Geoinformatika va geografik axborot tizimlari

3. Karta va aerokosmik suratlar masshtablari o’rtasidagi munosabatlarga ta’rif bering.

Geotasvirlar	Yirik masshtabli	O’rta masshtabli	Mayda masshtabli
Aerosuratlar	1:5 000 dan yirik	1:5 000 ─ 1:100 000	1:100 000 dan mayda
Kartalar	1:100 000 dan yirik	1:200 000─ 1:1 000 000	1:1 000 000 dan mayda
Kosmik suratlar	1:1 000 000dan yirik	1:1 000 000 ─ 1:10 000 000	1:10 000 000 dan mayda

Kosmik suratlarning masshtabi suratga tushirish balandligiga ham yaqin bog’liqlikda. Masalan, avtomatik va sayyoralararo stansiyalar Yer yuzasidan o’nlab ming kilometr balandlikda uchib o’tib, uning ko’rinadigan qismi ─ yarim sharning juda mayda masshtabli suratini beradi. Meteorologik va resurs yo’ldoshlar, Yer atrofini orbita bo’yicha aylanib o’tadigan (bir necha ming kilometrgacha) boshqariladigan kosmik stansiyalar asosan o’rta masshtabdagi suratlarni olish imkonini beradiki, bu suratlar alohida qit’alarni, okeanlar va ularning kattagina qismlarini qamrab oladi. Bir necha yuz kilometr balandlikdagi orbitalardan esa uzun fokusli obyektivlardan foydalanib, ancha to’liq yirik masshtabli tasvirlarni suratga tushirish mumkin, bu tasvirlar 100 ming km² gacha maydonli hududni qamraydi. Kosmik suratlar uchun uch pog’onali tasniflash quyidagicha: yirik masshtabli suratlar ─ 1: 1 000 000 dan yirikroq, o’rta masshtabli ─ 1:1 000 000 dan 1: 10 000 000 gacha, mayda masshtabli ─ 1:10 000 000 dan 1: 100 000 000 gacha.