Illik hesabat 2012. indd
Yüklə 1,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qrafik 3.1.5. Bəzi Avropa ölkələrinin 5 illik Kredit Defolt Svopu (CDS) Mənbə:Blumberq Səhm Bazarı
- Qrafik 3.1.6. MSCİ World indeksi (2002-2012-ci illər, faiz ilə) Mənbə:Blumberq Daşınmaz əmlak
- Xammal bazarları
- Qrafik 3.1.7. Xam neftin qiymətinin aylar üzrə dinamikası (2012-ci il, ABŞ dolları/barel) Mənbə:Blumberq
32 İNVESTİSİYA STRATEGİYASI VƏ RİSKLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ İLL İK HESABAT 2012 İLL
İK HESABAT 2012
AZ Ə RBAYCAN RESPUBL İKASI DÖVL
Ə AZ Ə
İKASI DÖVL
Ə T NEFT FONDU İNVESTİSİYA STRATEGİYASI VƏ RİSKLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ
Hesabat ilində istər genişmiqyaslı iqtisadi tənəzzülün daha da kəskinləşməsinə, istər banklararası qısamüddətli faiz dərəcələrinin artması ilə əlaqədar yaranan likvidlik problemlərinə, istərsə də suveren borc böhranına qarşı mübarizə aparmaq məqsədilə Avropa Mərkəzi Bankı (AMB) aktiv şəkildə qeyri-ənənəvi monetar siyasətini davam etmişdir. 2012-ci ilin iyul ayında AMB rəsmi olaraq Qiymətli Kağızlar Bazarı proqramının başa çatdığını və Birbaşa Monetar Əməliyyatlar proqramının başlandığını elan etmişdir. Bu proqram qaytarılma müddəti 3 ilədək olan dövlət qiymətli kağızlarının AMB tərəfindən maliyyə bazarlarından alınmasını özündə əks etdirir. AMB 2012-ci ildə yerli bankları qaytarılma müddəti 3 il olmaqla qeyri-məhdud həcmdə likvidliklə təmin etmişdir. Adıçəkilən qurum eyni zamanda fevral ayında növbəti dəfə kifayət qədər uzunmüddətli maliyyələşmə əməliyyatı həyata keçirmişdir ki, bunun da ümumi həcmi 530 milyard Avro təşkil etmişdir. Cari ilin iyul ayında Avropa Mərkəzi Bankı əsas uçot dərəcəsini 0,25% aşağı salaraq 0,75%-ə gətirmişdir ki, nəticədə də bu göstərici ilk dəfə olaraq 1%-dən aşağı səviyyədə yer almışdır. İqtisadi artımın zəifləməsinin nəticəsi olaraq qısamüddətli faiz dərəcələrində ciddi azalma müşahidə olunmuşdur ki, bunu həm də əlavə likvidlik və bank sektoru riskinin azalması kimi amillərlə də izah etmək olar. Böyük Britaniya Mərkəzi Bankı 2012-ci ildə dövlət borc öhdəliklərinin alınması proqramını davam etdirərək daha 100 milyard İngilis funt sterlinqi dəyərində dövlət istiqrazlarını əldə etmiş və beləliklə proqramın ümumi dəyəri 375 milyard İngilis funt sterlinqinə bərabər olmuşdur. Əlavə olaraq cari ilin avqust ayında adıçəkilən qurum yeni proqramın həyata keçirilməsinə başlamışdır ki, burada da əsas məqsəd dörd il müddətində yerli bankları aşağı faizli kredit ilə təmin etmək olmuşdur. Yaponiya Mərkəzi Bankı da öz növbəsində iqtisadiyyatda mövcud olan deflyasiyanın qarşısını almaq, eləcə də ölkənin milli valyutası olan yenin məzənnəsini aşağı salmaq məqsədilə dövlət borc öhdəliklərinin alınması proqramının həyata keçirilməsinə başlamışdır.
2012-ci ildə dünyanın bir sıra ölkələrinin mərkəzi banklarının, xüsusilə də AMB-nin səyləri nəticəsində səhm bazarı indekslərində müsbət dinamika müşahidə olunmuşdur. Dünyanın 24 inkişaf etmiş ölkəsinin önəmli şirkətlərinin səhmlərinin daxil olduğu MSCİ World İndex ili 12,2%, inkişaf etməkdə olan ölkələrin səhm bazarı indeksi olan MSCİ EM İndex isə 15,1% gəlirlə başa vurmuşdur. ABŞ-ın əsas səhm bazarı indekslərindən biri olan S&P500, xüsusilə indeksə daxil olan şirkətlərin cari ildə yüksək mənfəət əldə etmələri hesabına 2012-ci ili 13,4% gəlirlə bağlamışdır. İlin ilk yarısı əsasən mərkəzi bankların monetar siyasətləri çərçivəsindəki müdaxilələri və səhm bazarları indekslərinin dəyərlərindəki yüksəlmə ilə müşayiət olunmuşdursa, ikinci yarımillik makroiqtisadi və siyasi risklər, eləcə də MSCİ World və MSCI EM indekslərinin geriləməsi ilə səciyyələnmişdir. AMB, Federal Rezerv və Çin Mərkəzi Bankının birgə səyləri nəticəsində ilin üçüncü rübündə Avropanın səhm bazarı indekslərinin dəyərlərində artım müşahidə olunmuşdur. İspaniyada davam edən qeyri-stabil vəziyyət ilin dördüncü rübündə səhm bazarlarında ciddi qiymət dəyişkənliyi ilə nəticələnmişdir. Ümumilikdə Avropanın səhm bazarlarında ciddi canlanma yaşanmış, regionun önəmli səhm bazarı indeksi olan Eurostoxx 2012-ci ili 15,2% gəlirlə başa vurmuşdur. Avropada ölkələr üzrə ayrı-ayrı səhm bazarı indekslərinə gəldikdə isə, Almaniyanın əsas səhm bazarı indeksi olan DAX ili 29,1%-lə, Fransanın CAC 40 indeksi isə 14,6% gəlirliliklə başa vurmuşlar. Suveren borc
34 İNVESTİSİYA STRATEGİYASI VƏ RİSKLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ İLL İK HESABAT 2012 İLL
İK HESABAT 2012
AZ Ə RBAYCAN RESPUBL İKASI DÖVL
Ə T NEFT FONDU AZ Ə
İKASI DÖVL
Ə T NEFT FONDU İNVESTİSİYA STRATEGİYASI VƏ RİSKLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ
böhranının başladığı əvvəlki illərdən etibarən ciddi enişdə olan İspaniya, İtaliya və Portuqaliya səhm bazarları indeksləri 2012-ci ildə də yenə mənfi və ya aşağı gəlirlilik nümayiş etdirmişlər. Belə ki, İspaniyanın İBEX, İtaliyanın MİB və Portuqaliyanın PSİ səhm bazarı indeksləri ili müvafiq olaraq -5,1%, +7,8% və +3%-lik göstəricilərlə yekunlaşdırmışlar. Avropa Birliyi ölkələrinin Yunanıstanı Avropa Birliyində saxlamaq istiqamətində göstərdikləri ciddi səylərin nəticəsi olaraq ölkənin əsas səhm bazarı indeksi olan Athex 2011-ci ildə qeydə alınmış -52%-lik geriləmədən sonra 2012-ci ili 32,5% gəlirlə bağlamışdır. Asiyada isə Yaponiyanın əsas səhm bazarı indeksi olan Nikkei 225 2012-ci ili 23% gəlirlə başa vurmuşdur. Bu 2005-ci ildən sonra adıçəkilən indeks üzrə ən yüksək göstərici olmuşdur. Bu nəticədə yeni seçilmiş hökumətin uzun illərdən bəri ölkədə mövcud olan iqtisadi durğunluğa qarşı mübarizədə müvafiq stimullaşdırıcı tədbirlərin həyata keçiriləcəyi ilə bağlı verdiyi vədlər önəmli rol oynamışdır.
2012-ci ildə dünya daşınmaz əmlak bazarında yaşanan müsbət dinamika gözlənildiyindən daha yüksək səviyyədə olmuşdur. Bu sektorda 2012-ci ildə investisiyaların ümumi həcmi keçən ilə nisbətən təxminən 2% artmışdır. Bu nəticədə kommersiya daşınmaz əmlak sektoruna edilən investisiyalarda xüsusi canlanmanın yaşanması önəmli rol oynamışdır. Hal-hazırda dünya bazarlarında mövcud olan aşağı faiz dərəcələri mühiti, eləcə də həm makroiqtisadi vəziyyətdə, həm də borc bazarında yaşanan müsbət dəyişiklik investorların bu sahəyə olan maraqlarının artmasına səbəb olmuşdur. Xüsusilə təkrar daşınmaz əmlak bazarında yüksək gəlirlilik potensialının mövcud olması səbəbindən 2013-cü ildə dünya daşınmaz əmlak bazarında investisiyaların həcminin daha da artacağı proqnozlaşdırılır. Cari il ərzində daşınmaz əmlak bazarının icarə istiqamətində nisbətən durğunluq yaşanmışdır ki, burada da bu sektorun əsas iştirakçıları olan şirkətlərin yeni inkişaf strategiyalarından daha çox məhsuldarlığın artırılması və istehsal xərclərinə qənaətə xüsusi diqqət ayırmaları önəmli rol oynamışdır. Lakin bu sahədə də 2013-cü il ərzində müsbət dəyişikliklərin baş verəcəyi gözlənilir.
Neft qiymətlərində 2012-ci ildə baş verən dəyişiklikləri əsasən tələb-təklif və geopolitik amillərlə izah etmək mümkündür. İlin ilk rübündə Çinin neftə olan yüksək tələbatı qiymət artımında önəmli rol oynamışdır. Bununla yanaşı Avropa İttifaqının İran neftinə embarqo tətbiq edəcəyi barədə açıqlamalarından sonra İran hökuməti Hörmüz körfəzini bağlaya biləcəyi barədə bəyanatlar vermiş və bütün bunların nəticəsi olaraq Brent markalı neftin bir barelinin qiyməti mart ayında 126 ABŞ dolları həddinə çatmışdır. 2012-ci ilin ikinci rübündə isə dünya bazarında neftin qiymətlərində 28%-ə qədər eniş yaşanmışdır ki, nəticədə də iyun ayında bir barel neftin qiyməti 90 ABŞ dollarına bərabər olmuşdur. Burada ən önəmli səbəb məhz Avrozonada yaşanan suveren borc böhranının daha da dərinləşməsi fonunda dünyada neftə olan tələbatın azalması olmuşdur. Neft qiymətlərindəki əks trend, yəni yüksəlmə meylləri isə iyul ayının 1-dən etibarən Avropa İttifaqı və ABŞ-ın İrana qarşı tətbiq etdiyi sanksiyaların qüvvəyə minməsi ilə birgə başlamışdır. Bundan əlavə ABŞ və Avropa İttifaqında neftə olan mövsümi tələbin artması qiymətlərin daha da yüksəlməsinə təkan vermişdir. Dördüncü rübdə isə Nigeriyada baş verən təbii fəlakətlə əlaqədar ölkənin neft istehsalı və ixracı sahəsində yaşanan ciddi geriləmə neft qiymətlərinin yüksək həddə qalmasında önəmli faktor olmuşdur. Qrafik 3.1.7. Xam neftin qiymətinin aylar üzrə dinamikası (2012-ci il, ABŞ dolları/barel) Mənbə:Blumberq Yüklə 1,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|