Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)
Riy. IV. - 8 Riyaziyyat 2009
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Həndəsə və məkan anlayışı Göstəricilərin analizi, ehtimal və statistika
- Riy. VII.2. Müxtəlif üsullarla rasional ədədlər üzərində əməlləri yerinə yetirir.
- Riy. VII.4. Müxtəlif ölçü vahidlərini bir-biri ilə əlaqələndirir və məsələ həllində onlardan istifadə edir.
Riyaziyyat 2009 Riy. IV. - 8 Riyaziyyat 2009 VII sinif İlin sonunda əldə edilən nəticələr: Riy. VII Istiqamət: Ədədlər və əməllər Qanunauyğunluq və cəbr Həndəsə və məkan anlayışı Göstəricilərin analizi, ehtimal və statistika Müsbət
1. sistemdən istifadə etməklə rasional ədədləri oxuyur, ifadə edir və yerləşdirir Müxtəlif üsullarla 2.
rasional ədədlər üzərində əməlləri yerinə yetirir Rasional 3. ədədlər üzərində əməllərin nəticələrini qiymətləndirir Müxtəlif ölçü 4. vahidlərini bir-biri ilə əlaqələndirir və məsələ həllində onlardan istifadə edir Çoxluqlar 5. arasında birbaşa proporsional asılılığı təyin edir və ifadə edir Məsələ
6. həllində çoxluq anlayışından və çoxluq üzərində əməllərdən istifadə edir Cəbri ifadəni 7.
sadələşdirir və düz xətt tənliyini həll edir Obyektlərin 8. dövri
ardıcıllığını və ya daim arta bilən ədəd ardıcıllığını yayımlayır və analiz edir Həndəsi fiqurları 9.
təyin edir, onların növlərini müqayisə edir və onları təsnif edir Məsələnn 10.
kontekstinə uyğun olaraq həndəsi obyektləri təqdim edir Həndəsi
11. çevrilmələr edir və onlardan fiqurların xassələrini təyin etmək üçün istifadə edir İstiqamət üçün 12. koordinatlar metodundan istifadə edir Üçbucaq ilə 13.
əlaqədar anlayışlardan və faktlardan istifadə etməklə həndəsi məsələləri həll edir Göstərilən 14. məsələnin həlli üçün xassə göstəricilərini tapır
Göstərilən 15.
məsələnin həlli üçün münasib formada xassə və miqdar göstəricilərini qaydaya salır və təqdim edir Məsələni 16. kontekstini nəzərə alaraq xassə və miqdar göstəricilərinin şərhini və analizini edir Riy. VII. - 1 Riyaziyyat 2009 İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları İstiqamət: Ədədlər və əməllər Riy. VII.1. Müsbət sistemdən istifadə etməklə rasional ədədləri oxuyur, ifadə edir və yerləşdirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: onluq kəsr yazısında sıraları göstərir və sıralarda duran rəqəmlərin əhəmiyyətini söyləyir; • bu bilikdən onluq kəsrin müqayisəsi və ya (çoxalma/azalma) cərgəsində istifadə edir. (məs., tam onluq kəsri toplama sırası şəklində açıqlayır, „2.9259, 3.1,293 və 2.899-u azaltmaqla yerləşdir“) onluq kəsr yazısında sıraları göstərir və ifadələri adlandırır və müsbət sistemdən istifadə • edərək mənfi ədədləri müqayisə edir; qarşılıqlı ədədi və ədədin absolyut qiymətini anlayış modeli üzərində nümayiş etdirir (eləcə də ədədi ox üzərində) qarışıq ədədləri, onluq kəsrləri və kəsrləri ekvivalent forma ilə yazır; müxtəlif şəkildə verilən • ədədləri müqayisə edir və yerləşdirir (onluq kəsr ↔ kəsr ) Müsbət sistemdən istifadə edərək konkret misallar üzərində bölünmə əlamətlərindən • bəzilərini əsaslandırır (məs., 3-ə və 9-a bölünmə əlamətləri); verilən ədədlərin ən kiçik ümumi bölünəni və ən böyük ümumi bölənini tapır Riy. VII.2. Müxtəlif üsullarla rasional ədədlər üzərində əməlləri yerinə yetirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: tam ədədlər üzərində riyazi əməllərin modelini nümayiş etdirir (məs., „ •
vahid „enerjilərlə“, yəni, iki fərqli rəngin „sıfır cütləri ilə“) ədədin yazılışının ekvivalent formalarından, hesablamanı sadələşdirmək üçün əməllərin • yerinə yetirilmə ardıcıllığı, onların xassələri və qruplaşdırılmasından istifadə edir ədədi proporsional hissələrə bölür və onda verilən hissəyə əsasən ədədi tapır • natural göstərici dərəcəsinin xassələrini nümayiş etdirir • şifahi hesabda faiz əlaqəsini ədədin hissələri ilə əlaqələndirir; verilən ədədin faizini tapır • və tərs məsələləri həll edir rasional ədədlər üzərində riyazi əməllərin yerinə yetirilmə üsulunu seçir və ondan istifadə • edir; (bu üsullardır: şifahi, texnologiyalardan istifadə etməklə, yazılı alqoritmlər) Riy. VII. - 2 Riyaziyyat 2009 Riy. VII.3. Rasional ədədlər üzərində əməllərin nəticələrini qiymətləndirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: məişət məsələlərini həll etdikdə şifahi hesab üsullarını və ya lazım gəldikdə, əməllərin • nəticəsini qiymətləndirir rasional ədədlər üzərində riyazi əməllərin nəticəsinin əhəmiyyətini qiymətləndirir, əməlləri • yerinə yetirir və öz ehtimalını əsaslandırır verilən dəqiqliklə •
(dəqiqliyi göstərmək xaricində) tapır aparılan hesablamanın nəticəsinin adekvatlığını yoxlamaq üçün onluq kəsrlər üzərində • qiymətləndirmədən istifadə edir (yazılı alqoritm və ya kalkulyatordan istifadə etməklə) Riy. VII.4. Müxtəlif ölçü vahidlərini bir-biri ilə əlaqələndirir və məsələ həllində onlardan istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: çoxluğun dəyişdirilməsi, hərəkət sürəti, miqyas və xəritədə məsafənin tapılması ilə əlaqədar • məsələlərin həllində uyğun vahidləri seçir və onlardan istifadə edir praktiki işlə əlaqədar və ya başqa dərs fənlərindən irəli gələn məsələləri həll edir (məs., •
məsələlər, məhlullar, xəlitələr və s.) verilən xətti asılılıqdan istifadə edərək bir sistemdə verilən vahidi digər sistemdə verilən • vahidlə ifadə edir verilən vahidi həmin sistemin digər vahidi vasitəsilə ifadə edir (məs., •
sürəti m/san-lərlə ifadə edir) Məzmun Tam ədədlər və tam ədədlər üzərində riyazi əməllər 1. Kəsrlər, onluq kəsrlər və onlar arasında bəzi əlaqələr 2. Faiz (100-dən az və ya bərabər və 1-dən çox və bərabər faiz); əlaqələr: eyni tamın faizi və 3. qismi
Ədədlərin müqayisəsi və riyazi əməllərin nəticəsinin qiymətləndirilməsi 4.
Ədədin proporsional hissələrə bölünməsi (məs., 2:3:5) 5.
Ədədlərin ən kiçik ümumi bölünəni və ən böyük böləni; ədədin sadə vuruqlara ayırılması 6.
Ədədin natural göstəricilik dərəcəsi 7.
Qalıqlı bölmə, qalıq və bəzi bölmə əlamətləri 8.
Ölçü vahidləri, ölçü vahidləri arasında əlaqələr və ölçü vahidlərindən istifadə: miqyas, bir 9.
sistem vahidinin digər sistemin uyğun vahidi ilə ifadə edilməsi Qiymətin endirimi/qiymətin artımı (ardıcıl və pərakəndə qiymət endiriminin/qiymət 10. artımının bir-biri ilə müqayisəsi) və sadə smeta. Riy. VII. - 3 Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|