Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)
İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Riy. IV.2. Müxtəlif üsullarla natural ədədlər üzərində toplama-çıxma əməllərini yerinə yetirir və əməllərin nəticəsini qiymətləndirir.
- Riy. IV.3. Vurma-bölmə əməllərinin yerinə yetirilməsinin hər hansı bir üsulundan istifadə edir
- Riy. IV.4. Tamın hissələrini (yarım, üçdə bir, dörddə bir) fərqləndirir, sadalayır və müqayisə edir
- Riy. IV.5. Müxtəlif ölçü vahidlərini bir-birləri ilə əlaqləndirir və onlardan istifadə edir.
- 2m = 2dm, 2m = 200sm; 4kq = 400qr
- 320 sm = m, sm; 100 dəq = saat
- Riy. IV.9. Düz və məkan fiqurlarının qrafiki təsvirlərini və modellərini hazırlayır.
Riyaziyyat 2009 İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları İstiqamət: Ədədlər və əməllər Riy. IV.1. Müsbət sistemdən istifadə edərək ədədləri təsvir edir, müqayisə edir və düzür Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: ədədləri oxuyur və təsvir edir; müxtəlif modellərdən istifadə edərək ədədləri ifadə edir və • müsbət sistemi nümayiş etdirir (məs., struktur əşyalar birliyi, ədədi üfüqdə) ədədin yazılışında sırada duran rəqəmlərin uyğun əhəmiyyətlərini sadalayır, ədədi toplum • sırasının cəmi şəklində təqdim edir ədədlərin müqayisəsi zamanı müsbət sistemdən istifadə edir, verilən dörd/beş ədədini • çoxalma və ya azalmaya əsasən düzür verilən ədəddən əvvəl və sonra gələn ədədləri, eləcə də verilən ədədi yaxın onluq, yüzlük • və ya minlikdə sadalayır; istənilən dördmənalı, beşmənalı ədədi ardıcıllığa uyğun olaraq irəli/geri sayır Riy. IV.2. Müxtəlif üsullarla natural ədədlər üzərində toplama-çıxma əməllərini yerinə yetirir və əməllərin nəticəsini qiymətləndirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: şifahi toplama/çıxma üzrə əməlləri hər hansı bir üsuldan istifadə etməklə yerinə yetirir və • istifadə etdiyi üsulu izah edir şifahi toplama/çıxmanın müxtəlif üsullarından (qiymətləndirmə, şifahi hesab, yazılı • alqoritmlər) istifadə etməklə əməlləri yerinə yetirir; konkret nümunə üçün onlardan münasibini seçir hesablama nəticəsini onun tərəfindən əvvəlcədən qiymətləndirməklə əldə edilən cavabla • müqayisə edir və hesablama nəticəsinin düzgünlüyü haqqında müzakirə edir yazılı alqoritmlərdən istifadə etməklə yerinə yetirilən toplama/çıxma misalında buraxılmış • ədədləri tamamlayır və cavabını əsaslandırır Riy. IV.3. Vurma-bölmə əməllərinin yerinə yetirilməsinin hər hansı bir üsulundan istifadə edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
şifahi şəkildə ikimənalı ədədi birmənalı ədədə bölür, lazımi halda bölünəni və qisməti • sadalayır; cavabı əsaslandırır Riy. IV. - 2
Riyaziyyat 2009 ədədin 100-ə və 1000-ə və s. vurulması və sıfırlarla tamamlanan ədədlərin vurulmasının • qısaldılmış qaydalarını izah edir; hesablamanı yerinə yetirən zaman onlardan istifadə edir ədədlər üzərində vurma-bölmə əməllərini yerinə yetirdikdə yazılı alqoritmlərdən istifadə • edir və istifadə edilən üsulu izah edir (birmənalı ədədin bölünməsində); lazımi halda qalığı göstərir qalıqla böldükdə məsələnin kontekstini nəzərə almaqla hesablama üzrə məsələləri izah • edən zaman qalığın şərhini edir Riy. IV.4. Tamın hissələrini (yarım, üçdə bir, dörddə bir) fərqləndirir, sadalayır və müqayisə edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: tamın yarısı/üçdə biri/dörddə bir hissələrini müxtəlif modellər üzərində ( •
düzbucaqlının və dairə modellərində, məs. tort/saat, şokolad layında) təyin edir və sadalayır tamın bərabər hissələrə bölünməsi nəticəsini və əşyaların struktur toplumuna bərabər • miqdarın qruplara bölünmə nəticəsini nümayiş etdirir ikiyə vurmadan istifadə edir və tamın dörddə biri və yarısını bir-biri ilə əlaqələndirir • tamın yarısının modelində (yarıdan çoxdur, azdır, bərabərdir) tamın hissələrini müqayisə • edir
Riy. IV.5. Müxtəlif ölçü vahidlərini bir-birləri ilə əlaqləndirir və onlardan istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: uzunluğun/kütlənin hər hansı bir böyük vahidini (eləcə də böyük vahidin yarısını) kiçik • vahidlə ifadə edir (məs., 2m = 2dm, 2m = 200sm; 4kq = 400qr) zaman vahidləri (saatlar və dəqiqələr) arasında nisbilikdən istifadə edir və riyazi əməllərdən • istifadə etməklə zaman intervalından (bir saata qədər) istifadə edir bir saatın yarısını/dörddə birini dəqiqələrlə ifadə edir • verilən ölçü vahidində göstəricini digər vahidlə ifadə etdikdə qalıqlı bölmədən istifadə edir • (məs. 320 sm = ?m, ?sm; 100 dəq = ? saat) İstiqamət: Qanunauyğunluq və cəbr Riy. IV.6. Uyğunluğu qurur, təsvir edir və araşdırır Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: eyni uyğunluğu onun ifadə üsulundan asılı olmayaraq sadalayır • Riy. IV. - 3 Riyaziyyat 2009 hər hansı bir üsulla (məs., şifahi, cədvəl və ya sxem vasitəsilə) verilən uyğunluq üçün • göstərilən elementin ilkin növünü göstərir. obyektlər arasında verilən iki qrup arasında real vəziyyətin adekvat uyğunluğunu qurur (məs., •
Riy. IV.7. Sadə riyazi məsələni həll edərkən cəbri ifadələr qurur və istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: sadə proporsional yanaşmalarla əlaqədar məsələləri həll edir (hansılarda vahidə uyğun ədədə • əsasən bir neçə ədədin hesablanması lazımdır, məs., vahidin qiymətinə əsasən bir neçə ədədin qiymətlərinin hesablanması) ədədi ifadənin əhəmiyyətini tapmaq üçün toplama və vurmanın •
toplama, çıxma, vurma, bölməni təşkil edən bərabərliyin məchul komponentinin əhəmyyətini • təyin edir məsələnin həllində lazımi və artıq göstəriciləri fərqləndirir. •
Riy. IV.8. Həndəsi fiqurları təsvir edir və onları təsnif edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: məkan fiqurlarını həndəsi atributlara əsasən müqayisə edir və qruplaşdırır • bərabər kəsişən fiqurların ifadəsində həm ümumi nöqtələri, eləcə də yalnız bir fiqura aid • olan nöqtələri göstərir məkan fiqurunda yanaşı/yanaşı olmayan sərhədləri, bərabər kəsişən/kəsişməyən tilləri • göstərir Riy. IV.9. Düz və məkan fiqurlarının qrafiki təsvirlərini və modellərini hazırlayır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: müxtəlif materiallardan istifadə edərək nümunəyə əsasən göstərilən məkan fiqurunun • modelini və ya karkasını hazırlayır düz fiqurun və ya fiqurlar qrupunun qrafiki ifadəsini onun şifahi təsviri əsasında yaradır • (məs., eyni perimetri olan kvadrat və düzbucaqlını çək) Riy. IV. - 4 Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|