Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)



Yüklə 0,71 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/31
tarix02.01.2018
ölçüsü0,71 Mb.
#19548
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   31

Riyaziyyat

2009

məkan həndəsi fiqurlarının modellərindən verilən konfiqurasiyanı/fiquru düzəldir; verilən 

fiqur/fiqurları əldə etmək üçün düz həndəsi fiqurun qrafiki təsvirini və ya modelini üzvlərə 



ayırır.

Riy. IV.10.  Əşyaların və fiqurların ölçülərini və obyektlər arasında məsafələri   

      

təyin edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

uyğun standart vahidində



 iki obyekt arasında məsafəni qiymətləndirir, onu ölçür və öz 

ehtimalını yoxlayır

qırıq xəttin uzunluğunu, çoxbucaqlının perimetrini ölçür və nəticəni uyğun standart vahidlə 

qeyd edir



real  vəziyyətin  uyğun  sxematik  ifadəsinə  (hansında  məsafələr  qeyd  edilib)  əsasən  iki 

obyekt  arasında  ən  qısa  məsafəni  təyin  edir  (məs.,  evdən  məktəbə  qədər  marşrutun 



uzunluğunu)

Riy. IV.11.  Sxem üzərində istiqamət götürür və marşrutu təsvir edən sadə  

      

sxem hazırlayır.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

simvollardan istifadə edərək göstərilən marşrutu sxemdə seçir

sxemdə göstərilən iki nöqtə arasında marşrutu təsvir etmək üçün simvollardan (məs., 





hərfi 

qeydlər) istifadə edir 

real vəziyyətin uyğun marşrutunu sxem şəklində ifadə edir (məs., 



evdən məktəbə qədər 

marşrutu)

İstiqamət: Göstəricilərin analizi, ehtimal və statistika

Riy. IV.12.  Verilən mövzu və təhlil olunan obyektlə əlaqədar xassə və miqdar  

      

göstəricilərini toplayır.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

qaydalı göstəricilərin uyğun kateqoriyalarından lazımi göstəriciləri seçir

verilən mətnlə əlaqədar alternativ seçimi əhatə edən bir neçə suallar verir və bu suallar 



vasitəsilə lazımi göstəriciləri tapır (məs., hansı növ dondurmaya üstünlük verirsən – 



şokoladlı, çiyələkli və ya  qaymaqlı?)

göstəricilərin toplanılmasına uyğun olan vasitəni (müşahidə, ölçmək) seçir və ondan  istifadə 

edir, öz seçimini izah edir.



Riy. IV. - 5


Riyaziyyat

2009

Riy. IV.13.  Miqdar və xassə göstəricilərini qaydaya salır.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

ondan çox olmayan göstəriciləri qrupda birləşdirir (məs.,



çoxaltmaq və ya azaltmaqla ədədi 



göstəriciləri düzür; leksikoqrafik metod əsasında soyadları düzür, hansıların arasında bir 

neçəsinin ikidən çox olmayan ümumi ilk hərfləri var)

ikidən az olmayaraq işarəli göstəriciləri qruplaşdırır və qruplaşdırma qaydasını izah edir

cədvəli, sxemi,  anketi düzgün şəkildə doldurur (məs., hazır cədvəlin uyğun xanalarında 



göstəriciləri doldurur) 



Riy. IV.14.  Xassə və miqdar göstəricilərinin şərhini və elementar analizini  

      

edir.

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

cədvəl şəklində təqdim edilən göstəricilər haqqında axtaran/yekunlaşdıran suallar verir 

sütunlu diaqram şəklində verilən göstərciləri şifahi və yazılı şəkildə təsvir edir/izah edir 



göstəricilərin iki birliyini müqayisə edir və onlar arasında  xassə fərqlərini təyin edir (xassələr 

göstəricilər birliyində göstəricilərin növü, göstəricilərin təkrarlanması, mövqeyi və ardıcıllığı 



ilə əlaqələndirilir) 

Proqramın məzmunu: 

Nəticələrin əldə edilm

əsi verilən məzmunun əsasında mümkündür:

milyon hüdudlarında natural ədədlər;

natural ədədlər üzərində əməllər;



qalıqlı bölmə;

tamın yarısı, üçdə bir və dörddə bir yalnız tanışlıq qaydası ilə (hissənin kəsrlə yaılması və 



kəsrlər haqqında bilik nəzərdə tutulmur);

uzunluq vahidləri;

zaman vahidləri: saatlar və dəqiqələr, on iki saatlıq format haqqında ilkin təsəvvürlər;



kütlə vahidləri: kiloqram, qram;

əşyalar arasında, əşyalar və onların atributları arasında uyğunluqlar;



cədvəl və sxem vasitəsilə uyğunluğun ifadə edilməsi; verilən uyğunluq üçün 



elementin 

ilkin növü;

toplama, çıxma və vurmanı təşkil edən tamədədli ifadələr və onların 



ekvivalentliyi;

Riy. IV. - 6




Riyaziyyat

2009

toplama və vurmanın 



komutativliyi (yerinin dəyişdirilməsi), asosiativliyi (qruplaşdırılması) 

və toplamaya doğru vurmanın distributivliyi (cədvəli)

mətni məsələlər, hansılar ki, toplama, çıxma və vurmanı təşkil edən cəbri ifadələr vasitəsilə 

həll olunurlar;



məkan fiqurları: prizma, konus, silindr;

məkan fiqurlarının elementlərinin qarşılıqlı vəziyyətləri: yanaşı və yanaşı  olmayan sərhədlər, 



kəsişən və kəsişməyən tillər;

çoxbucaqlının perimetri;

real vəziyyətdə obyektlərin qarşılıqlı vəziyyətini təsvir edən sxemlər;



xassə və miqdar göstəricilərinin toplama vasitələri: ölçü, müşahidə, sorğu; göstəriciləri sadə 

mənbələrdə (məs., məlumat kitabçası) seçmək;



xassə və miqdar göstəricilərinin təşkili: göstəricilərin qruplaşdırılması; miqdar göstəricilərinin 

çoxalma/azalma ilə düzülməsi; leksikoqrafik metodla xassə göstəricilərini düzmək;



miqdar və xassə göstəriciləri üçün göstəricilərin təsvir vasitələri: cədvəl, piktoqram; sütunlu 

diaqram.                           



Riy. IV. - 7


Yüklə 0,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə