Iqtisadiyyatında "Maliyyə-kredit"

nəzarəti həyata keçirən orqan olan Müşahidə Şurası, bankda 
audit işini  təşkil edən Audit  Komitəsi  və məsul icra orqanı 
olan İdarə Heyəti tərəfindən idarə olunur. 
Bank  səhmdarlarının  ümumi  yığıncağının  müstəsna 
səlahiyyətlərinə aşağıdakılar aiddir: 
bankın nizamnaməsini qəbul etmək, nizamnaməyə əlavə 
və dəyişikliklər etmək; 
bankın reqlamentini qəbul etmək və reqlamentə əlavə və 
dəyişikliklər etmək; 
bankın  faiz  dərəcələri,  aktivlərin  yerləşdirilməsi  və 
kateqoriyaları  barəsində  siyasətini,  habelə  bankın  ümumi 
maliyyə, uçot, inzibati və kadr siyasətini müəyyənləşdirmək; 
digər hüquqi şəxslərin kapitalında bankın iştirakı barədə 
qərarlar 
qəbul 
etmək, 
bankın 
filiallarım 
və 
nümayəndəliklərini  yaratmaq  və  fəaliyyətlərinə  xitam 
vermək, onların əsasnamələrini təsdiq etmək; 
növbəti və tələb olunduğu hallarda növbədənkənar 
auditin keçirilməsi barədə qərar qəbul etmək və bu məqsədlə 
kənar auditoru təyin etmək; bankın büdcəsini qəbul və təsdiq 
etmək; bankın İdarə Heyətinin üzvlərini təyin və azad etmək, 
İdarə Heyətinin əsasnaməsini təsdiq etmək; 
bankın  Müşahidə  Şurasının  və  Audit  Komitəsinin 
üzvlərini təyin və azad etmək, həmin idarəetmə orqanlarının 
əsasnaməsini  təsdiq  etmək,  bankın  inzibatçılarının  işə 
götürülməsi müddətlərini və şərtlərini müəyyənləşdirmək; 
Müşahidə  Şurası  üzvlərinin  səlahiyyətləri  istisna 
olmaqla  bankın  inzibatçılarının  bank  adından  və  bank 
hesabına  öhdəliklər  qəbul  etmək  səlahiyyətlərini  və  həmin 
səlahiyyətlərin  bankın  digər  əməkdaşlarına  verilməsi 
hüququnun hədlərini müəyyənləşdirmək; 
85 

---

“Banklar  haqqında  Qanun”un  28-ci  maddəsinə  əsasən 
bank  inzibatçılarının  kommersiya  maraqlarının  açıqlanması 
haqqında  qaydaları  və  həmin  qaydalara  dəyişiklik  və 
əlavələri qəbul etmək; 
bankın  törəmə  təsərrüfat  cəmiyyətlərini  yaratmaq  və 
fəaliyyətlərinə  xitam  vermək,  başqa  bankın  satın  alınması 
barədə qərarlar qəbul etmək; 
nizamnamə kapitalının artırılması və azaldılması barədə 
qərarlar  qəbul  etmək,  bank  səhmlərinin  buraxılması 
müddətlərini və şərtlərini müəyyənləşdirmək, habelə bankda 
mühüm iştirak payının əldə edilməsinə razılıq vermək; 
bankın  kənar  auditor  tərəfindən  təsdiqlənmiş  və  Audit 
Komitəsi  tərəfindən  tövsiyə  edilmiş  illik  maliyyə 
hesabatlarını  təsdiq  etmək,  habelə  xalis  mənfəət  hesabına 
ehtiyatların  yaradılması  və  dividentlərin  ödənilməsi  barədə 
qərar qəbul etmək; 
bankın  satılması,  yenidən  təşkili  və  ləğvi  barəsində 
qərarlar qəbul etmək; 
“Banklar haqqında Qanun”la və bankın nizamnaməsi ilə 
səlahiyyətinə aid edilmiş digər məsələləri həll etmək; 
“Banklar  haqqında 
Qanun”un 
24.1.2.-24.1.7-Cİ 
maddələri  ilə  səhmdarların  ümumi  yığıncağının  müstəsna 
səlahiyyətlərinə  aid  edilmiş  məsələlər  həll  edilmək  üçün 
bankın Müşahidə Şurasına verilə bilər. 
Bankın  təsis  yığıncağı  bütün  təsisçilər  və  ya  onların 
nümayəndələri 
iştirak 
etdikdə 
səlahiyyətli 
sayılır.Səhmdarların  sonrakı  ümumi  yığıncaqları  bütün 
səsvermə hüququ olan səhmlərin azı 60 faizinin sahibi oİan 
səhmdarlar  iştirak  etdikdə  səlahiyyətli  sayılır.  Bankın  təsis 
yığıncağında  onun  yaradılması,  nizamnaməsinin  qəbul 
edilməsi və idarəetmə orqanlarının formalaşdınl- 
86 

---

üzv  bir  səs  hüququna  malikdir.  Üzvlərin  səsvermə  zamanı 
bitərəf  qalmasına  icazə  verilmir.  Səslər  bərabər  olduqda 
Müşahidə Şurası sədrinin səsi halledici sayılır. 
Bankın  İdarə  Heyəti  bankın  idarə  olunması  və 
fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün məsuliyyət daşıyır. 
İdarə  Heyəti  3  nəfərdən  az  olmamaqla,  tək  sayda 
üzvlərdən  ibarətdir.  İdarə  Heyətinin  üzvləri  bank 
səhmdarlarının  ümumi  yığıncağı  tərəfindən  4  ildən  çox 
olmayan müddətə təyin edilirlər. Onlar növbəti müddətlərə 
yenidən seçilə bilərlər. Səhmdarların ümumi yığıncağı İdarə 
Heyətinin üzvlərindən birini İdarə Heyətinin sədri təyin edir, 
İdarə  Heyəti  sədrinin  səlahiyyətləri  İdarə  Heyətinin 
əsasnaməsində müəyyən edilir. 
“Banklar  haqqında  Qanun”un  10-cu  maddəsinin 
müvafiq  tələblərinə  uyğun  gəlməyən  fiziki  şəxslər  bankın 
İdarə  Heyətinin  üzvü  ola  bilməz  və  səhmdarların  ümumi 
yığıncağının qərarı ilə İdarə Heyətinin üzvləri vəzifəsindən 
azad edilməlidirlər. 
İdarə Heyəti onun iclasında üzvlərinin yarısından çoxu 
iştirak etdikdə səlahiyyətlidir. 
İdarə  Heyətinin  qərarları  yığıncaqda  iştirak  edən 
üzvlərinin sadə səs çoxluğu ilə qəbul edilir. Hər bir üzv bir 
səs  hüququna  malikdir.  Üzvlərin  səsvermə  zamanı  bitərəf 
qalmasına  icazə  verilmir.  Səslər  bərabər  olduqda  İdarə 
Heyətinin  sədrinin  səsi  həlledici  sayılır. 
(Banklar  haqqında 
Qanım. Maddə 23,24,25,26.)
 
3.8 .BANKLARDA AUDİT KOMİTƏSİ 
VƏ DAXİLİ AUDİT 
Hər bir bankda müstəqil Audit Komitəsi və daxilİ audit 
bölməsi (departament, şöbə və s.) fəaliyyət göstərir. 
91 

---

Audit Komitəsinin səlahiyyətlərinə aşağıdakılar aiddir: 
bankın audit siyasətini və strategiyasını müəyyən etmək; 
daxili audit planlarını təsdiq etmək və audit bölməsinin 
fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirmək; 
kənar  auditin  təyin  edilməsi  ilə  əlaqədar  bankın 
səlahiyyətli idarəetmə orqanlarına təkliflər vermək; 
kənar  auditlə  birgə  işi  təşkil  etmək,  auditin  nəticə  və 
tövsiyələrinin həyata keçirilməsinə yardım etmək; 
bankın idarəetmə orqanları ilə kənar auditorların, habelə 
nəzarət orqanları arasında əlaqələr qurmaq; 
daxili  nəzarət  sistemlərinin  təkmilləşdirilməsinə  dair 
səhmdarların  Ümumi  Yığıncağına  və  Müşahidə  Şurasına 
təkliflər vermək; 
Milli  Bankın  normativ  xarakterli  aktları  ilə  nəzərdə 
tutulmuş digər səlahiyyətləri həyata keçirmək. 
Bankın  Audit  Komitəsi  üç  nəfərdən  az  olmamaqla  tək 
sayda  üzvlərdən  ibarətdir.  Komitənin  üzvləri  Səhmdarların 
Ümumi  Yığıncağı  tərəfindən  4  ildən  çox  olmayan  müddətə 
təyin  edilir.  Komitənin  üzvləri  növbəti  müddətə  yenidən 
seçilə  bilər.  Səhmdarların  Ümumi  Yığıncağı  Komitənin 
üzvlərindən  birini  Komitənin  sədri  təyin  edir.  Audit 
Komitəsinin  üzvlərinin  əmək  haqqı  formasında  muzdu 
Səhmdarların Ümumi Yığıncağı tərəfindən təyin edilir. 
“Banklar haqqında Qanun”un lO-cu maddəsinin 
müvafiq tələblərinə uyğun gəlməyən fiziki şəxslər bankın 
Audit Komitəsinin üzvü ola bilməz və Səhmdarlarm Ümumi 
Yığıncağının qərarı ilə Audit Komitəsinin üzvləri 
vəzifəsindən azad edilməlidirlər. 
Audit  Komitəsi  onun  iclasında  üzvlərinin  yarısından 
çoxu iştirak etdikdə səlahiyyətlidir. İclasların keçiril 
92 

---