Agarəhim Əsərlər Ana dilinin tədrisi metodikası

Ağarəhim Əsərlər 
56 
—
mənası çətin anlaşılan və səs-hərf tərkibi şagirdə tanış olma-
yan, söz və ifadələrin oxu dərsində əvvəl yazı taxtasına yazılması 
və oxutdurulması; 
—
çətin sözlərin (xüsusilə savad təlimi dövründə) kəsmə əlifba 
ilə düzdürülməsi; 
—
çətin oxunan sözlərin oxu prosesini saxlamaqla (yerindəcə) 
təkrarən oxutdurulması; 
—
müəllimin nümunəvi oxusunun izlənilməsi və s. 
Belə iş formalarının sayını xeyli artırmaq mümkündür. Müəlli-
min vəzifəsi yaranmış şəraitdən və sinfin ümumi səviyyəsindən ası-
lı olaraq, daha optimal priyomlardan istifadə etməkdən ibarətdir. 
Oxu prosesində səhvlərin düzəldilməsinə bütün sinif cəlb olun-
malıdır. Belə olduqda şagirdlər səhv ediləcəyi ehtimal olunan söz-
ləri əvvəlcədən görür, onun səs-hərf tərkibinə diqqət yetirir, həmin 
sözü dodaqaltı tələffuz edir. Mətni oxuduqda şagird görmə və eşit-
mə analizatorlarının köməyinə arxalanır. Nəticə etibarı ilə oxu pro-
sesində yol verilən nöqsanlar tədricən aradan qaldırılır. Düzgün 
oxumağı öyrənir, mətnin məzmununu şüurlu başa düşür və sərbəst 
nağıl etməyi bacarırlar. 
 
6. Oxunun şüurluluğu 
 
Oxunun şüurluğu haqqında yuxarıda qeyd edilmişdir. Şüurluluq 
oxuya verilən başlıca tələbdir. Burada əsas məsələ tədris olunan 
materialın məzmununun dərk edilməsi və alınan biliklərin təcrübə-
yə, gündəlik həyata tətbiqidir. Oxu zamanı şagird bir sıra məsələlə-
ri dərk etməlidir: 
1) hadisənin cərəyan etdiyi məkan, zaman və şəraiti; 
2) mənası çətin anlaşılan və məcazi mənada işlədilən ayrı-ayrı 
sözlərin mənasını; 
3) hadisələr arasındakı ardıcıllığı, səbəb və nəticə əlaqələrini; 
4) obrazların xarakterini; 
5) hadisənin məzmununa, obrazların fəaliyyətinə yazıçının mü-
nasibətini; 

---