5
Film Fiction | Dekabr, №4
Azərbaycan kinosu dedikdə ağlıma Sovet
dövründən qalma bir-iki film gəlir. Sovet
dövrünü bəyənməyən kinomanlara kapitalizm
yaxşı münasibət göstərir. Pulunu ver, filmini
çək. Amma kino tək bu demək deyil, axı insan
tək pul qazanmalı deyil. Puldan dəyərli nəsə var
bu həyatda, o nəsələrdən biri də zövq almaqdır.
Bəzən film seyr edərkən dayazlığa qaçırıq.
Şəxsən mən ilk əvvəl romantik sevgi filmlərini,
“Spiderman”, “İnspektor Qadcet” kimi filmləri
xoşlayırdım. Bu dayazlıqdır? Bilmirəm… Bəlkə
də yeniyetməliyin gətirdiyi həvəsdir. Zaman
keçdikdən sonra inkişaf etmək istəyən insan
həm də düşünmək istəyir. Söz yox ki, “İnspektor
Qadcet” düşünmək istəyən insanı düşündürə
bilməz. Odur ki, inkişaf etmək lazımdır. İnsanın
inkişaf etməsi üçün oxumaq, baxmaq,
öyrənmək, gəzmək, görmək və s. və i. lazımdır.
Baxmaq dedikdə ağlıma ilk olaraq film gəlir.
Nəyə baxmaq? FİLMə. Filmə baxarkən zövq
almalısan, düşünməlisən? Bəli…bəli, biz bunun
üçün çalışırıq. “Film Fiction” jurnalı
yaranmamışdan öncə mən facebookda
bacardığım qədər öz bildiklərimi dost-tanış,
bacı-qardaş, əmi-dayı hamıya çatdırmışam.
Amma “Film Fiction” ayrı hava oldu. Bəlkə də
sıxıcı, amma mükəmməl filmləri təbliğ etməklə
arktik havanı çəkib gətirdik. Jurnal yarandıqdan
sonra mən, Şahin, Ferat və digərləri (hamısı sağ
olsun) bu jurnal üçün yazdılar, pozdular və nəsə
ortaya çıxartdılar. Bu nəsə Azərbaycan üçün elə
nəsə demək idi. Ayrı-ayrı “dahilər” əllərini
alınlarına aparıb fikirləşərkən və bizi mühakimə
edərkən biz yazırdıq (Düzdür, mən çox yazıram
deməyə haqqım yoxdur, çünki vaxtım yoxdur).
Bizdən səhv tutanlar (hərf səhvi, cümlə səhvi,
xəbər-mübtəda və s.) özləri belə bir jurnal
çıxartsalar əla olar.
Dostlar və Yoldaşlar, zövqlər
dəyişilməlidir. Məhz zövqlər dəyişdikdən sonra
bizlər Qızıl Palmaya, Oskara, Qızıl Ayıya
namizəd ola bilərik. Biz hələ ki, əsl kinonu təbliğ
edirik, amma ümid edirik ki, nə vaxtsa bizim
çəkdiklərimiz təbliğ olunsun.
“Ümid ən yaxşı hissdir, yaxşılar isə heç
vaxt ölmürlər...” (Şouşenkdən Qaçış)
Biz ümid edirik. İndi yazırıq, amma nə
vaxtsa çəkəcəyik. Kim bu istəkdədirsə, qoşulsun
bizə, axı hamımız eyni oksigeni iyləyirik.
“Başını qaldır, oğlum, sən mənim
oksigenimlə nəfəs alırsan...” (Qu-qu quşu yuvası
üzərindən uçuş)
Heç kəsin oksigenini udmuruq, gəlin
birləşək və nəsə edək…
Yadımdan çıxmışdı, Sizin yeni ilinizi
təbrik edirəm. Arzum budur ki, mənim arzum
reallaşsın!
Mətləb Muxtarov
Məndən qabaq təbriklərini yazan
dostlarımın adətini pozmayaraq bu təbrikə bir
az da ürəkdə yanğı yaradan dərdlərdən yazaraq
başlamaq istəyirəm. Film aləmilə, yəni əsl film
aləmilə tanışlığım artıq bir ilə yaxındır ki, var.
Bundan əvvəl keçən 16 il ömrüm isə bir az
Mətləb kimi “Spider man”, “İnspektor Qadcet”,
“Transformerlər” və s. tipli filmlərlə keçib. Bir
də unutmadan deyim AzTV-nin hər il təkrar-
təkrar verdiyi eyni kinolarla… Van Damın, Brus
Linin filmlərinə baxıb yastıq təpikləməklə,
aynada əzələlərə baxmaqla… Əlbəttə belə
filmlər “film” anlayışını başqa rakursdan insana
çatdırır. Dar bir anlayış kimi gəlir. Lakin
sonradan Şahinlə hər görüşdə danışdığı fərqli
filmlərdən həvəslənərək
6
Film Fiction | Dekabr, №4
baxmağa başladım mən də filmlərə. Mənə ilk
dəfə verdiyi disklərdə “Forrest Qamp”, “Qadın
Ətri”, “Alkatrasdan qaçış”, “Filodelfiya” və s.
kimi filmlər vardı. Otağın bir küncünə atdığım o
disklərdə indi Forrest Qampa hər dəfə təkrar-
təkrar baxıb gözlərim dolanda, “Qadın ətri”ndə
Al Paçinonun möhtəşəm roluna heyrətlə
baxanda necə dəyərli şeylərin olduğunu
anladım. Onda anladım ki, “Film” hörümçək
adamın torları ilə binalardan binalara
tullanması deyil. Kanallarımızın bərbad
dublyajla ekranlara buraxdığı kommersiya
xarakterli zibilləri də deyil. Film, fəlsəfə
müəllimimin bir dəfə mənə dediyi kimi,
incəsənətin fortepianosudur. Bütün alətlərdən
bir parça özündə cəmləşdirir. Həm musiqi, həm
düşüncə, həm rəsm, həm göz yaşı, həm həqiqət,
həm…
İlk vaxtlar hərdən özümü dünyanın ən
geridə qalmış insanı kimi hiss edirdim. Hətta ilk
günlər bir günə 3-4 filmə baxırdım ki, məndən
qabaqda olanlarla ara məsafəmi azaldım. Artıq
bir ildir ki, filmlər həyatımın önəmli bir
hissəsinə çevrilib. Hal-hazırda daha çox kütlə
tərəfindən izlənməyə filmlərə baxıram.
Azərbaycan filmi və dünya filmi arasındakı
fərqləri bir daha yada salmaq istəmirəm. Artıq
dostlarım mənim yazmaq istədiklərimi yazıb.
Bir gün metroda “Nərimanov” stansiyası
ilə “Ulduz” stansiyası arasında ağlıma gələn
jurnal ideyasını bölüşdüm Şahinlə. Sonra
Mətləbə də dedik və yaratmaq qərarına gəldik.
Bilirdim ki, belə bir komanda ilə əsl film jurnalı
yarada bilərik. Və kimlərinsə səhifələməyə
ayıracağı vaxtının boşa getməyəcəyinə əmin
idim. Film aləmində dostlardan bir az, düzünü
desək çox cılızam. Beləcə yayda meydana çıxan
jurnal ideyası bir az uzanaraq bizi qane etməsə
də, oxucuları qane edən ilk sayımızı sentyabrda
yüklənməyə verdik. İkinci saydan yaxın dostum
kinoman Məcid Məcidov da bizə qoşuldu.
Təəssüratlardan ilhamlanıb digər say üzərində
işləməyə başladıq və anladıq ki, “xeyirli” bir iş
edirik. Hər bir işdə olduğu kimi bu işdə də
qarşımızda mərdimazarlar oldu. Axı biz deyirik
hər dəfə ki, biz HƏVƏSKARIQ! Həvəskar olsaq
da potensialımızı hələ tam göstərə bilməmişik,
təcrübə azlığı və bəzi başqa səbəblər imkan
yaratmır. Amma siz də şahidsiniz ki, hər say
ötən dəfəkindən daha da uğurlu olur. Deyə
bilərəm ki, artıq jurnalımız yavaş-yavaş
oxucular arasında öz yerini tutur. Bu il sonuncu
sayımızı yüklənməyə veririk. İmtahanların,
işlərin çoxluğu jurnalın bu sayının bir az
uzanmasına səbəb oldu. Qarşıdan 2012-ci il
gəlir. 2012-ci il və qarşıdan gələcək (inşallah!)
12 yeni say. Çalışacağıq 12-ci sayı bir az tez
təhvil verək ki, mayalıların dünyanın dağılması
barədə verdiyi vaxta qədər oxuyasınız. Yeni
iliniz mübarək olsun!
Ferat
Uşaqların fikirləri ilə razıyam. Lakin
onlardan fərqli olaraq “İnspektor Qadcet”,
“Spider man”, “Transformerlər” kimi filmlərə
baxana qədər artıq əsl kinonun nə olduğunu
bilirdim. Oxuculara tövsiyyə edərdim ki,
“macəra” (action) və “fentezi” (fantasy) janrında
olan filmləri çox diqqətlə izləsinlər. Məhz bu
zaman anlamaq olar ki, dünya kinosunun
inciləri olan filmlərin yaranmasında məhz adı
çəkilən janrlarda olan filmlərin böyük rolu
olmuşdur. Əfsanəvi rejissorlar Con Ford, Uilyam
Uayler, Alfred Hitçkok, Stiven Spilberq və b.
həm dram, həm də macəra janrında böyük
nümunələr yaratmışlar. Hər bir filmə baxarkən
isə onun orijinal fikrinin nə olduğunu bilmək
lazımdır. S.Spilberqin dediyi kimi: “Hər dəfə
kinoteatra getmək mənim üçün inanılmaz,
möcüzəli hadisəyə çevrilir, hansı filmin
göstərilməsindən asılı olmayaraq”. 2011-ci ili
kino dünyasında uğurlu illərdən biri kimi
qiymətləndirərdim. 2010-cu ilə nisbətən bu il
daha böyük dəyərə malik filmlər ekrana çıxdı.
Bunlar arasında “Artist” (The Artist), “Döyüş
atı” (War Horse) kimi filmlər var. Qarşıdan
gələn il də böyük kino hadisələri ilə yadda
qalacaq: 26 Fevral-Oskar mərasimindən
başlayaraq. Bütün oxucuların bayramını təbrik
edirəm. Filmlərə baxın, real həyatı unutmamaq
şərtilə. Yeni ildə yeni uğurlar!!!
Məcid Məcidov