İlham Mazanlı

İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 

 

25 

 

politologiya, sosiologiya, o cümlədən KİV-in sosiologiyası, 

filologiya və s. sahələri təmsil edən alimlər tərəfindən 

nəzərdən keçirilmişdir.                                                                           

Lakin, təəssüflə qeyd olunmalıdır ki, bu problem nə 

sovet, nə  də Azərbaycan jurnalistikasında son vaxtlaradək 

konseptual şəkildə araşdırılmamışdır. Yalnız, 1980-1990-cı 

illərdə aparılmış  bəzi tədqiqat işlərində milli münasibətlər 

probleminin SSRİ-nin reallıqları ilə  sıx  əlaqəli  şəkildə 

araşdırılması istiqamətində müəyyən addımlar atılmışdır. 

Artıq bu reallıqlar müəyyən dərəcədə keçmişdə qalsa da və 

ya özünü başqa bir formada büruzə versə  də (məsələn, 

Ermənistanın Azərbaycan  ərazisininin 20 %-ni işğalda 

saxlaması), bu problemin tədqiqində yalnız o dövrün nəzəri 

və praktik elmi nəticələrinin  əldə  rəhbər tutulması  məqbul 

sayıla bilməz. 

Sovet cəmiyyətində  həyatın beynəlmiləlləşdirilmə-

sinin qanunauyğunluğu problemini araşdıran tədqiqatçılar 

millətlərin və xalqların inkişafının və yaxınlaşmalarının 

ideoloji təminatı sistemində kütləvi informasiya vasitələ-

rinin mühüm rol oynadığını qeyd edirlər.

7

 

                                            

7

Дашдамиров  А.Ф.  Повышение  культуры  межнационального 

общения. - М.:  АОН  при  ЦК  КПСС, 1987; Джунусов  М.С. 0 

классовом подходе ко всем проблемам национальных отношений. - 

Ташкент:  Фан, 1986; Еремей  Г.И. Интернационализация

 

духовной 

жизни в условиях развитого социализма. - М., 1981; Лихолат А.В. 

Развитие  социально-классовой  структуры  населения  Украинской 

ССР  в 60-80 годы. - Киев, 1988; Национализм - враг  трудящихся: 

---

KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 

 

26 

 

Bəzi tədqiqatçıların  əsərlərində kütləvi informasiya 

vasitələrinin SSRİ-də yaşayan xalqların həyatında milli ilə 

beynəlmiləlin dərinləşməsinə, millətlərarası ünsiyyət 

proseslərinə birbaşa təsirinin müxtəlif aspektləri, 

şəxsiyyətin hərtərəfli və harmonik inkişafında KİV-in artan 

təsiri öz əksini tapırdı.

8

 

Bəzi tədqiqatçılar isə xüsusi olaraq, kütləvi informa-

siya vasitələrinin milli siyasət sahəsindəki fəaliyyətini, 

KİV-in beynəlmiləlçilik funksiyasının formalaşması  və 

təkmilləşdirilməsi prosesini təhlil etmiş, insanların 

beynəlmiləlçilik ruhunda tərbiyə olunmasında KİV-in rolu 

və fəaliyyəti problemlərini araşdırmışlar.

9

 

                                                                                        

Анализ  исторического  опыта  борьбы  против  национализма. - М.: 

Мысль, 1986. 

8

 Бромлей  Ю.В.  Актуальные  задачи  разработки  национальной 

проблематики //.Совершенствование  национальных  отношений  в 

СССР  в  свете  решений  ХХУП  съезда  КПСС. - М.:  Наука, 1988; 

Печать  и  проблемы  совершенствования  интернационального 

воспитания. - Баку:  Азернешр, 1987; Средства  массовой 

информации  в  социалистическом  общес-тве. - Под  общ.  ред. 

А.Г.Менделеева. - М.: Политиздат, 1989; Троицкий Е.С. На пути к 

целостной  концепции

 

межнациональных  отношений // Роль 

средств  массовой  информации  в  совершенствовании  межнацио-

нальных отношений. - М.: АОН при ЦК КПСС, 1989. - Ч.1.

 

9

 Ахраров С. Телевидение и интернационалистическое воспитание 

трудящихся  (на  материале  Уз.  ССР).  Автореф.  дис. ... канд. 

искусствоведения. - М., 1979; Джалилов  А.  Повышение  роли 

партийной печати в интернациональном воспитании трудящихся в 

условиях  развитого  социализма.  Автореф.  дис.  канд.  ист.  наук.- 

М.,1978;  Иноятов  С.И.  Партийное  руководство  печатью  и 

повышение ее роли в интернациональном воспитании трудящихся 

---

İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 

 

27 

 

Bir sıra alimlər isə  tədqiqat obyekti kimi sosialist 

xalq və millətlərinin iqtisadi birliklərinin möhkəmləndiril-

məsi sahəsində mətbuatın, televiziya və radionun fəaliyyəti 

məsələlərini seçmişlər.

10

 Bəzi elmi işlər isə xalqların 

mənəvi inkşafı  və milli mədəniyyətlərin qarşılıqlı 

zənginləşməsi, beynəlxalq mədəniyyətin bərqərar olması 

prosesində kütləvi informasiya vasitələrinin yeri və rolu 

problemlərinə həsr olunmuşdur.

11

 

                                                                                        

в условиях развитого социализма. Автореф. дис. канд. ист. наук. - 

М., 1979; Михайлов  В.А.  Советская  журналистика  и  коммунисти-

ческое  воспитание  трудящихся. - М., 1979; Хакимов  А..Х.  Печать 

Узбекистана  и  интернациональное  воспитание  масс. - Ташкент, 

1974;  Якимов 0.Д.  Печать  и  интернациональное  воспитание. - М.: 

Мысль, 1983. 

10

 Абакиров  А.  Печать  и  некоторые  вопросы  развития  братских 

связей  народов  СССР. - Фрунзе,1965;  Егоров  В.В.  Тираж - 150 

миллионов. - М.,1975; Канашевич В.Д. Страницы братства. Печать 

УССР  в  борьбе  за  выполнение  заданий  девятой  пятилетки  и 

укрепление экономического единства народов СССР* - Киев,1975; 

Примак  Ю.Д.  Социальная  роль  информационного  обмена  в 

социалистическом обществе. Автореф. дис. ... канд. филос. наук, - 

Киев,1973;  Пронь  В.М.,Кауфман A.M. Советский  рабочий  класс  - 

главный  герой  общественно-политических  передач  телевидения 

Украины. - В сб.: Научные труды по истории КПСС. - Киев,1975. 

11

 Вильчек В.М. Контуры. Наблюдения о природе телеискусства. -

Ташкент,1967;  Корганов  В,А.  Проблема  восприятия  искусства  в 

системе  средств  массовой  коммуникации.  Автореф.дис. ..

в

  канд. 

филос.наук. - Киев,1974; Савуров М. Роль телевидения в разви тии 

художественной 

культуры 

Узбекистана. 

Автореф.дис. ... 

канд.филос.наук. - М.,1975;  Эльманович  Т.В,  Образ  факта» - М., 

1975;  Многоцветный  экран  ТВ. -М.,1977;  Музы XX века»  Худо- 

жественные проблемы средств массовой коммуникации. -М.,1978. 

---