Beynəlxalq İqtisadi Münasibətlər Kitabın təşkil edilməsində göstərdiyi köməyə görə müəllimim Rəşad Fərhad oğlu
Yüklə 5,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
101
bərabər-
ləşdirilməsinin damalı diaqramı 8. İstehlakçıların zöv-qü hər iki ölkədə eyni cürdür İAN
Zövqlər müxtəlifdir, la-kin bu, qarşılıqlı ticarətə ehtiyacı aradan qaldır-maq dərəcəsində deyil İstehsal amillərinin nisbəti Hekşer – Olin Zövqlər ciddi surətdə fərqlənir Tələbin reversi nəzə-riyyəsi 9. Hər iki əmtəə baza-rında və hər iki isteh-sal amili bazarında azad rəqabət mövcud- dur, yəni istehsal amillərindən optimal surətdə istifadə edilir İAN Rəqabət azad deyil, inhisarlar mövcuddur Sahədaxili ticarət nəzəriyyəsi Balassa 10. İstehsal amilləri mütləq daxili mobilli-yə malikdir, yəni müxtəlif sahələr ara-sında məhdudiyyətsiz hərəkət edir, amma ölkələr arasında bu cür hərəkət mövcud deyildir MÜ,
MqÜ, İAN
İstehsal amillərindən biri konkret sahə üçün spesifikdir və sahələr arasında hərəkət edə bilmir Spesifik amillər nəzə-riyyəsi Samuelson – Cons İstehsal amilləri ölkələr arasında hərəkət edir İstehsal amillərinin qiymətlərinin bərabər-
ləşdirilməsi teoremi
Hekşer – Olin – Samuelson 11. Beynəlxalq ticarətdə nəqliyyat xərcləri, tariflər, kvotalar və digər məhdudiyyətlər yoxdur
MÜ, MqÜ,
İAN Nəqliyyat xərcləri, tarif-lər və kvotalar mövcud-dur. Nəqliyyat və digər xərclərin nəzərə alın-ması ilə istehsal amil- lərinin nisbəti nəzəriy-yəsi Hekşer – Olin 12. Hər iki ölkədə is-tehsal amillərindən tam surətdə istifadə edilir və ölkənin resursların müəyyən
kombinasiyaya malik olması birdəfəlik və həmişəlik qəbul MÜ, MqÜ,
İAN Resurslardan, xüsusilə də əmək resurslarından tam surətdə istifadə edilmir, işsizlik mövcuddur İstehsal amillərinin nisbəti nəzəriyyəsinin inkişaf etmiş ölkələrə tətbiq edilməsi, iqtisadi tənəzzül halları istisna olmaqla Hekşer – Olin 102
edilir
13. İki ölkə arasında beynəlxalq ticarət ba-
lanslaşdırılmışdır MÜ,
MqÜ, İAN
Ticarət balanslı deyil və ölkə müqayisəli üstünlüyə malik olduğu əmtəələrin müəyyən hissəsini xaricdən idxal etməyə məcburdur İstehsal amillərinin nisbəti nəzəriyyəsi, belə ki, ticarət disbalansı adətən ÜMM-nin əhə- miyyətli hissəsini təş-kil etmir Hekşer – Olin 14. İstehsal xərcləri daimi qalır, onların azalması isə əmtəəyə olan tələbi artırır MÜ,
MqÜ İstehsal xərcləri artır Beynəlxalq ticarətin standart modeli
Ecuort, Haberler 15. Bir əmtəənin qiy-məti digərinin istehsa-lına xərclənən əməyin kəmiyyətində ifadə edilib MÜ, MqÜ
Qiymət əmtəəyə olan məcmu tələbdən asılıdır Qarşılıqlı tələb nəzə-riyyəsi Mill,
Marşal 16. Xarici ticarət ölkə daxilində gəlirlərin bölgüsünə təsir etmir, qiymətlərin və əmək haqqının tərəddüdü mövcud deyildir MÜ,
MqÜ Xarici ticarət ölkə da-xilində gəlirlərin bölgü-sünə təsir edir İstehsal amillərinin nisbəti nəzəriyyəsi Hekşer – Olin Spesifik amillər nəzə-riyyəsi Samuelson – Cons
İstehsal amillərinin qiymətlərinin artımı nəzəriyyəsi Stolper – Samuelson İstehsal amillərinin ar- tımının sahələrdə isteh-sala təsiri nəzəriyyəsi Rıbçinski
inkişaf etdirmək kifayət edir, lakin bəzi hallarda tamamilə yeni nəzəriyyələr tələb edilir. Ən yeni yanaşmaların böyük hissəsi beynəlxalq ticarəti təklif baxımından izah edən nəzəriyyələri inkişaf etdirir və əsasən Smit və Rikardonun mütləq və müqayisəli üstünlüklər klassik nəzəriyyələrini və Hekşer–Olinin istehsal amillərinin nisbəti nəzəriyyəsinin müxtəlif variasiyalarını özlərində əks etdirirlər. Klassik nəzəriyyələr ümumilikdə ikidən çox istehsal amili olduqda da, ticarət edilən əmtəələrin və ticarət edən ölkələrin sayı artdıqda da, ticarətdə nəqliyyat xərcləri, tariflər, kvotalar və digər məhdudiyyətlər olduqda da, müxtəlif ölkələrin istehlakçılarının zövqlərində fərqlər mövcud olanda işləyə bilirlər. İstehsalın spesifik amilləri nəzəriyyəsi, Stolper – Samuelson teoremi, Rıbçinski teoremi, qarşılıqlı tələb nəzəriyyəsi, istehsal amillərinin reversi nəzəriyyəsi, istehsal amillərinin qiymətlərinin bərabərləşdirilməsi teoremi və damalı diaqramı klassik
Yüklə 5,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|