Film Fiction
Film Fiction | Dekabr, №4
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1."Dolli Belli xatırlayırsanmı" (1981)
- Film Fiction | Dekabr, №4
- 2. "Atam ezamiyyətdədir" (1985)
- 3. "Qaraçılar zamanı" (1988)
7
EMİR Kusturica
"Hansısa ölkəyə getdiyimdə, təyyarədən düşüb nəhəng reklam lövhələrini görən kimi qanım it qanına dönür..."
Bosniya mənşəli Serbiyalı kinorejissor. Kann mükafatını gənc yaşlarında qazanmış şəxsdir Emir Kusturiça. Onu Kventin Tarantino ilə birgə “yeni əsrin rejissorları” adlandırırdılar. Sonradan kinoya bəxş elədiyi filmləri ilə bu ada layiq oldugunu göstərdi. Kusturiça həm də “The No Smoking Orchestra” rok qrupunun üzvüdür. Bir sözlə əsl incəsənət adamıdır.
1954-cü ildə Sarayevoda doğulan rejissor, həm də çox ziddiyətli adamdır. Gah solçu-kommunist fikirləri ilə, gah da sağ yönlü partiyalara dəstək verməsi ilə yadda qalıb. İlk əvvəl müsəlman olsa da, sonradan Emir adını Nemanya adı ilə dəyişdirərək Rus Pravoslav Kilsəsində vəftiz olundu. 2005-ci ildə baş verən bu hadisəni Kusturiça "The Guardian" qəzetinə belə anlatmışdı: "Atam ateist idi və özünü hər zaman serbiyalı hesab edirdi. Biz son 250 ildir ki, müsəlmanıq, amma müsəlman olmamışdan öncə pravoslav idik və daha önəmli olan odur ki, serbiyalıyıq. Din isə bunu dəyişə bilməz. Sadəcə türklərdən canımızı qurtarmaq üçün müsəlman olmuşduq."
Kusturiçanın filmlərinin əksəriyyəti Fqaraçıların həyatından, mədəniyyətindən və adət-ənənələrindən bəhs edir. Qaraçılar nə qədər istiqanlı və çılğındırlarsa, Kusturiça da bir o qədər çılğındır. Məsələn, o 1993-cü ildə serblərin radikal milliyətçi qrupunun lideri olan Voislav Şeşelyanı Belqradın mərkəzində, Şeşelyanın özünün seçəcəyi silahla duelə dəvət edir. Lakin Şeşelya "Sənətkarın ölümündə günahlandırılmaq" istəmədiyi üçün bu dueli qəbul etmir. Emirin "dəli"liyi bununla bitmir. O, 1995-ci ildə Belqrad beynəlxalq Film Festivalında "Yeni Serbiya Haqqları" hərəkatının lideri N.Paykiçi yumruğunun altına salır.
Kusturiça ali təhsilini Praqada Kino məktəbində (FAMU) alıb. Bu məktəbin ən məşhur nümayəndəsi Miloş Formandır. Praqada oxuyarkən Emir bir neçə qısametrajlı film çəkir. Bunların arasında ən yadda qalanı "Gernika" filmidir, hansı ki, bu film Kusturiçanın diplom işidir. 25 dəqiqəlik film uğurlu alınır və "Karlovı Varı" film festivalının qalibi olur.
Praqadan sonra vətənə dönən Kusturiça bir neçə televiziya filmi çəkir. Bunun ardınca isə ilk filmini çəkir.
"Qadınlar duz kimidir, onlarsız keçinmək olar. Amma belə də həyat çox dadsız olacaq."
Film Venetsiya film festivalında ən yaxşı debüt film nominasiyasında "Qızıl Şir" mükafatını qazanıb. Bundan əlavə Venetsiya festivalında FİPRESSİ və San-Paulo film festivalında kinotənqidçilərin xüsusi mükafatını qazanıb. Film Venetsiya festivalında göstərilərkən Kusturiça Yuqoslaviya silahlı qüvvələrində hərbi xidmətdə idi, amma komandanlıqdan Kusturiçaya 24 saatlıq icazə əmri verilir və Emir Venetsiya film festivalına təşrif buyurur. Kommunist ruhlu film bir
8
Bell ləqəbli aktrisanı (həm də fahişəni) ələ keçirtmək üçün hipnoz variantlarını öyrənir və bu arada da atası ilə kommunizm, Stalin, Lenin haqqında danışır, müzakirə aparır. Filmin maraqlı cəhəti Kommunist Yuqoslaviyası dövründə kommunizmə aid dialoqların ziddiyyətli və fərqli olması idi. Rejissor işində isə Kusturiça hələki öz tərzini tapmamışdı. Sonradan çəkəcəyi və qaraçı həyatından bəhs edəcək filmlərdəki çılğın rejissor xarakteri hələ ki yeni-yeni formalaşmağa başlamışdı.
"Rus poxu, amerikan şirniyyatından yaxşıdır."
1985-ci ildə Kann mükafatının qalibi olan film. Kusturiça yavaş-yavaş özünə yer eləməyə başlayırdı. Bu filmi onun rejissurasının keçid mərhələsi adlandırmaq olar. Filmdən dissidentlik havası gəlsə də Kusturiça yenə də kommunizmə yaxınlığını göstərir. Film bir ailənin həyatından bəhs edir. Ata ezamiyyət adı
ilə digər şəhərlərdəki sevgililərinin yanına gedir və belə də ailəsi ilə az vaxt keçirdir. Bu da ailənin uşaqlarına psixoloji təsiri ilə yadda qalır. Sonda isə atanın sevgililərindən biri onun barəsində donos yazır və ata üç illik həbs olunur. Film yumor və ironik səhnələrlə boldur. Yuxarıda söylədiyimiz kimi Kusturiça məhz bu filmdə öz tərzini tapır. Film komediyadan əlavə həm də bir ailənin faciəsini təsvir edir. İlk iki filmindən sonra Kusturiça artıq dünya kinosunda özündən söz etdirməyə başlayır. Tragikomediya janrında film çəkən rejissor, sonradan bu janra tez-tez müraciət edəcək.
rejissor işlərindən biridir. Operatorun əməyi də danılmazdır. Balkanlarda yaşayan qaraçıların qəliz, anlaşılmaz həyatı və maraqlı adət- ənənələri ilk dəfə olaraq bu filmdə belə maraqlı və rəngarəng göstərilib. Məhz buna görə film Kannda ən yaxşı rejissor işinə görə mükafat qazandı.
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|