Roman, povestlər
Yüklə 3 Mb.
|
425 bütün o hadisələrdən qabaq... Eh dünya, dünya... Əşi, bir şey deyər də dəfndə... Tabut başında day uzun vəzariyyət oxumaq lazım deyil ki... Amma axşamkı çıxışı mütləq gözdən keçirmək lazımdır... Qoy Mixail Moiseyeviç qaralamasını hazırlasın, sonra Sabirə verərəm, bir də əl gəzdirsin, kənək adam olsa da, savadına söz yoxdur... Fuad gülümsündü. Yadına bir şey düşdü. Bir gün başı yaman qarışıq idi. Əlli cür işi bir-birinin üstünə qalaqlanmışdı. Bir az yükünü yüngülləşdirmək üçün işçiləri bir-bir çağırıb ayrı-ayrı işləri tapşırırdı. İşlər o qədər müxtəlif çeşidli və elə çox idi ki, heç onları qeyd eləməyə də vaxt tapmamışdı, elə belə şifahi surətdə beynində nömrələmişdi. Nelli armudu stəkanda isti çay gətirmişdi, şokoladlı Moskva konfetini stəkanın yanına, nəlbəkiyə qoymuşdu. İsti çayın hərarətindən şokolad ərimişdi, Fuadın əlini bulamışdı, barmaqları çiriş idi, amma macal eləyib gedib yuya bilmirdi. Bir saat ərzində görəcəyi işləri ağlına sıralayarkən əlini yumağı da on bir, ya on iki nömrəli maddə kimi yadında saxlayırdı. İşçiləri çağırıb on bir işin hərəsini birinə tapşırdı və on bir nəfər on bir tapşırıq alıb gedəndə, otaqda hələ tapşırıq almamış on ikinci işçini görəndə Fuadın elə bil beynində çıraq alışıb-söndü, yadına düşdü ki, görülməli xırda işlərdən biri də əllərini yumaq idi və bu həngamədə nə desən çıxar, bir də görürsən ağlı çaşıb həmin işçiyə "hə, sən də al apar mənim əllərimi yu gətir"—deyib biabır olar. —Yoldaş Mehdiyev, — Nelli qapıda dayanmışdı — sizi istəyirlər, dedim məşğulsuz, dedi özünüz vaxt təyin etmisiz. —Kimdir ki? —Oqtay Muradov.. —Hə. Oqtay. — Fuadın yadına düşdü. — Xoroşo, soedinite. —Yallah, Oqtay, bir də salam. Canımçün, bax beş dəqiqədən sonra Əhməd Nəzəroviçin yanında iclas başlanır, bir saatdan az çəkməz, on birdə də mənim yanımda iclasdır... Lap, iclasbazlar olub getmişik... Day demə… Nə məsələdir axı? Hə,
426 yazıq Fuad Salahlı... Yaxşı, deməli, dayan görüm — susdu, dəftərçəsinə baxdı. 11-də letuçka, 12-10-da aerodrom... — Gəl belə eləyək, Oqtay, mən iclasımı beş dəqiqə tez qurtararam, aerodroma da beş dəqiqə gec gedərəm, Qasım — şoferimi deyirəm, adı Qasımdır, yolda qovub çatdırar. Deməli, bir on dəqiqəlik müxtəsər görüşə bilərik. Düz saat on ikiyə beş dəqiqə qalmış gəl. Amma bax, dəqiq ol, ha!.. Biz biçarələr, saatla yaşayan adamlarıq, dəqiqəmizə söz var... Dəstəyi asdı. Oqtay Fuadın yanında, həmin bu kabinetdə bir dəfə olmuşdu. Onda da Yazıq Fuad Salahlının hansı işiyləsə əlaqədar gəlmişdi, nə iş idi, xatirimdə deyil. Əlbəttə Fuad Salahlı özü endirib gəlməzdi öz işiyçün, Oqtayın gəldiyini bilsəydi də narazı olardı. Oqtay ondan gizli gəlmişdi və Fuad nə lazımdırsa elədi... Halbuki Fuad Salahlıyla neçə ildi salam- kəlamları yox idi... Ta o vaxtdan... Oqtayla da az-az, ayda, ildə bir dəfə görüşərlər, rəsmi yerlərdə, iclasda, sərgidə, müzakirədə... İlahi, necə qısqanırdı Əsməri həmin bu Oqtaya... Sən demə, aralarında heç nə yox imiş, sən demə, Əsmərdə başqasının gözü varmış, Camal onu çoxdan marıtlayıbmış... Bu qısqanclığın əsassız olduğu çoxdan məlum olsa da Fuada, hər halda Oqtaya münasibətində indiyəcən bir qeyri-səmimilik vardı — heç cür yatmırdı ürəyinə bu Oqtay. Yəqin elə Oqtayın da ondan xoşu gəlmirdi doğrusu. "Öz-özümlə görüş". Fuad gülümsündü. Dəftərçəsindəki bu yazı Oqtaydan yadigar qalmışdı. ...O gün də başı yaman qarışıq idi Fuadın. Yüz cür işi vardı, iclaslar, mirvari kimi sapa düzülmüşdü bir-birinin dalınca. Ancaq, hər halda, Fuad ölçüb-biçib Oqtaya vaxt ayıra bildi, qəbul etdi onu. Mütləq Oqtayın xahişinə əməl etməli, onu qəbul etməliydi. Bütün bu illər ərzində Oqtay bir dəfə də olsun onun yanına düşmək tamarzısı olmamışdı. Bir məktəbdə oxumuşdular. Orta məktəbdə. Oqtay Fuaddan iki sinif aşağı idi. Oqtayla həm də bir institutda oxuyublar. Burada artıq bir kursda idilər — axı Fuad iki il hərbi xidmət çəkib qayıtmışdı.
427 Dostluq edirdilər o vaxt. Əsmər Camala ərə getmişdi, keçmişin qısqanclıq əzabları, rəqabət ehtirası indi sönüb getmişdi, əksinə, ümumi xatirələr — orta məktəb xatirələri onları yaxınlaşdırmışdı. Ta o hadisələrə qədər. Fuad Salahlı... Yazıq Fuad müəllim... O vaxt Oqtay birinci dəfə Fuadın qəbuluna gələndə, Fuad nədənsə elə zənn edirdi ki, Oqtay bu kabineti, telefonları, katibənn görəndə bir az karıxacaq, Fuadın özüylə də nəsə başqa bir tonla, müəyyən naqolaylıq duya-duya danışacaq. Amma, əksinə, Oqtay özünü elə apardı ki, elə bil bu kabinetə ilk dəfə deyil gəldiyi, guya elə butün ömrü belə-belə yerlərdə keçib. Ya bəlkə özünü sındırmamaq, tox tutmaq istəyirdi... O səfər də söhbətləri vaxt qıtlığından düşdü. Fuad haradasa oxumuşdu ki, hər dövrün öz defisitləri, qıtlıqları var. Bir dövrdə ən qıt və deməli, ən qiymətli şey qızıldır, başqa bir dövrdə neft, ya məsələn, çörək, ya ərazi, torpaq, su... Bizim dövrdə isə ən defisit olan, ən çox qıtlığını duydurumuz şey — vaxtdır. "İnanırsankı, kitab-jurnal oxumağa da macalım qalmır. Oğlanlarımın üzünü bəzən heç bazardan bazara da görə bilmirəm, görürsən, bazar günü də bir iş çıxır, elə-belə günləri day demirəm; axşam mən gələndə onlar yatırlar, səhər tezdən hərəmizin ağzı bir tərəfə düşür". Söz də elə bu kitab oxumaq söhbətindən çözələndi. Oqtay dedi ki, bu yaxınlarda zen- buddizmə aid çox maraqlı bir kitab oxuyub və bu fəlsəfənin bir çox müddəaları sanki, ona onun özünü izah edib. Fuada da məsləhət bildi ki, oxusun, hətta söz verdi ki, Fuad tapmasa, öz kitabını ona göndərər. Doğrudan da bir həftədən sonra göndərdi. Bir gecə, Fuad yatağına nisbətən tez girmişdi, açdı Oqtayın göndərdiyi kitabı, vərəqlədi, ora-burasına baxdı, doğrusu, bir mətləb qanmadı. Hiss etdi ki, yavaş-yavaş mürgüləyir. Yuxu gözlərini tamam qapamamışdan bir az qabaq fikirləşdi ki, Oqtay bədbəxtin də lap ağlı çaşıb, vaxtında evlənmədiyinin nəticəsidir. Arvadı, uşağı olsaydı, belə-belə cəfəngiyatlara baş qoşmağa macal tapmazdı. Deynən, ay zalım
Yüklə 3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|