Hazırladı: ”Geologiya mühəndisliyi” tələbələri Bakı 2015
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Şaquli müstəvidə qurulan geoloji qrfiklər
- Geoloji profil
- Poleostruktur, paleotektonik, paleogeoloji profillər və s.
- Struktur xəritə
- Litofasial xəritə
Design by Ali Agakishiyev
5 çöküntütoplanmanın sürətini izləməyə imkan verir. Kordinat sistemində bu və ya digər geoloji məsələləri həll etmək üçün çox sayda müxtəlif qrafiklər tərtib edilir. Məsələn: Neft qaz mədən geologiyasının məsələlərinin həllində bu cür qrafiklərdən geniş istifadə edilir. Təcrübədə də əlaxsus neft qaz yatağının işlənməsi zamanı çoxlu sayda kordinat sistemində qrafiklər qurulur.
qrafiklərdə iki və daha çox müxtəlif geoloji məlumatlardan istifadə edilir. Yəni iki və daha çox geoloji məlumatların təhlilini aparmaq mümkündür. Bu baxımdan təcrübədə ən geniş istifadə olunan normal litoloji stratiqrafik kəsilişdir. Normal litoloji stratiqrafik kəsilişdə ərazinin geoloji quruluşunda iştirak edən müxtəlif yaşlı süxurlar, onların litofasial tərkibi, qarşılıqlı münasibəti, qalınlıqları və bir sıra başqa məlumatlar qeyd edilir. Normal litoloji stratiqrafik kəsilişi qurmaq üçün aşağıdakı yaş vahidləri həmin kəsilişdə qeyd edilir. Eon Era Dövr Y/dövr Əsr Yaşa görə vahidlər Litoloji sütun Qalınlıq Geofiziki məlumat E ono -t em a Q rup Si st em Şöb ə M ərt əb ə Süxurlara görə F aner oz oy K aynez oy N eogen N eogen -2 N 2 2 Ağcagil N 2 1 Məhsuldar qat Normal litoloji stratiqrafik kəsiliş ərazinin və ya sahənin geoloji quruluşunda Design by Ali Agakishiyev
6 iştirak edən,öyrənilən dərinliyə qədər bütün süxur komplekslərinin həm litoloji tərkibi,həm də qarşılıqlı münasibəti haqqında ətraflı məlumat verir.Lakin normal litoloji kəsiliş ərazinin geoloji quruluşunda iştirak edən süxur qatlarının deformasiya dərəcəsi,qırışıqlıq dərəcəsi haqqında heç bir məlumat verilmir.Bunun üçün şaquli müstəvidə başqa bir geoloji qrafik.geoloji kəsiliş və ya Geoloji profil qurulur.Geoloji profil dedikdə hər hansı bir istiqamətdə verilmiş,imkan olan dərinliyə qədər şaquli müstəvidə yer qabığının kəsilişinin əks etdirilməsi ,göstərilməsi nəzərdə tutulur. Əgər, normal litoloji stratiqrafik kəsiliş ərazinin geoloji quruluşunda iştirak edən çöküntü komplekslərinin yaşı litofasial tərkibi, layların qarşılıqlı münasibətini və qalınlıqlarını əks etdirirsə geoloji profil öz növbəsində ərazinin geoloji quruluşunda iştirak edən layların qarşılıqlı münasibətini və əsasəndə yatım formalarını müxtəlif növ qırılmalarla mürəkkəbləşmə dərəcələrini özündə əks etdirmiş olur. Geoloji profil öyrənilən ərazidə layların deformasiya (dislakasiya) dərəcəsini özündə əks etdirən geoloji sənəddir.
Şaquli müstəvidə eləcədə normal litoloji stratiqrafik kəsilişlərə görə korelasiya yaxud müqayisə sixemləri tərtib edilir. Bu sxemlər əsasında bu və ya digər yaşa malik süxurların verilən istiqamətdə qalınlıqlarının litoloji tərkibini, neft qazlığını və bu kimi xüsusiyyətlərini öyrənmək olar. Bundan əlavə şaquli müstəvidə çoxlu sayda başqa geoloji qrafiklər də tərtib edilir. Poleostruktur,
birinci növbədə geoloji xəritə aiddir.Geoloji xəritələrin təhlil etdiyi məlumatlardan asılı olaraq konkret adları movcuddur. Struktur xəritə - hər hansı bir lay səthinin stratoizohipslərlə üfüqi müstəviyə layihələndirilməsi nəzərdə tutulur.Stratoizohips lay səthilə üfüqi müstəvinin kəsişməsindən alınan izə deyilir.Struktur xəritənin qurulmasında məqsəd layın yatım formasını öyrənməkdir. Litofasial xəritə - bu növ xəritə hər hansı bir sahədə müxtəlif litoloji tərkibə malik çöküntülərin yayılma xüsusiyyətlərini aşkar etmək üçündür.Əgər Litofasial xəritələr daha böyük ərazilər üçün tərtib olunarsa ,yəni orada çöküntü toplanma zonası ilə bərabər aşınma zonalarıda göstərilərsə, onda bu növ xəritələr litofasial yox,paleocoğrafi xəritələr adlanır.Paleocoğrafi xəritələr daha böyük ərazilər üçün ,yəni regional istiqamətdə qurulur. Bərabər qalınlıqlar xəritəsi – bu növ xəritələr hər hansı maraq kəsb edən qat,lay,lay dəstəsi üçün tərtib edilir.Bərabər qalınlıqlar xəritəsi 2 növə ayrılır: 1.
Həqiqi qalınlığa görə qurulan bərabər qalınlıqlar xəritəsi (İzopaxit). 2.
Görünən qalınlığa görə qurulan bərabər qalınlıqlar xəritəsi (İzoxor). Geoloji xəritə dedikdə hər hansı bir ərazinin geoloji quruluşunda iştirak edən və Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|