İlham Mazanlı
Yüklə 3,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
- İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 32
dirilməsinin inkişaf etdırilməsi sahəsində fəaliyyətinin tarixi retrospektivdə ümumiləşdirilməsindən, həmçinin müasir dövrdə KİV vasitəsilə yeni siyasi təfəkkürün formalaşdırıl- ması təcrübəsinin kompleks şəkildə təhlil edilməsindən ibarətdir. Bununla əlaqədar olaraq, tədqiqat işində bir-biri ilə qarşılıqlı surətdə sıx bağlı olan və bir-birini tamamlayan aşağıdakı vəzifələrin yerinə yetirilməsinə cəhd göstərilir: -
KİV-in qoyulmuş problemlə bağlı təcrübəsinin tarixi aspektdən nəzərdən keçirilməsi; -
Ermənistan mətbuatının, həmçinin bir sıra mərkəzi qəzetlərin (Moskvada çap olunan) təcrübəsi əsasında KİV-in fəaliyyətinin (Dağlıq Qarabağ və onun ətrafında baş verən hadisələrlə bağlı) kompleks şəkildə öyrənilməsi; -
millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin kəskinləşməsi şəraitində ictimai şüurun forma- laşdırılması zamanı mətbuatın fəaliyyətində yol verilən boşluq və səhvlərin, neqativ tərəflərin aşkar edilməsi; -
millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlər mövzusunun səmərəli şəkildə işıqlandırılma- sının, jurnalist peşəkarlığının, səriştəliliyinin və sənətkarlığının yüksəldilməsinin səciyyəvi xüsusiyyətlərinin, yaradıcılıq amillərinin araşdırılması;
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 33
-
millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin stabilləşməsi və sağlamlaşdırılması sahəsində KİV-in fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, problematika üzrə jurnalist kadrlarının hazırlanması və ixtisaslarının artırılması üçün müvafiq tövsiyələrin hazırlanması.
Təqdim olunan araşdırmada millətlərarası və dövlətlərarası münasibət problemlərinin fərqli siyasi sistemlərdə milli və xarici kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılmasının (nisbətən keçmiş və müasir dövrdə) metodoloji əsaslarının bəzi aspektləri və məhz millətlərarası münasibətlərin gərginləşdiyi və açıq qarşıdurma şəraitində
(Dağlıq Qarabağ hadisələri dövründə - 1986-1991-ci illər) mərkəzi və regional KİV-lərin fəaliyyətinin spesifik cizgiləri tədqiq edilir. Zaman çərçivəsinin bu cür seçilməsi keçmiş SSRİ məkanında 1985-ci ildən başlayaraq həyata keçirilən aşkarlıq və yenidənqurma proseslərinin ölkədə sosial-siyasi sistemin radikal transformasiyasına, yeni şəffaf informasiya situasiyasının yaranmasına olan ciddi ehtiyacla, ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində, o cümlədən, hakimiyyətin qolları və millətlərarası münasibətlərdə əmələ gəlmiş kəskin qarşıdurma ilə izah olunur. Belə düşünürük ki, tədqiqatın əsas sualına – KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlər sahəsində baş verən prosesləri olduğu kimi əks etdirirdimi? – düzgün və əsaslandırılmış cavab tapmaq üçün KİV-in fəaliyyətinin
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 34
aşağıdakı dövrlər üzrə tədqiq olunmasını məqsədəuyğun hesab edə bilərik: a)
yanvar 1986-cı il – yanvar 1988-ci il (Dağlıq Qarabağ və onun ətrafında baş verən hadisələrə qədər olan dövr); b)
yanvar 1988-ci il – iyul 1988-ci il (hadisələrin başlandığı və cərəyan etdiyi dövr); c)
Rəyasət Heyətinin Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Azərbaycan SSR-nin tərkib hissəsi olduğunu bir daha təsdiq etdiyi Qərarın qəbul olunmasından SSRİ-nin dağılmasına qədər olan dövr). Tədqiqat işində həmçinin milli inkişaf siyasətinin həyata keçirilməsi prosesində kütləvi informasiya vasitələrinin və onların vasitəsi ilə cəmiyyətdəki müxtəlif sosial-siyasi institutların iştirakı problemlərini Azərbaycan mətbuatının müxtəlif zaman kəsiklərindəki (fərqli icimai- siyasi sistemlərdə) fəaliyyəti əsasında nəzərdən keçirməyə çalışmışıq. Müasir dövrdə KİV-in millətlərarası və dövlətlərara- sı münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi xaraterizə edilməsi məqsədi ilə isə təxminən son on il ərzində Avropa KİV-lərində Məhəmməd peyğəmbərin karikaturalarının çap olunması ilə əlaqədar olaraq təxminən 100 ölkənin cəmiyyətləri və KİV-ləri arasındakı qarşıdurma probleminə müraciət etmişik. Düşünürük ki, bu cür yanaşma müxtəlif
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 35
zaman kəsiklərində və sosial-siyasi şəraitlərdə sözügedən problemlərin tənzimlənməsində KİV-in yerinin və rolunun müəyyən edilməsi üçün kifayət qədər əsas verəcəkdir.
Tədqiqatın empirik bazasını Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivinin, tədqiqat obyekti kimi seçilmiş qəzet redaksiyaları arxivlərinin materialları təşkil edir. Oxucuya “Бакинский рабочий”, “Kommunist” (Azərbaycan dilində - Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin orqanı, 1990-cı ildən “Xalq qəzeti” adı ilə nəşr olunur), “Azərbaycan gəncləri” və “Молодежь Азербайджана” qəzetlərinin və Ermənistan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin orqanı “Kommunist” qəzetinin (rus dilində, 1990-cı ildən “Голос Армении” adı ilə nəşr olunur), tədqiqatın xronoloji dövrünü əhatə edən illər üzrə nömrələrinin kontent-analizi, kütləvi informasiya vasitələri ilə milli regionların auditoriyaları arasında qarşılıqlı inam və əlaqə tematikası üzrə sosioloji tədqiqatın materialları təqdim olunur. Müasir dövrə gəlincə isə, tədqiqata Danimarka, Norveç, Fransa, Rusiya və s. ölkələrin media nümunələri cəlb olunur. Diqqəti cəlb edən cəhətlərdən biri də budur ki, kütləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyəti millətlərarası münasibətlərin məhz kəskinləşməsi şəraitində təhlil edilir. Bu, milli jurnalistikamız üçün yeni bir problem olmaqla bərabər, milli məsələnin kütləvi informasiya vasitələrində işıqlandırılması sahəsində tarixi təcrübənin bəzi Yüklə 3,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|