Gəncə Bölməsi
Yüklə 1,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Akif Bayramov
- Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri 13 P R O L O Q
- F.BODENŞTEDT
- Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri
Akif Bayramov 12 etiqadların və tərkidünyalıq fəlsəfəsinin tənqidi gözəlin real və ideal surəti ilə əvəz olunur. Dərin estetik zövqə malik olan şair nəğmələrində dünyəvi gözəllikləri lirik planda, yüksək sənətkarlıqla tərənnüm etmişdir. Mirzə Şəfinin şeirlərində səslənən bu motivlər, F.Bodenştedtin şair haqqında yazdığı xatirələrində öz əksini tapmışdır. F.Bodenştedt Mirzə Şəfi ilə ilk tanışlıqdan başlayaraq, onunla ayrılana qədərki bütöv bir dövrü, öz müəllim və dostuna olan münasibətini böyük məhəbbər və hörmətlə qələmə almışdır. F.Bodenştedtin xatirələrində dahi Mirzə Şəfinin surətini görür, onun həyatının bizə məlum olmayan keyfiyyətləri ilə tanış oluruq. Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri 13 P R O L O Q Qəlbimdə yenə sən canlanırsan, ey gəncəli ustadım! Sənin yanında əyləşib, nəğmələrini məlahətli səsində dinləmək istəyirəm. Sənin mənə bəxş etdiyin o ətirli çiçəklərdən gözəl bir çələng hördüm. Sənə şöhrət, qadınlarımıza sevinc gətirmək üçün qarşıma tökdüyü inciləri sapa düzüb, səliqəli bir boyunbağı düzəltdim, ey mənim gəncəli söz ustadım Mirzə Şəfi! F.BODENŞTEDT Akif Bayramov 14 Tiflisə gələndə məni hər şeydən əvvəl müəllim tutmaq məsələsi düşündürürdü ki, tatar (Azərbaycan – A.B.) dilini öyrənim. Qafqazda yaşayan camaatla ünsiyyətdə olmaq üçün bu dili bilmək kifayət edirdi. Xoşbəxtlikdən, arayıb-axtardığım müəllimlər- dən ürəyimə yatanı tanınmış xəttat, alim, gəncəli Mirzə Şəfi oldu. Mirzə Şəfi öz təvazökarlığı ilə Şərqin ən müdrik adamlarından biri idi. O, bi fikirdəydi ki, Avropada gənclər etiqadsız və inamsız yaşayırlar. O, eyni zamanda belə bir möhkəm əqidədə idi ki, biz – Qərb övladları dərs alacağımız illər ərzində onun səyi ilə Şərqin müdrik və ibrətamiz cəhətlərinə yiyələnəcəyik. - Sən mənim beşinci şagirdimsən, - deyə o, əlavə edib bildirdi ki, hikmətli kəlamlarını dinləmək üçün Tiflisə gəlmək zərurətini duyanların sayı getdikcə çoxalır. Bir az susduqdan sonra əlavə etdi ki, məndən əvvəlki dörd şagirdi geriyə - Avropaya, öz vətənlərinə qayıdandan sonra bütün səylərini Şərqdə aldıqları bilikləri yerlərində geniş yaymağa həsr etmişlər. Mənə isə o, daha böyük ümid və ehtiram bəsləyirdi. O vaxt mən elə güman edirdim ki, onun mənə olan pərəstişkarlığı müqəddəs dilləri öyrənməkdə Fridrix Bodenştedtin Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələri 15 səy və bacarığım, eyni zamanda onun hər bir dərsinə verdiyim qeyri-adi (yəni böyük) qiyməti olan bir gümüş pulla bağlıdır. Mirzə Şəfi inana bilmir ki, müqəddəs dilləri bilmədən adam özünü necə müdrik hesab edib alim adı ilə dünyanı gəzib dolaşsın. O, mənim müqəddəs dilləri öyrənmək səyimi və bacarığımı, eyni zamanda xoşbəxtlikdən onu özümə müəllim seçməkdə üstün cəhətlərimi görüb bəzi şeylərdə mənə güzəştə gedirdi. O, mənə xeyirxah münasibətini əyani şəkildə sübut etməyə çalışırdı. - Mən, Mirzə Şəfi, Şərqin tanınmış alimlərindənəm. Deməli, sən məndən sonra ikinci müdrik adam olmalısan. Ancaq sən məni düzgün başa düş. Mənim Ömər əfəndi adlı bir dostum var. O, böyük, ağıl və mərifət sahibidir. Bu diyarda onu yazı-pozu işində üçüncü şəxsiyyət hesab etmək olar. Əgər mən ölsəm, sənin müəllimin o olmalıdır. O zaman o birinci, sən isə ikinci müdrik adam olmalısan. Bu ürək sözlərini deyə-deyə Mirzə Şəfi şəhadət barmağını alnına söykəyib, nüfuzedici nəzərlərlə məni süzür, mən də sükut içində razılıqla başımı tərpədib onun fikrinə tərəfdar olduğumu bildirirdim. Akif Bayramov 16 Gəncəli ustadım dərin biliyinə şübhə edən hər bir kəsə öz müdrikliyini əyani surətdə göstərirdi. Mən də bir hadisədə bunun şahidi oldum. Mirzə Şəfinin mühazirələrinə paxıllıq eyləyən qələm rəqibləri içərisində ən qəddarı bağdadlı alim Yusif idi. O özünü ona görə bağdadlı adlandırırdı ki, ərəbcə təhsilini orada almışdır. O iddia edirdi ki, bilikdə Mirzə Şəfidən daha dərin adamdır. O, Mirzə Şəfini elm adamları arasında ən səviyyəsiz şəxs sayırdı. Onun savadlı yaza bilmədiyini söyləyib, hörmətli müəllimimi gözümdən salmağa çalışırdı. - O, hətta oxumağı bacarmır. Mənə de görüm, yazmağı bacarmayan adam müdrik olarmı? – deyib, ara vermədən cır, qulaqbatırıcı səslə danışırdı. Onun danışığından heç nə başa düşmək olmurdu. O öz adının gözəlliyini, peyğəmbər adı ilə bağlı olduğunu deyirdi. Deyirdi ki, “Yusif adını şairlər dönə-dönə ehtiramla vəsf etmişlər”. O, canfəşanlıqla sübut etməyə çalışırdı ki, bu ad adi söz deyil, Misir ölkəsində əfsanəyə çevrilmiş Yusifin eynidir ki, insanlar arasında müdrikliyin timsalıdır. Bu adı daşıyanların özündə də az, ya çox dərəcədə gözəllik, böyüklük və müqəddəslik var. Bax bu cür özünü tərifləyirdi Yusif! O, mənə özünün yeni keyfiyyətlərindən danışmaq istəyəndə, artırmada möhtərəm Yüklə 1,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|