Microsoft Word jurn Kitabshunasliq ve bibilioq 1(40) 17. docx
Yüklə 16,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
105 xəritə [Xəritə] /Ə.V.Məmmədov [və b.]; AMEA, Coğrafiya İn-tu; Azərb. Resp. Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi.- Bakı: Bakı kartoqrafiya fabriki, 2012.- 1 xəritə; 100x120 sm. Belə mənbələr diyarın iqtisadi-coğrafi səciyyəsini aşağıdakı parametrlər üzrə əks etdirir: iqtisadi-coğrafi vəziyyət, təbii ehtiyatlar və onların təsərrüfat əhəmiyyəti, əmək ehtiyatları, təsərrüfatın ümumi səciyyəsi və quruluşu, qabaqcıl təsərrüfat sahələrinin təhlili və s. Bu vəsaitlər əsasən yuxarı sinif şagirdləri üçün nəzərdə tutulsa da, onlardan müəl- limlər, diyarşünaslıqla məşğul olanlar, yerli ali məktəb tələbələri, ilk növbədə pedaqoji universitet tələbələri də istifadə edə bilərlər. Buna görə də müvafiq biblioqrafik vəsaitlərin tərtibində bunu nəzərə almaq lazımdır. Ümumiyyətlə, müasir dövrdə tədrisin diyarşünaslıq aspekti daha da genişlənir. Diyarşünaslıq sənədləri arasında istehsalat ədəbiyyatı xüsusi qrup təşkil edir. Belə nəşrlərdə diyarda aparılan praktiki işlər, eləcə də fəaliyyətinin təşkilati məsələləri haqqında informasiya istifadəçilərə çatdırılır. Bunlar diyarın bütünlükdə təsərrüfatı, onun ayrı-ayrı sahələri haqqında, əldə edilən nailiyyətlər, inkişaf perspektivləri, sənaye iqtisadiyyatı, istehsalın təşkili, onun mexanikləşdirilməsi və avtomatlaşdırılması haqqında çap əsərlərindən ibarətdir. İstehsalat ədəbiyyatı hər şeydən əvvəl diyarın iqtisadi vəziyyəti haqqında ətraflı məlumatı özündə əks etdirir. Bu ədəbiyyatın bir qismi ixtiraçıların, yenilikçilərin iş təcrübəsinə həsr olunur. Belə nəşrlərin əsas məqsədi əməyin yeni forma və üsullarını təbliğ edib yaymaqla yanaşı, tərbiyəvi funksiyasını da yerinə yetirməkdir. Məsələn, “Üzümçünün məlumat kitabı”, “Rəngsazın məlumat kitabı”, “Ustanın məlumat kitabı” və s. belə nəşrlərdəndir. Belə materiallar seriyalarla kitab, kitabça formasında, müxtəlif sosial- siyasi, ədəbi-bədii jurnalların, almanaxların, mərkəzi və yerli qəzetlərin səhifələrində məqalə şəklində çap olunurlar. Onların müəllifləri adətən yazıçılar, jurnalistlər, yenilikçi və ixtiraçılar, istehsalat qabaqcıllarıdır. Bu tipli materialların əksəriyyəti oçerk xarakteri daşıyır. Diyarşünaslıq xarakterli elmi-kütləvi ədəbiyyatın vətənpərvərlik tərbiyə- sində mühüm əhəmiyyəti vardır.Elmin, texnikanın nailiyyətləri barədə məlumat verən nəşrlər elmi-kütləvi nəşrlər adlanır. Belə nəşrlərdə ölkəşünaslığın və diyarşünaslığın ayrı-ayrı problemləri barəsində informasiyalar, tədqiqatlar asan və anlaşılan şəkildə istifadəçilərə çatdırılır. Belə sənədlər tələbatçılara doğma diyara məhəbbət aşılayır. Məsələn, Xələfli, F. Masallı-cənnət misalı [Mətn] /Fərahim Xələfli, N.Ədiloğlu; red. S.İsmayılqızı.- Bakı: Qanun, 2013.- 359 s.; Qarayev, Ş. Gülüstan çiçəyi kəndimiz [Mətn]: Şiştəpə və şiştəpəlilər haqqında /Şahbaz Qarayev; ön söz M.Həsənov.- Bakı Letterpress, 2013.- 319 s.; Mahmudoğlu, Ə. Kəndimiz və sakinləri [Mətn]: salnamə /Əli Mahmudoğlu; red. Ə.Ənvər oğlu; məsl. Hacı Fərhad Qurban oğlu.- Bakı: [s. n.], 2013.- 224 s.; Mərdəkanlı, Ə.H. Mərdəkan [Mətn] /Əbülfəz Mərdəkanlı.- Bakı: Mütərcim, 2013.- 286 s.; Mərdəkanlılar- Tarixin 100 ili [İzomaterial] /ideya müəl. və təşk. Ə.Əliyev; red. və tərt. 106 S.Rzayev.- Bakı, 2013.- 32 s.; Nağıyev, Z.Ə. Ağdam və onun yetirmələri [Mətn] /Zahid Nağıyev; red. Z.Nağıyeva.- Bakı: Avropa, 2013.- Kitab 3.- 399 s. Elmi-kütləvi diyarşünaslıq nəşrlərinin özləri də müxtəlif əlamətlərə görə təsnifləşdirilir. Məzmununa görə belə sənədlər universal, mövzu, sahəvi xarakterli olmaqla yanaşı, diyarın görkəmli xadimləri, məhşur adamları haqqında olan ədəbiyyatı da əhatə edirlər. Məsələn, Turan, F.M. Yurdumuz: ensiklopedik məlumat vasitəsi /Fariz Turan; red. hey.: T.Ə.Bünyadov [və b.]; elmi red. N.Q.Cəfərov.- V nəşri.- Bakı, 2014.- 414 s.; Масаллы: Регионы Азербайджана: путеводитель /текст Э.Эюбов; ред. Л.Рахманова; фото. Ш.Муршудлу; дизайн и верстка А.Багирова; М-во Культуры и Туризма Азерб. Респ.- Баку: Golden book, 2014.- 91 с.; Hüseynov, G.Ş. Muğanlı: təbiəti, toponimikası, tarixi etnoqrafiyası /Gülməmməd Hüseynov.- Bakı: Mütərcim, 2014.- 176 s.; Qurbanov, M.S. Mirzə Qurbanlı kəndinin tarixi və qurbansoylar sülaləsi /Məzahir Qurbanov; red.: H.Musabəyli, S.Mirhəsən qızı.- Bakı: Nərgiz, 2014.- 244 s. Oxucu istiqamətinə görə belə nəşrlər uşaqlar, yeniyetmələr, aşağı kurs tələbələri, diyarşünaslar, jurnalistlər, müəllimlər, kitabxana işçiləri və b. üçün nəzərdə tutulur. Elmi-kütləvi xarakteli diyarşünaslıq sənədlərini kitab, kitabça, məcmuə, buklet, məqalə formasında nəşr edilirlər. Belə sənədlərin təsnifləşdirilməsinin əsas əlamətlərindən biri onun məqsəd istiqamətidir. Bu cəhətdən onları üç qrupa bölmək olar. Birinci qrup sənədlərin başlıca məqsədi diyar haqqında ümumi təsəvvür yaratmaqdır. Bu tip sənədlər diyarşünaslıq ədəbiyyatı ilə yeni maraqlanmağa başlayan oxucular üçün nəzərdə tutulur. Bu qrup sənədlər əyləncəli obrazlı dillə, gözəl poliqrafik tərtibatla buraxılır. Belə sənədlərdə faktik və statistik materiallara geniş yer verilmir. Belə ədəbiyyat oxucuları mütaliəyə cəlb edir, maraq oyadır və onlara sistemli oxu mədəniyyəti aşılayır. Məsələn, Gusar: Regions of Azerbaijan.- Baku: Golden Book, 2014.- 67 p.; Mingechevir: Regions of Azerbaijan.- Baku: Golden Book, 2014.- 62 p.; Shahdagh -a pearl in the mountains.- Baku: Golden Book, 2014.- 39 p. və s. Elmi-kütləvi ədəbiyyatın ikinci qrupu diyar haqqında mükəmməl məlumata malik olan və bu haqda biliklərini genişləndirməyə səy göstərən tələbatçılar üçün nəzərdə tutulur. Belə tələbatçılara təsərrüfat və mədəniyyətin müxtəlif sahələrində çalışan mütəxəssisləri, diyarşünaslıq ədəbiyyatına öz peşələrindən kənar məqsədlə müraciət edənləri aid etmək olar. Ciddi elmi məzmun kəsb edən, elmin yeni nailiyyətlərinə əsaslanan belə sənədlər bütünlükdə diyar və onun xüsusiyyətləri haqqında aydın təsəvvür yaradır. Məsələn, Bağırzadə, C.V. Gəncə şəhəri müstəqillik dövründə /Cavid Bağırzadə; elmi red. E.Ə.Aslanova; Gəncə Dövlət Un-ti.- Bakı: Elm və Təhsil, 2014.- 66 s.; Bayramov, V.B. Sisyan-qovğalarda qovrulan torpaq /Vaqif Yüklə 16,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|