Güney azərbaycan nəSRİ Başlanğıcdan bu günə qədər Antologiya
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
150 Pənahi Makulu xuda ilə gizir Vəli özlərini büsbütün itirmişdilər, nə edib nə qayıra caqlarını tamamilə unutmuşdular. Bu zaman kəndin mollası qayıdıb gəlmişdi. Hadisəni eşi- dər-eşitməz birbaş özünü kəndxudanın evinə yetirdi. Camaat- dan kim isə onu görərək ucadan səslənib dedi: – Baba, hələ ölənin boğazından asılan kağızı gətirin Mol- la Yusif oxusun, görək nə yazılıbdır. Kəndxuda və başqa ağsaqqallar da bu fi kri təsdiq etdilər. Gizir Vəli ilə bir başqa adam məsciddə uzadılan ölünün boğa- zından asılan kağızı gətirmək üçün oraya qaçdılar. Zeynəb ar- vad ilə jandarm Mustafa isə özlərini kəndxudadan min dəfə artıq iti rib yumurtası tərsə gələn toyuq kimi o yan bu yana vurnu xur dular. Onlar bir yerdə qərar tuta bilməyib həyət-ba- canı dolanır, başlarına nə gələcəyini bilmirdilər. Altı nəfər demokratın zindandan qaçıb intiqam dəstəsi təş kil verməklərindən tamamilə xəbərsiz olan kəndlilər bu cür sirli bir hadisə ilə üzbəüz gəldikdə təəccüblərini gizlədə bil- mirdilər. O qədər çəkmədi ki, gizir Vəli ilə birlikdə kağızın dalınca gedən adam qayıdıb gəldilər və ölünün boğazından götürdükləri kağızı mollaya verdilər. Kağızda belə yazılmışdı: “Xalqın azadlığına, dilinə, namusuna toxunan xainlərin hamısı bu cür cəzalanacaqdır. İntiqam dəstəsi”. Kağızın altında qoyulan bu imza kəndliləri hamıdan ar- tıq təəccübləndirdi. Bu intiqam dəstəsinin kimlərdən ibarət olduğu nu kəndxuda, Mustafa, Zeynəb bilsələr də, onlarda elə hövsələ yox idi ki, bu dəstənin kimlərdən təşkil tapdığını və nə istə diklərini, bu neçə günün içində nə cür işlərdən çıxıb, nə qədər jandarm və azadlıq düşmənlərini öldürdüklərini kənd- lilər üçün danışıb izah etsinlər. Artıq həmin çəngəldən asılan cəsədin Səməd bəy olduğu hamıya məlum olduğu kimi, indi qatillərin həyət-bacaya tama- milə bələd olduqları, Bağır bəyin evinin dalındakı bağçadan dama çıxıb Səməd bəyi səssiz olaraq öz yatağında boğduqdan 151 İntiqam dəstəsi sonra onu üzü üstə sürüyə-sürüyə aparıb qarağacdan asdıq- ları aydın laş mışdı. Kəndxudanın evi, həyət qapısının ağzına kimi arvad-uşaqla dolmuşdu. Hər ağızdan bir avaz gəlir, hərə öz fi krini və mülahizələrini bir növ izah eləyirdi. Həmin bu vaxtda on beş nə fər atlının atlarını çapa-çapa gəlib kəndxuda- nın evini mühasirə etdiklərini birinci növbədə qapı qabağına yığılan camaat gördü, atlıların görünməsi ilə camaatdan qıy səsinin ucalması bir oldu. Bir az sonra evin mühasirəyə alın- dığını həyətdəkilər də bildilər. Tüfənglilər: “Kimsə yerindən tərpənməsin!” – deyə ca- ma atı təhdid etdilər. Bu gözlənilməz hücumun mənasını an- lamayan camaat o qədər heyrət içərisində idi ki, heç kəsdə, doğrudan da, yerindən tərpənmək iqtidarı yox idi. Hamı ol- duğu yerdə donub qalmışdı. Atlılardan bir neçə nəfər yerə enib camaata tərəf irəli ləməyə başladı. Camaatın heyrəti bir an içərisində sevincə çev rildi. Onlar Qarazəmi komitə katibi Mir Heydəri, Moxur komitə katibi Əşrəfi və bir neçə nəfər başqa yoldaşları görərkən içərində olduqları mühiti bir anlı- ğa olsa da unudaraq özlərini sevdikləri və indi də arzusunu çəkdikləri milli hökumət dövründə hiss et dilər. Bunun üçün də hər kəs dalı çəkilib zindanda bildikləri yoldaşlarına səmi- mi bir hörmət və məhəbbət ilə yol açdı. Onlar camaat arasına keçdikcə xalq onların üzlərinə gülüb salam verir dilər. Qadın- lardan bəzisi əlini torpağa vurub üzünə çəkərək onla rı azad gördüklərinə görə allaha şükür edirdilər. Bunlardan iki nəfəri, yəni Əşrəf ilə Mir Heydər fövqəladə soyuqqanlılıq ilə camaa- ta əleykəssalam deyə-deyə və bəzilərinin kefi ni xəbər ala-ala aralıqda açılan dar yoldan keçib Bağır bəyin həyətinə daxil olduqdan sonra düz ağsaqqallar oturan yerə getdilər. Bunla- rın da lınca yeriyən cavan oğlanı kənd camaatından bir nəfər də ol sun tanıya bilməmişdi. Mir Heydər ilə Əşrəfi n həyətə girdiyini görüb özünü camaat arasında gizlətmək istəyən jandarm Mustafa arzusuna müvəffəq ola bilmədi. Bir ildən 152 Pənahi Makulu yuxarı həbs də qalan bu iki nəfərin gözləri alıcı bir tərlanın iti gözü kimi bunları seçdi. Mir Heydər hənuz sözə başlayaraq öz məqsədlərindən Təzəkənd əhalisini xəbərdar etməmişdi ki, Əşrəf jandarm gizləndiyi tərəfə dönərək onun qulağından tu- tub camaat arasına gətirdi və: – Niyə tülkü kimi gizlənirsən? – dedi, – Söylə, yoldaşın ha radadır? Əşrəf jandarmın yalvarmasına baxmayaraq yanında du- ran cavana tərəf dönərək dedi: – Toqay bacı, bu xain və bişərəfi təhvil ver uşaqlara. Əşrəfi n məzkur cavanı Toqay bacı deyə çağırmasını görən kənd adamları, xüsusən qadınlar bunun mərhum Əzizin arva- dı Toqay olduğunu və öz əhdinə vəfa edərək əri Əzizin inti- qamını almaq üçün qiyam etdiyini anladılar. Toqay jandarmı bayırda du ran yoldaşlarına təhvil verib geri döndüyü zaman Bağır bəyin hə yətindən özünü küçəyə atan ala çadralı bir qa- dınla qarşılaşdı. Bu qadının Zeynəb olduğuna heç bir şübhə yox idi. Buna görə də əlindəki balaca bir tüfəngin lüləsini qadının kürəyinə dayayıb dedi: – Daha qurtara bilməzsən! Toqay, “Məni bağışla”, – deyə onun ayaqlarına yıxılan qa dına məğrur-məğrur baxıb gülümsəyərək dedi: – İntiqam dəstəsinin qətnaməsinə görə, xainlər kim olur ol sun, öz cəzalarına çatdırılacaqlar. Toqayın bu sözündən sonra kənarda duran tüfənglilərdən biri qabağa gəldi, qadının qışqırıb yalvarmasına baxmayaraq onu da arxada duran yoldaşlarının yanına apardı. Bu zaman Mir Heydər uca bir yerdə durub, əvvəl özləri- nin nə cür qaçdırlarını, bu az müddətin içərisində jandarmlar və baş qa azadlıq düşmənlərindən necə intiqam aldıqlarından müxtəsər bir surətdə danışdıqdan sonra kəndliləri zülm əley- hinə birləşmə yə dəvət etdi, yaxın gələcəkdə milli hökumətin daha əsaslı, daha möhkəm bir surətdə təşkil tapacağı ətrafında Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|