Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- OTUZ SƏKKİZİNCİ FƏSİL Varaz – Tiridatın hakimiyyəti. Onun müxtəlif ölkələrdən mənsəb və mükafatlar alması. Böyük
- OTUZ DOQQUZUNCU FƏSİL Böyük knyaz Varaz – Tiridat yepiskop İsraili dostluq naminə Ayrarat vilayətinə erməni katolikosu
250 yerlərindən gəlmiş cəsur adamları, bayraqları ilə birlikdə silahlı sərkərdələrini, oxatan və qalxandaşıyan dəstələrini, zirehli və dəbilqəli atlılarını toplayaraq Cavanşirin qanını almaq niyyətilə Qafqaz dağları ətəklərində yerləşən vilayətləri və Qəbələ vilayətinin kəndlərini talan etdi. 214 O, öz böyük şəxsi dəstəsiylə düzənlikləri aşaraq Kür çayını keçdi və Uti vilayətinə daxil olaraq buradakı insanları öz mal – qarasıylə birlikdə əsarətə apardı. Sonra onlar qayıtdılar və Lpink yaxınlığında olan düzənlikdə düşərgə saldılar. Albaniya knyazı Varaz – Tiridat biləndə ki, ( xəzərlərin) çoxsaylı orduları hər yanı amansızlıqla dağıdır, talan edir və əhalisini əsir aparır, o, pərişan olub fikrə getdi. Böyük katolikos Yelizarı hunlar knyazının yanına göndərdi ki, onun vasitəsilə knyaza öz həqiqi itaətini və məhəbbətini bildirsin və desin ki, o, bu məhəbbəti ona sevimli qardaş olduğu üçün bəsləyir, ona çatdırsın ki, biz, albanların, Cavanşirin ölümüylə əlaqəsi yoxdur və bu ağır cinayət alçaq və mənfur bir adamın əliylə icra olunub. Albaniya katolikosu bütün bu sözləri hunlar knyazına çatdırıb əlavə ona bilmədiyi çoxlu ilahi kəlamlar da söylədi və onu Allahın qəzəbiylə qorxudub və Allahı ona sevdirib özünü sülhə və sarsılmaz dostluğa təhrik etdi. Beləliklə, Yeliazar hunlar knyazını inandırdı ki, Varaz – Tiridata kömək etməli və ona tərəfdar olmalıdır. O, qoşununu yığıb öz ölkəsinə qayıtdı.
251 OTUZ SƏKKİZİNCİ FƏSİL Varaz – Tiridatın hakimiyyəti. Onun müxtəlif ölkələrdən mənsəb və mükafatlar alması. Böyük Kolmank yepiskopu Davudun vəfatı, onun yerini İsrail tutur və özü də mehriban keşiş olur Bu vaxtdan mömin knyaz Varaz – Tiridatın nüfuzu gündən – günə etibarlı oldu. O, ərəblərin qüdrətli və əzəmətli hökmdarlarından ən yüksək rütbələrə layiq görülüb, onun tərəfindən Şərq diyarlarının canişi, bütün Albaniyanın və Uti vilayətinin hökmdarı hüququnu almışdır. Varaz – Tiridat hamıya qalib gəlib və hamını özünə tabe edib, ona tabe olan torpaqları həvəslə və əzmlə idarə edirdi. Bu vaxt Böyük Kolmanın müqəddəs yepiskopu Davud vəfat edib öz cədləri ilə birləşdi. Öz həyatını xeyrə həsr etdiyinə görə o, xalq arasında “ Xeyirxah” adı ilə tanınırdı, indi də yüksək səmalarda məlaikələr məclislərində özünə layiq yeri tutdu. Onun idarə etdiyi kilsə dairəsi rəhbərsiz qaldığı və bütün kilsə dərin hüzndə olduğu üçün Albaniyanın mömin knyazı öz sərkərdələri, Albaniya katolikosu və bütün yepiskop və əyanlarla məsləhətləşdi ki, tezliklə ilahi mərasim keçirilsin. O dedi: “ Gəlin Böyük Kolmank vilayətinin kilsə dairəsinə rəhnərliyə Allah bəndəsi, səxavətli İsraili seçək ki, oranın dindarlarını Allahın izniylə bir müdrik müəllim kimi savadlandırsın”. İsrail əvvəlcə bu vəzifəni tutmağa razılıq vermirdi, lakin
252 knyazın əmrini alandan sonra, havarinin “ Əgər kimsə yepiskop olmaq istəyirsə o, yaxşı işlər görmək istəyir” 1 – sözlərini və cavanlığında Vaqarşapat şəhər kilsəsində gördüyü röyanı yadına salaraq daha müqavimət göstərməyib ucadan dedi: “ Qoy Allah buyuran olsun!” Bundan sonra Varaz – Tiridat onun yanına təcili ağsaqqal əyanlardan bir neçəsini göndərir ki, onlar İsraili paytaxta gətirsinlər. Onlar İsraili Arsax vilayətinin Baş ( Qlxoy) vəngində tapdılar. Elə orada keşişlər məclisi toplandı. Keşişlər buradan əllərində lazımi etimadnamə ilə Albaniya hökmdarı və katolikosu yanına gəlib İsraili rahib paltarında təqdim etdilər. Hökmdar və katolikos etimadnaməni götürüb onlara öz razılıqlarını verdilər və həmin etimadnamə sərkərdə və əyanlar tərəfindən də təsdiq edildi. Katolikos, İsrailə lazımi hörmətlər göstərib onu Böyük Kolmank vilayətinə yepiskop təyin edir və bu haqda ona verilən fərmanla İsrail öz əsabələri ilə vilayətinə yola düşür. Yepiskop qalacağı yer olan Taqcan kilsəsinə gəlir və burada onu keşişlər, kəndxudalar və bütün dindarlar ehtişamla qarşıladılar. O, xaçı əlinə alıb Allaha şükür edir və bərəkətlər duasını oxuyur. O, öz davranışında çox mülayim və həyatında çox toxtaq idi. Ona tabe olan vilayət kilsələrini yoxlayaraq o, bütün dindarlar Allah buyruqlarına əməl etməyi vəsiyyət edirdi və işlərdə özü hamıya bir nümunə idi. 1 İncil. Əhdi – Cədid. Pavelin Timofeyə Birinci risaləsi, III, 1. 253 OTUZ DOQQUZUNCU FƏSİL Böyük knyaz Varaz – Tiridat yepiskop İsraili dostluq naminə Ayrarat vilayətinə erməni katolikosu Sahakın və dindar knyazın yanına göndərir Bu vaxt mömin knyaz Varaz – Tiridatın ağlına belə bir fikir gəldi ki, yepiskop İsraili dostluğu möhkəmləndirmək məqsədilə Ayrarat vilayətinə erməni katolikosu Sahakın 215 və dindar knyazın 216 yanına göndərsin. Ermənilər İsrailə böyük hörmət göstərib qabağına çıxdılar. Ona Vaqarşapatda istirahət üçün yer ayırdılar. Bundan bir qədər qabaq Erməniyyənin knyazı və böyük sərkərdəsi İsa naminə şəhid olan müqəddəs Qriqorun qaxımış cəsədini və sümüklərini Dərənəli vilayətini Tordən adlanan yerindən Ayrarat vilayətinin Vaqarşapatşəhərinə gətirib, onları bu münasibətlə böyük Nerses 217 tərəfindən tikilmiş kilsənin içində rahatlandırır. Yepiskop İsrail katolikosun nə sərkərdənin qabağında diz çöküb xahiş etdi ki, əgər mümkünsə onlar onun ürək arzularını yerinə yetirsinlər. O xahiş etdi: “ Müqəddəs Qriqorun cəsədinin bir hissəciyini mənə versin!” Lakin onlar buna razı olmayıb dedilər: “ Müqəddəs Qriqorun cəsədi heç vaxt heç kimə verilməyib və onun hansı bir hissəsini sizə verməyə bizim ixtiyarımız da yoxdur”. Bu halda İsrail kömək üçün Böyük Erməniyyənin knyaz xanımı Yelenaya 218 müraciət etdi. Yelena özü Albaniyadan 219 idi və
Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|