Иҹтимаи-сијаси мүталиәЛӘрин әсаслары

BMT-YӘ TABE OLAN QURUMLAR

Bu bölmədə biz BMT-nin əsas orqanları ilə bağlı olan qurumları tanıtdıracağıq. Belə qurumlar BMT-nin nəzarəti altında fəaliyyət göstərirlər. Onların hamısının iş və vəzifələrini qeyd etmək imkanımız olmadığından, bu qurumların yalnız adlarını çəkməklə kifayətlənəcəyik:

a) Ümumi yığıncağa tabe olan qurumlar:

1. 
   Әsas və müəyyən müddətli komitələr;
   
2. 
   Daimi komitələr və xüsusi qurumlar;
   
3. 
   Köməkçi və asılı qurumlar;
   
4. 
   BMT-nin Fələstin qaçqınlarına kömək üzrə agentliyi;
   
5. 
   Atom enerjisi üzrə beynəlxalq agentlik.
   

b) Ictimai-iqtisadi şura ilə əlaqədar qurumlar:

Ümumdünya “ərzaq proqramı” qurumu.

Beynəlmiləl Ticarət Mərkəzi

Ictimai tərəqqi, insan hüquqları, narkomaniya və narkotik maddələrin yayılması ilə mübarizə, qadınların vəziyyəti, cinayətkarlığa qarşı mübarizə, elm və texnologiyaların inkişafı üzrə əməli komissiyalar;

Daimi və müəyyən müddətli komitələr;

Xüsusi ixtisaslı qurumlar;

Afrika üzrə iqtisadi-ictimai komissiya (Әddis-Әbəbə);

Avropa üzrə iqtisadi-ictimai komissiya (Cenevrə);

Latın Amerikası və Karib dənizi hövzəsi üzrə iqtisadi-icitmai komissiya (Santyaqo);

Asiya və Okeaniya üzrə iqtisadi-ictimai komissiya (Bankoq);

Qərbi Asiya üzrə iqtisadi-ictimai komissiya (Bağdad).

v) Daha müstəqil, lakin ictimai-iqtisadi şuraya bağlı olan qurumlar bunlardır:

Beynəlmiləl Әmək Təşkilatı;

Әkinçilik və ərzaq üzrə təşkilat;

YUNESKO (elm, mədəniyyət, maarif üzrə);

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı;

Abadlıq və yenidən qurma üzrə Dünya Bankı, abadlaşdırma üzrə Beynəlxalq Ittifaq, Beynəlxalq Maliyyə Müəssisəsi;

Beynəlxalq Valyuta Fondu;

Aviasiya üzrə Beynəlxalq Təşkilat;

Ümumdünya Poçt Ittifaqı;

Beynəlxalq Telefon Rabitəsi Ittifaqı;

Ümumdünya Sinoptika Təşkilatı;

Beynəlxalq Naviqasiya Təşkilatı;

Ixtira və kəşfləri qeydiyyata alan ümumdünya təşkilatı;

Әkinçiliyin inkişafı üzrə beynəlxalq bank;

BMT-nin sənaye inkişafı üzrə təşkilatı;

Ümumdünya Ticarət Təşkilatı.

q) Ümumi yığıncaq və iqtisadi-ictimai şuraya tabe olan, onlarla müştərək fəaliyyət göstərən qurumlar:

1. 
   Qadın problemləri və təlim-tərbiyə üzrə beynəlxalq müəssisə;
   
2. 
   BMT-nin məskunlaşma üzrə mərkəzi;
   
3. 
   BMT-nin ticarət inkişafı üzrə konfransı;
   
4. 
   BMT-nin inkişaf proqramı;
   
5. 
   BMT-nin ekologiya proqramı;
   
6. 
   BMT-nin cəmiyyət bankı;
   
7. 
   Qaçqınlar üçün BMT-nin ali komissarlıq dəftərxanası;
   
8. 
   BMT-nin uşaq fondu;
   
9. 
   BMT-nin təlim-tərbiyə və təhqiqat üzrə müəssisəsi;
   
10. 
    BMT-nin universiteti;
    
11. 
    Ümumdünya ərzaq şurası.
    

d) Təhlükəsizlik şurasına bağlı qurumlar:

1. 
   Daimi komitələr və xüsusi qurumlar;
   
2. 
   Beş daimi üzvlərin müştərək qərargah rəislərindən ibarət olan Hərbi Qərargah Komitəsi;
   
3. 
   Dünyanın müxtəlif məntəqələrində sülhü mühafizə əməliyyatlarını həyata keçirən qurumlar. O cümlədən:
   

3.1 Orta şərqdə müharibənin dayandırılmasına nəzarət edən təşkilat;

3.2 Hindistan və Pakistanda hərbi müşahidəçilər qrupu;

3.3 Cövlan təpələrindəki müşahidəçi qüvvələr;

3.4 Kiprdəki sülhqoruyucu qüvvələr;

3.5 Livandakı müvəqqəti qüvvələr;

3.6 Iraq-Küveyt arasındakı müşahidəçi heyət;

3.7 Anqoladakı 2-ci ayırıcı heyət;

3.8 San-Salvadordakı müşahidəçi heyət;

3.9 Qərbi Səhradakı müşahidəçi heyət;

3.10 Sabiq Yuqoslaviyadakı sülhqoruyucu qüvvələr;

3.11 Somalidəki BMT-nin əməliyyatı;

3.12 BMT-nin Mozambikdəki əməliyyatı;

3.13 BMT-nin Liberiyadakı əməliyyatı.

3.14 BMT-nin Haitidəki əməliyyatı;

3.15 BMT-nin Ruandadakı əməliyyatı;

3.16 BMT-nin Gürcüstandakı əməliyyatı;

3.17 Iran-Iraq arasındakı müşahidəçilər qrupu.