Fġqh təLĠMĠ

 
 
216
 
 
 fiqh təlimi 
4. Hər kim xəstəlik və bu kimi səbəblərə görə 3 dəfə “Subhanəllah” 
deyənə qədər rükuda qala bilmirsə, 1 dəfə “Subhənallah” deməklə ki-
fayətlənə  bilər.  Əgər  ancaq  bir  an  rükuda  qala  bilirsə,  vacib  ehtiyata 
görə  rükunun  zikrini  həmin  anda  deməyə  baĢlamalı  və  qalxarkən  ta-
mamlamalıdır.
1
   
IV. Rükudan qalxıb ayaqüstə dayanmaq: 
Namazqılan Ģəxs rükunun zikrini tamamladıqdan sonra qalxıb düz da-
yanmalı, sonra səcdəyə getməlidir. Əgər bilərəkdən qalxıb düz dayn-
masa və səcdəyə getsə, namazı batildir.
2
                                         
 
 3) Rükunu unutmaq 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                         
1
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 281-ci məsələ 
2
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 282-ci məsələ 
Rükunu 
unudan Ģəxs
 
Birinci səcdəni yerinə yetirməmiĢdən öncə yadına düĢsə, 
ayağa qalxmalı, sonra rükuya getməlidir. Tam ayağa 
qalxmadan əyilmiĢ halda rükuya getsə, kifayət etmir və 
belə rüku ilə kifayətlənsə, namazı batildir.
 
Ġkinci səcdəni yerinə yetirərkən yadına düĢsə, namazı 
batildir (Çünki namazın rüknlərindən birini yerinə 
yetirməmiĢdir).
 
Ġkinci səcdəni yerinə yetirməmiĢdən öncə yadına düĢsə 
(yəni, elə birinci səcdəni yerinə yetirərkən və ya birinci 
səcdədən qalxıb ikinci səcdəyə getməmiĢdən öncə), ayağa 
qalxmalı və sonra rükuya getməlidir. Daha sonra iki 
səcdəni yerinə yetirməlidir. Namazını tamamladıqdan 
sonra vacib ehtiyata görə yerinə yetirdiyi artıq səcdəyə 
görə iki səcdeyi-səhv yerinə yetirməlidir.
 

---

 
 
217
 
 
 fiqh təlimi 
4) Rükunun bir sıra müstəhəb əməlləri 
                  1. Rükuya getməzdən öncə ayaq üstə ikən təkbir (Allahu    
                  Əkbər) demək. 
                  2. Əgər namazqılan Ģəxs kiĢidirsə, dizlərini geriyə versin,   
         
         
əgər qadındırsa, geriyə verməsin. 
                  3. BaĢını aĢağı salmamaq və bədəni istiqamətində düz        
                   saxlamaq. 
                  4. Əlin içini dizlərin üstünə qoymaq. 
                  5. Ġki ayağın arasına baxmaq. 
 
                  6. Rükunun zikrindən öncə və ya sonra salavat demək. 
                  2. Rükudan qalxıb ayaq üstə dayanan vaxt “Səmiəllahu      
                   limən həmidəh” demək  
                  8. Əgər namazqılan Ģəxs qadındırsa, əllərini dizlərindən     
                    yuxarıya qoysun.
1
 
SUALLAR: 
1. Rükunun vacibatları hansılardır? 
2. Rükuda əlləri dizlərə qoymaq vacibdirmi? 
3.Oturan  halda  namaz  qılan  şəxs  rüku  edərkən  nə  qədər 
əyilməlidir? 
4.  Əgər  rükunun  vacib  zikrini  dediyi  zaman  namazqılanın  bədəni 
qeyri-ixtiyari hərəkət etsə və müvazinəti pozulsa, nə etməlidir? 
5.  Rükunu  unudan  şəxs  ikinci  səcdəni  yerynə  yetirməmişdən  öncə 
rüku etmədiyini xatırlasa, nə etmılidir? 
6. Rükunun müstəhəb əməllərindən beşini sadalayın. 
Rükununu 
bir sıra 
müstəhəb 
əməlləri
 

---

 
 
218
 
 
 fiqh təlimi 
 
 QIRX ÜÇÜNCÜ DƏRS 
YOVMĠYYƏ NAMAZLARI (9) 
Namazın vacib əməlləri «6» 
6. Səcdə 
1) Səcdənin mənası və əhkamı: 
Vacib və müstəhəb namazların hər rəkətində rükudan sonra iki səcdə 
yerinə  yetirmək  lazımdır.  Səcdə,  alnı  təvazökarcasına  yerə  qoymaq 
deməkdir.
2
 
Diqqət: 

 
Ġki  səcdə  birgə  “rükn”  sayılır.  Yəni,  namazqılan  Ģəxs,  istər 
bilərəkdən,  istərsə  də  səhvən  səcdənin ikisini  də  yerinə  yetirməsə  və 
ya iki əlavə səcdə yerinə yetirsə, namazı batildir.
3
 

 
Əgər  namazqılan  Ģəxs  bilərəkdən  bir  səcdəni  artıq  yerinə  yetirsə, 
namazı  batildir.    Lakin  əgər  səhvən  etsə,  namaz  batil  deyildir  və 
bunun  özünəxas  hökmü  vardır  ki,  bir  qədər  sonra  nəzərinizə 
çatdırılacaq.
1
  
 
 
 
 
 
                                                                                                
1
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 285 və 286-cı məsələlər 
2
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 282-ci məsələ 
3
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 281-cu məsələ 

---

 
 
219
 
 
 fiqh təlimi 
 
2) Səcdənin vacibatları: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 I. Bədənin yeddi üzvü yerə dəyməlidir: 
                                     1. Alın; 
1. Səcdədə bu yeddi     2 və 3: hər iki əlin içi; 
üzvü yerə qoymaq       4 və 5: hər iki ayağın dizləri; 
lazımdır                       6 və 2: hər iki ayağın baĢ barmaqları. 
 
 
 
                                                                                                
1
 Rəhbərdən soruşulan suallar, Namaz bölümü, 211 və 211-ci məsələlər 
Səcdənin 
vacibatları
 
1.Bədənin yeddi üzvü yerə dəyməlidir.
 
2.Zikr
 
3.Zikri deyərkən bədən hərəkətsiz olmalıdır.
 
4.Zikri deyərkən yeddi üzv yerin üzərində olmalıdır.
 
5.Birinci səcdədən qalxıb əyləĢmək, sonra ikinci səcdəyə 
getmək lazımdır.
 
6.Səcdə üzvləri qoyulan məkanlar biri digərindən dörd 
bağlı barmaqdan hündür və ya alçaq olmamalıdır, baĢqa 
sözlə desək, namazqılanın məkanı hamar olmalıdır.
 
2.Alın qoyulan yer pak olmalıdır.
 
8.Üzərinə səcdə edilən Ģeylə alın arasında heç bir maneə 
olmamalıdır.
 
1.Alını, səcdənin düzgün olduğu Ģeylərin üzərinə 
qoymaq.
 
11.Vacib ehtiyata görə, təĢəhhüd deyilməyən rəkətlərdə 
ikinci səcdədən sonra əyləĢmək.
 

---