yazılma tarixçələri
- Müəllifin digər kitabları (“Mütərcim” – 2009)
ibarət olduğunun şahidi olmaq zindan içində zindan idi. Öz kefinə görə ümumi maraqları satmağa qədər artan bir faciəvi təkləşmə prosesin şahidi oldum. Onların Azərbaycan maraqları bir yana, heç dünyaya maraqları da yoxdur, hər şey – hətta, müqəddəs hisslər də sanki göydən yerə enib – boz boşluğa qovuşub. Quzeylilərsə elə bilir ki, orda bizi sevən, Azərbaycanı istəyən, Azərbaycan deyəndə dili çat-çat olan insanlar aşıb-daşır. Olsun ki, mədəni, intellektual mühitdə vəziyyət belə deyil, insana insan, xalqa xalq, dövlətə dövlət kimi dəyər verilir, amma sıravi vətəndaşlar “təklənməyin” tərəfdarıdırlar.
Çox sadə mətləblərin birmənalı qarşılanmaması, düzü, gözlənilməz hal deyildi. İrandan gələndən sonra verdiyim müsahibələr heç də birmənalı qarşılanmayıb, görünür, ya mən özümü doğru-düzgün ifadə edə bilmirəm, ya da “nənəm mənə kor deyib, gələnə-gedənə vur deyib”, prinsipini bayraq edən kəslər həqiqəti görmək istəmirlər. Deyirəm bizim azad olunmağımız cənab prezident İlham Əliyevin nüfuzu, eləcə də, müvafiq qurumların və dövlət nümayəndələrinin, media işçilərinin, yazarların səyi nəticəsində olub. Götürüb yazırlar ki, bunlar da yıxıldı hakimiyyətin ayağına. Ta başa düşmürlər ki, ay yurddaş, məsələ siz bilən kimi deyil, dövlətimiz bizim – öz vətəndaşlarının – azadlığını təmin elədi, bunu görmək üçün üçüncü gözə lüzum yoxdu. Bəziləri danışır ki, bu az tanınan şairlər üçün dövlətin bu qədər səy göstərməsi mənasızdı. Bu fikir tam absurddur. Şair olduğumuzu bir kənara qoyuram, axı biz bu ölkənin vətəndaşıyıq, biz də azərbaycanlıyıq, dilimiz, dinimiz, xalqımız birdir. Lap milliliyi, vətəndaşlığı da bir kənara qoyuram, axı biz iki günahsız insanıq və heç bir səbəb olmadan, hansısa cinayət törətmədən həbs olunmuşduq. Ən azından bir insan kimi bizim yox, ədalətin yanında olmaq, ədalətin bərqərar olmasını istəmək bəs edir ki, bizdən ötrü narahat olsunlar. Bəziləri yazır ki, şairlər gələndən bəri İranı bərk tərifləyirlər. Jurnalistlər həqiqəti öyrənmək istəyir, mən də doğrunu deyirəm, yox, əgər kiməsə yalan və ya öz “həqiqəti” lazımdırsa, məndən fikir soruşmağa əşhədü ehtiyac yoxdu. Bir də ki, həbsxananın yaxşısı olmur, xüsusən də, qürbətdə. Orda bizə vətəndən, ailədən, sevdiklərimizdən ayrı, uzaq olmaq çox əziyyətli idi: qürbətdə adama yaxşı da baxa bilərlər, yaxşı yemək də verə bilərlər, amma qürbət heç vaxt vətən ola bilməz. Vətənimdə, demək olar ki, yad heç nə yoxdur, vətəndə şor yemək də ləzzətlidir, amma orda kabab yeməyin heç bir ləzzəti yoxdu. Qürbətdə insanın keçmişlə heç bir xatirəsi olmur, amma vətəndə uşaqlığın, yeniyetməliyin, gəncliyin bir hissəsi qalıb, yəqin, heç kəs istəməz ki, ömründən nəyisə itirsin. “İran dövləti bizi əfv etdi” – cümləsini də yozanlar tapıldı. Dedilər ki, şairlərin sözündən belə çıxır ki, günahları var imiş. Yox, biz 127 gün öz günahsızlığımızı vəkilsiz-filansız müdafiə etmişik, amma buna baxmayaraq, bir il azadlıqdan məhrum edilmişdik. Azad ediləndə isə rəsmən əfv olunaraq azad olunduğumuzu bizə bildirdilər. Ona əsasən deyirik ki, bizi əfv etdilər. Şəhriyarla mənim durumumda əfv olunduğumuzu demək, günah etdiyimizi boynumuza almaq deyil.
adında maraqlı bir essesi var. Həmin essedə müxtəlif cərəyanların nümayəndələrinin fərqli dünya görüşünə malik olduqlarını əsas gətirərək müəllif qeyd edir ki, hər bir sənət cərəyanının nümayəndəsi nifrət etdiyi digər bir cərəyana ayrı cür baxır və belə olan halda fərqli nifrət mövqeləri üzə çıxır: “Romantiklərin ünvanına artıqlaması ilə cürbəcür tənqid söylənilirdi. Klassiklər onları isterik dəliliklərinə görə qınayırdı. Realistlər onları çirkin həqiqətdən ürkən qorxaq və yalançı elan etmişdi. Moralistlər onları hədsiz cuşa gəlmələrinə görə mühakimə edirdi. Filosoflar onların idrakına qarşı mənfi fikirdə olmalarından və ucuz mistisizmə istinad etmələrindən gileylənirdi. Sosialistlərə və hakimiyyətin gücünə inanan başqalarına onların
individualizmi toxunurdu. Bir sözlə, hərə öz oxunu atırdı”. Bu gün yeni romantiklərin başa düşülmədiyi kimi, bizim də sözümüzü bəziləri yüz yana yozur, amma qəribəsi budur ki, bizə hədyan deyənlər hansısa cərəyanın təmsilçisi deyillər, əgər elə olsaydı, obyektlər daha dəqiq görünərdi. Hərə öz ürəyincə ölçər, deyərlər...
Həbsxana şeirləri və onların yazılma tarixçələri
Özüm öz ölmümə qara kağızam Anam Tahirə xanım üçün
Bir qab su idim ki, içdilər məni, Yaşıl zəmi idim, biçdilər məni. Elə yer idim ki, ayaq dəyməmiş, Tapdaya-tapdaya keçdilər məni.
Dərdin özün tapıb özünü dözdüm, Küçə-küçə düşüb heç kimi gəzdim. Bir Allah sevgisi qaldı canımda, Bir ana sevgisi qaldı canımda. Özgə sevgiləri canımdan üzdüm.
Ta mənə günəşdən pay düşməz, ana, Qoy sənin kölgənə qısılıb ölüm. Dolanım dünyanın dörd bir yanını, Gəlib ayağına yıxılıb ölüm.
Yox-yox uzaq elə özündən məni, Sən məndən biryolluq küssən yaxşıdı. Hara dərd səpsələr orda göyərrəm. Sən məni kökümdən kəssən yaxşıdı.
Eh, sənə bir oğul ola bilmədim, Şeirlə, söz ilə baş qatıram mən. E... sizsiz bir ömür yaşamıram ki, Hər gün əcəlimi yubadıram mən.
Sənin həsrətini elə gəzmişəm Elə yeri yoxdu ayaq dəyməmiş. Mənim həyatımın nəticəsi bu: Ölmək ölməməkdən nə gözəl imiş.
Quşlar buludları sevdi, nolsun. Hamısı torpağın qucunda öldü. Elə sözüm vardı sənə deyəsi, Demədim, dilimin ucunda öldü.
Özüm öz ölmümə qara kağızam, Gəlib çatmamışam əlimə hələ. Mən daha dünyadan küsdüm biryolluq, Diş qıcaram bütün gözəlliklərə.
Ah niyə atlarım kəndir çeynəyir, Qara gözlərimə kədər insafmı? Bax bu giliz dərdlər, bu giliz dərdlər, Hər gün ürəyimi gəzər, insafmı?
Bu kor gözlərimə mənzərə dünya, Bu kar qulağıma səs sala bilməz, Bütün pillələrim üzüaşağı. Ta heç kəs gözümdə ucala bilməz.
Ay ana, hayana üz tuturamsa, Bədbəxtlik dalımca elçi yollayır. Mən hansı budaqdan yapışıramsa, Dar ağacı olub kəndir sallayır.
Qollarım boş qalıb, elə boş qalıb, Yanıram saçımdan dırnağımacan. Hər gecə yuxumda yarımı görrəm, – Deyirəm “gələcəm”, deyir ki, “haçan?”
Susuram, susuram, susuram, ana. O qıza bir cavab verə bilmirəm. Bu gücsüz canımla dəmir dərdləri, Dişimi sıxıram, əyə bilmirəm.
Dörd fəsil ömrüm var, dördü də payız, Bax sonra demə ha, saraldı getdi. Bir gün soruşarsan, hanı o baxtsız? Deyərlər, “ay xala, dərd aldı getdi”.
gecə yazır, gündüz cırırdım ki, ələ keçməsin. Sənsiz divar imiş ömrün sonu
Məni kimsəsizlik dağına zəncirləyiblər, Ciyərimi həsrət qartalı didir, Hər gecə ayrılıq odun atır sənsizliyimə, Hər gecə bir az da alovlanıram. Qəhrəmanları sevməyən qadınlar qəhrəmandı, Sağ ol, sən də məni sevdin, Mən sənə şeir yazmıram, Sənsizliyimi kağıza köçürürəm burda, Mənim qollarımdakı qandalın ağrısı köçüb Sənə aldığım bilərziyə, Sənin də qolların ağrıyır orda. Sən min yol Qızıl balıqdan ancaq məni istəmisən, Yaylığını nəzir demisən mənə. Adının hər hərfinə qonub ürəyim, Adını tufan sirkələsə uçmaram, Sevgin silah dirəyib alnıma, Həsrətin qorxudur, qaçmıram. Quşlar dimdikləyər deyə havaya tullamıram öpüşlərimi, Sənə ağlayanda göz yaşımı ovcuma silirəm, Demə “niyə gəlmirsən?” Hər gecə ayaqlarımı söyürəm, Sənə gəlməyəndən bütün ağrılarım ayaq ağrısına çevrilib, Qanım göz yaşına, Sevmədiyim mahnılara ağlamağı öyrənmişəm, Qaranlığa oyanıb kor olmuşam bəzən, Qollarım qucaq deyilmiş sənsiz, Sənsiz divar imiş ömrün sonu...
Gecələr bütün ağrılar yerbəyer olur bədənimdə, gedə bilməməyim ayaqlarıma çökür. Sevdiyim ürəyimə, göz yaşlarıma çökür anam, Yumruğuma bükülüb ovcuma sığıram.
Qollarımda gücsüzlüyüm ağrınır, tənhalıq höcətləşir canımla, dil tapmıram, çənə-boğaz oluram ayrılıqla. Bütün canımı gəzmişəm, bədənimdə bircə unutmağa yer yoxdu. Bədənim bir qadından qalmış xatirədi ancaq. Ürəyim döyünmür, ürəyim deyinir sizsiz, Dəqiqədə altmış dəfə narazıdı həyatdan. Bu şeiri Müvəqqəti saxlanılma məntəqəsində olanda yazdım. Ayaqlarım bərk ağrıyırdı, həkimsə heç bir kömək edə bilmirdi. Mənə elə gəlirdi ki, bu ağrı qayıda bilməməyin ağrısı idi. Zindan ağrıları
1
Nəsimi qanı sevgin, Zahid barmağı ürəyim var, Sevgi bəzən namərd edir adamı. Tale heç də həmişə bacı dilində “can qardaş” olmur. Mariya düz demişdi “əvvəldən-axıra it quyruğuna düyünlənib ömür...” Toyuma gecikmişəm, bütün ömrüm boyu gözükölgəliyəm yarımdan Telefonda ağlaya-ağlaya “ağlama” deyirdi mənə Ölsəm də çıxmaz yadımdan.
Anamın bayram səsi nə vaxdır? Təqvimə salın anamın səsin, Gilas nübar elədim bu gün Anamdan şişə-şişə, ən qatı göz yaşları durulub gözlərimdə. Dərdimin gözəlliyi körpələrin xəbərsiz olmasıdı məndən, Hamı halıma yanarkən, gülümsəyir qardaşımın oğlu, şükür.
Atam bütün ömrü boyu bir qəbir boyda yer elədi özünə. Sonra bir səhər getdi və heç vaxt gəlmədi. Atamın getdiyi yollarda ümidsizliyə çevrildi ayaq izləri.
Həyat bax beləcə divara dirəyir adamı, Qaça bilmədiyin yerə “alın yazısı” deyirsən. Mən göz yaşlarımla ağrılarımı zəncirləyirəm, Sənsə baxıb “ağlama” deyirsən
Bu şeir də ETTELAATda yazıldı. Darıxdığımdan ağlaya-ağlaya yazmışam bu şeiri. Mənə deyən lazım
Yazıçı dostum Natiq Məmmədliyə Bu dəli yollara iz salmamışam, Yollar özü gəlib izimə sarı. Mən ki, öz sözümü deyə bilmədim, Gedirəm Allahın sözünə sarı.
Elə öyrətmişəm səsə dünyanı, Şeir misra-misra sözümə gəlir. Diz qoymuram bu gedişsiz yollara Əyilləm, səcdələr dizimə gəlir.
Sədləri yolumdan götür, İlahi. Yollarım dirənib səhra dağına. Mənə deyən lazım, bu qara bəxtnən, Niyə düşürdün ki, yolun ağına?!
Anam həbsxanada yanıma gələndə bir neçə adam adı çəkib dedi ki: “onlar sənə deyib ki, getmə”. Amma yazıçı Natiq Məmmədlidən başqa heç kəs, “İrana getmə” deməmişdi.
Ölmədi şair
Kəsdilər şairin dilin dibindən, Amma ki, dilini kəsmədi şair. Baxdı ki, bu dünya yuxu dünyadı, Dünyaya şeirlər əsnədi şair.
Asdılar şairi ayaqlarından, Yeri göydə gördü, göyü də yerdə. “Afərin”, – şairin son nəfəsidi, Şeir gilələnir əcəl tərində.
Çatdız arzunuza, axır ki, çatdız, Öldü şair öldü, nə gözəl öldü. Ölmədi, ölmədi, ölmədi şair – Allaha uzanan bir cüt əl öldü.
Bu şeir bizi “PRESS.TV” kanalına müsahibə verərkən müstəntiqin “deyin ki günahkarıq, xilafkarıq” təzyiqi altında yarandı.
“Xəstə” gündəliyi “Vəba xəstəsiyəm”, gəl gör günümü, Siçovul həsrətin hər yandan gəlir. Bir qələt: incitdim sənli günləri. Min qələt: sənsizlik burnumdan gəlir.
“Vəba xəstəsiyəm”, üşüyür canım. Min həkim çağırsan sağaltmaz məni. Əlində bərkimiş qum topasıyam, Yüz çəkic çalsalar dağıtmaz məni.
“Vəba xəstəsiyəm”, ay qara gözlüm. Hər səhər oyanıb qan tüpürürəm. Allah elə əlçatmaz eləyib səni Elə bil, it olub Aya hürürəm.
“Vəba xəstəsiyəm” üşüyür canım. Gəl məni gözünün odunda yandır. Tüstüm gözlərinə dolar, gözəlim, Bir zəhmət, bir qədər aralıda dur.
da həbsxanada təsəvvür edirdim.
Kitabın içindəkilər Həm də bir Tanrı işarəsi Təbriz həbsxanasına gedənəcən
Belə də olur Belələri də olur Bizə qohum dərdlər Məhkəmə zalında Edam dəhşəti Görüş günləri Qadın məsələsi Həbsxananın gözü – Rza Əzimzadə Qorxu
Yuxu YAZI və yazı Həbsxana esseləri Tanrı və qorxu Həbsxanada hamı günahsızdır Satılmaq və satılmamaq Günahımız nə idi Ay səni Şərq Bakı şərab, yoxsa qadın Biz nə deyirik, siz nə deyirsiz Həbsxana şeirləri və onların yazılma tarixçələri Özüm öz ölümümə qara kağızam Sənsiz divar imiş ömrün sonu Zindan gecələri Zindan ağrıları Mənə deyən lazım Ölmədi şair Vəba xəstəsiyəm Müəllifin digər kitabları (“Mütərcim” – 2009) (“Qanun” – 2011) Qeyd üçün Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|