Microsoft Word 017 esas sayi doc
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
Filologiya məsələləri, №4, 2017
422 использовали народную литературу. Одна из особенностей суфийского стиха заключается в том, что он исполняется в музыкальном сопровож- дении. Тюркские дервиши не оставались в кельях, общались с народом, обстоятельно знакомились с его духовной жизнью. В XI-XIII веках суфийская поэзия получила особое развитие. Тема Божественной любви была основной темой литературы того времени. Суфийская литература, начавшаяся в XI-XII веках с Ахмеда Ясави, была продолжена в XIII веке в Анатолии поэтом Божественной любви Юнусом Эмре.
Nigar Ismailzada The place of divine love in development of the Turkish literature of the 11 th -13 th century Summary
The conversion of Turks to Islam created an opportunity for them enter the circle of civilization, and therefore their understanding of religion, thought, fine art and literature showed important changes. At the same period Sufi scholars appeared in the Muslim world and a new genre of lodge (tekke) literature emerged.Through this way, Turkish Sufism, which in its essence included characteristics of Islamic religion, started to develop as a special practice. Turkish Sufis helped the spread of Islam via this literature. As a result, books of religious-mystical tendency, which were firstly seen between 11th-13th centuries and became widespread soon afterwards had a unique place in Turkish civilization and literature.At the same time, mystical thought and believes began to to fulfil a special role. From the 11th century on, Islamic religion and civilization influenced and improved Turkish culture. In order to transfer mystical ideas to common people, Sufi lodges used popular literature in a broad way. Sufi poetry was also read along with musical ryhmes. The Turkish dervishes did not only stay in lodges, but also had contacts with people and, thus, were closely aware of their spiritual life. Between 11th and 13th centuries the poetry of lodges reached to a high level in society. Divine love was also the main theme of literature at the same period. The literature of Sufi lodges, which started with Ahmed Yasawi in the 11th-12th centuries, continued in the 13th century with Yunus Emre, who is known as the poet of divine love.
Rəyçi : Vasim Məmmədəliyev Akademik
Filologiya məsələləri, №4, 2017
423 FİRUZƏ BABAYEVA Odlar Yurdu Universitetinin magistrantı e-mail: babayeva.firuze1@gmail.com
VİLYAM ŞEKSPİR SONETLƏRİNİN İDEYA MƏZMUN XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Açar sözlər: ədəbi yaradıcılıq, vəzifə, dost, sonet, qanun Key words: literary activity, duty, friend, sonnet, law Ключевые слова: литературная деятельность, обязанность, друг, сонет, закон
anadan olmuşdur. Vilyam Şekspirin atası Con Şekspir (1531-1601) idi. O, Snitterfilddən olan Riçard Şekspirin – icarəçi fermerin oğlu idi. O, dəri işlərini, xüsusilə də əlcək tikməyi çox gözəl bacarırdı. C. Şekspir dəri və yun ticarətiylə məşğul olurdu. O, dəfələrlə bələdiyyə ofislərinə məhkəmə işçisi kimi vəzifəyə seçilmişdir. Sonralar, onun var-dövləti oğlunun uğurundan sonra gözdən keçirilmişdir və o, ölümündən 5 il qabaq gerblə təltif olunmuşdur. Con Şekspir 1551-ci ildə Stretford–upon-Eyvona köçür və o, burada uğurlu biznesmenə çevrilir. 1552-ci ildən 1592-ci ilə kimi olan rəsmi yazılar, onu əlcəktikən, əlcəktoxuyan kimi təqdim edirdi. Bu, onun ilk peşəsi olmasına baxmayaraq, yaşlı vaxlarında da o, məşhur əlcəktikən kimi tanınırdı. Onun bu ticarətdən əldə etdiyi gəlir adi şəhər tacirinin gəlirindən qat-qat üstün idi. 1561- ci ildə atasından qalan miras Con Şekspiri daha da imkanlı edir və varlı fermerə çevirir. O, çoxlu torpağa sahib olur. Bəzi məhkəmə yazılarında, onun qeyri- qanuni, sənədsiz yun alver etdiyi göstərilib. Bundan əlavə, o, ev alır və icarəyə verirdi. C. Şekspir sələmə pul verdiyinə və qanunları pozduğuna görə, iki dəfə həbs edilmişdir. O, çox möhkəm əqidəyə malik idi, rəsmi ingilis inancını qəbul etmirdi, amerikan kilsəsinə getmirdi və buna görə də, bir neçə dəfə böyük məbləğdə pul cərimələri ödəmişdir, ancaq məlum deyil ki, o, gizli olaraq katolik və ya protestant idi. Məlumdur ki, Con Şekspir nəinki təkcə özünə görə, hətta katolik və protestant olan dostlarına görə də, böyük məbləğdə cərimələr ödəmişdir. Belə ki, onlar da eyni səbəblərə görə, represiyalara məruz qalmışdırlar. 1556-cı ildə Con Şekspir pivə dequstatoru seçilir və Stretfordda yüksək mövqeyə sahib olur. O, bu vəzifədə çəkini, ölçünü təyin edirdi. Bütün şəhər əhalisi - mehmanxanaçılar, qəssablar, çörəkçilər, meyxanaçılar tərəfindən qayda-qanunlara riayət olunurdu. 1558-ci ildə onu polis vəzifəsindən bir pillə aşağı hesab olunan qalabəyi vəzifəsinə qoyurlar, hansı ki, bu şəxslər cinayətkarların axtarışı və cinayət işlərinin araşdırılması ilə məşğul olurdular və Filologiya məsələləri, №4, 2017
424 onların mühakimə etmək hüquqları var idi. Onlar özlərinin xüsusi ofislərində otururdular. 1559-cu ildə C. Şekspirin vəzifəsini biraz da qaldırırlar və o, ingilis qanunlarını pozanları cərimələmək və s. kimi səlahiyyətləri olan zabitə çevrilir. O, Stretfordda “yaxşı adam” kimi tanınırdı. 1564-cü ildə “Stretfordun Ümumi Zalı” nın üzvü seçilir və bu həmin il idi ki, Vilyam Şekspir anadan olur. 1568-ci ildə Con Şekspir mayor vəzifəsinə yüksəlir və ona “Usta Con Şekspir” deyə xitab olunur. Onun vəzifəsi isə Rekord məhkəməsinin sessiyalarını keçirtmək və şura iclaslarını təşkil etmək idi. Çox tarixçilər inanır ki, V. Şekspir atasının Londondakı ədəbi və iqtisadi uğurlarını yenidən qaytardı. Con Şekspir 1570-ci ilin sonlarından 1590-cı ilin əvvəllərinədək çətin günlər yaşadı. O artıq şura iclaslarında iştirak etmirdi və etdiyi davamiyyətsizliklərinə görə də vəzifədən uzaqlaşdırıldı. 1592-ci ildə kilsə xidmətlərindən istifadə etmədiyi üçün borclarına görə onu həbs etdilər. Rəsmi yazılar göstərir ki, o, 1570-ci illərdə yun ticarətində etdiyi qanunauy- ğunsuzluqlara və sələmə pul verdiyinə görə məsuliyyətə cəlb olundu. Bu qanunsuz ticarət onun əlcək biznesi üçün yüksək miqdarda gəlir gətirirdi. 1570- ci ildə o, 220 £ dəyərində olan istiqrazların hazırlanmasında təqsirləndirildi. Onun bu maliyyə riskləri problemli biznes fəaliyyətinin bir hissəsi idi. 1570-ci ildə ildə o, Stretford şəhər həyatından uzaqlaşmağı qərara alır. O müflis olur, lakin ümid edirdi ki, nə vaxtsa yenidən şəhər həyatına qayıdıb, maliyyə vəziyyətini bərpa edəcək. Meri Arden Vilyam Şekspirin anası olmuşdur. O, Robert Ardenin (həmçinin, Con Şekspirin atası Riçard Şekspirin qardaşı qızı) qızı idi. Ardenlər ailəsi hələ Norman işğalından çox-çox əvvəl, Varvikşayədə görkəmli ailə olmuşdur. O, ailədə 8 qızdan ən kiçiyi və ən sevimlisi idi. Ona atasından ferma miras qalmışdır, hansı ki, o ferma Vilmkotda yerləşir və “Meri Ardenin evi” adlanır. Ardenlər ailəsinin bəzi üzvləri katolik dininə etiqad edirdilər. Meri atasının vəfatından sonra Snitterfild və Vilmkotdakı torpaqlara sahib oldu. Con Şekspirin atası Riçard Şekspir icarəçi fermer olduğundan, Meri Conu hələ uşaqlıqdan tanıyırdı. Con müxtəlif heyvanları otarır, müxtəlif torpaq sahələrində işləyirdi. Bu torpaqların çox qismi isə Vilmkotlu Robert Ardenə (Merinin atasına) məxsus idi. Con ilk əvvəllər, atası ilə fermer kimi işləyirdi. O zamanlar hələ onlar Stretforda biznes üçün köçməmişdilər. Meri və Conun beləcə çoxlu görüşmək imkanları yaranırdı, lakin onların bu münasibətləri çox problemliydi. Con orta təbəqədən fermer idi, ancaq Meri aristokrat ailəsindən idi. Robertin bu sevgi əlaqəsini dəstəkləməsi şübhəli vəziyyət idi. Robert 1556-cı ildə vəfat etdi. Meri ilə Con yalnız yasdan bir il keçəndən sonra evlənə bilərdilər. Merinin atası öləndə onun 16 yaşı var idi. Meri 1557-ci ildə Conla ailə həyatı qurur. Merinin çox övladı olmasına baxmayaraq, onları Yüklə 1,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|